Το Δ.Ρ.Α. ξεκίνησε την πορεία του το 1953. Στα 69 χρόνια της ύπαρξής του, φέτος στην 65η διοργάνωση, ήταν η πρώτη φορά που το ελληνικό κράτος αγόρασε την παρουσία του στο παγκόσμιο θεσμό. Ήταν επίσης η πρώτη φορά που προβλήθηκε τόσο πολύ, που διαφημίστηκε, που υποστηρίχτηκε με τόσο σθένος από τους κρατικούς φορείς, οι οποίοι συνήθως το αγνοούσαν.

Επί τούτων υφίστανται δυο ερμηνείες.

^{Στην εικόνα, πάνω, από το 27ο, οι «Σιρόκο» - Μακρυνός με τη «Μπουμπού». Μάιος του 1980, στο Πελοποννησιακό κομμάτι και στο δρόμο για τον όγδοο και τελευταίο τερματισμό σε Δ.Ρ.Α. από τα 11 που συμμετείχε ο οδηγός. Συνοπτικά ακολουθούν οι θέσεις που κατέλαβε στην γενική κατάταξη, στην παρένθεση οι θέσεις του ανάμεσα στις ελληνικές συμμετοχές και τέλος το όχημα. 1969 6ος/(2ος) Κadett, 1970 7ος/(1ος) Κadett, 1972 8ος/(1ος) A110,  1975 2ος/(1ος) A110, 1976 2ος/(1ος) A 110, 1977 5ος/(1ος) 160J, 1978 6ος/(1ος) Stratos, 1980 9ος/(1ος) Stratos. Το 1971 (από καδένα εκκεντροφόρου) και το 1973 (από κιβώτιο ταχυτήτων) είχε εγκαταλείψει με την Α110 και το 1979  (από πλήμνη) με την Stratos.}

Η 15η Σεπτεμβρίου του 2008 ήταν Δευτέρα. Τότε λαμβάνει χώρα  η μεγαλύτερη κατάθεση πτώχευσης στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Lehman Brothers ενεργοποιεί το άρθρο 11 καταθέτοντας αίτηση πτώχευσης.

Σήμερα που συμπληρώνονται 13 χρόνια από την κατάρρευση του τραπεζικού κολοσσού, της τέταρτης σε μέγεθος επενδυτικής τράπεζας των Η.Π.Α., που απασχολούσε 26.200 εργαζόμενους σε παγκόσμια κλίμακα, ρίχνουμε μια ματιά στο παρελθόν. Χρήσιμη για όσους δεν έζησαν ή δεν εννόησαν το τι και το πως συνέβη τότε.

Ο θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη πλημμύρισε, όπως αναμενόταν, όλα  τα μέσα ενημέρωσης με κάθε είδους πληροφορία. Τα ρεπορτάζ το σύνολό τους ήταν κολακευτικά, αν εξαιρεθεί ένα ολίγιστο τμήμα των μέσων, που θέλησε περισσότερο να δημιουργήσει δυστυχείς παραμορφωμένες εντυπώσεις παρά να ενημερώσει και προφανώς δεν μπορεί να αγγίξει φυσιολογικούς πολίτες.

Ακολουθεί ένα μικρό σχόλιο για την ενδιαφέρουσα απόπειρα πολιτικής οικειοποίησης του αποθανόντος.

Η κρίση για ένα δημόσιο πρόσωπο είναι κάτι τόσο συνηθισμένο όσο και πολυεπίπεδο. Σε ένα μεσημβρινό οικογενειακό τραπέζι, αν υποτεθεί ότι σε αυτό τον τόπο συμβαίνει στο βαθμό που κάποτε συνέβαινε, είναι μια διαδικασία πλήρως απελευθερωμένη. Μπορεί να μιλήσεις για τον όποιο ΡΜ, για τον κάθε Δήμαρχο, για τον τυχαίο πολιτευτή όπως θες. Δεν διαλέγεις λέξεις, δεν χρησιμοποιείς εκφράσεις του τύπου «τον σέβομαι, αλλά …». Βάζεις το υποκείμενο, το γενετήσιο ρήμα σε όποιο χρόνο επιθυμείς, όλα υπόλοιπα τα στολίδια, και σερβίρεις το κοκτέιλ σου κατά το δοκούν χωρίς περιορισμούς.

Σε λίγο ευρύτερο πεδίο, π.χ. στον καφενέ το πράγμα είναι λίγο πιο συμμαζεμένο, αλλά και πάλι υπάρχει ελευθερία. Παλιότερα όχι, ειδικά μεταξύ 4ου/’67 και 7ου/’74 όπου βασίλευε η λογοκρισία. Αλλά και ακόμη πιο παλιά όταν βασίλευε η Φρειδερίκη, οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες καλό θα ήταν να είχαν αγοραστεί από περίπτερα εκτός γειτονιάς και να παρέμεναν διπλωμένες στις τσέπες, μέχρι να περάσει ο αναγνώστης την πόρτα της οικίας του.

Καθώς η προηγούμενη ανάρτηση ξεκινούσε από τις ειδήσεις του Αυγούστου και κατέληγε σε καφενείο, ας ξεκινήσει τούτη εδώ από καφενεία και ποιος ξέρει που θα καταντήσει.

Τα καφενεία των συνοικιών της μεταπολεμικής Αθήνας, της επαρχίας, της περιφέρειας εν γένει, ήτονε το οξυγόνο της επικοινωνίας. Εκεί είχαν λυθεί το Μεσανατολικό, το Κυπριακό, εκεί τέθηκαν οι βάσεις της σύγχρονης προπονητικής του ποδοσφαίρου, εκεί είχαν διαμορφωθεί οι βαθυστόχαστες αναλύσεις για το ασφαλιστικό, και οι αντίστοιχες παρατηρήσεις για την πάντα παραπαίουσα οικονομία, με τις δέουσες προτάσεις για την πολυπόθητη ανάκαμψη.

Καθώς το θέρος του 2021 οδεύει στο τέλος του, η εικόνα που αποκομίζει ένας φυσιολογικός κάτοικος αυτού του τόπου είναι απογοητευτική. Καλυμμένoς στα αποκαΐδια, πνιγμένος από σωρεία, εκ των πραγμάτων, δυσάρεστων ειδήσεων, σε ένα μιντιακό τοπίο που είναι αδύνατον να εμπιστευτείς, παραδομένος εδώ και χρόνια με σε μια μορφή εξουσίας που δεν μπορεί ούτε να αφουγκραστεί τις ανάγκες του μέσου πολίτη, πόσο δε μάλλον να τις ικανοποιήσει.

Όλα τούτα σε ένα μνημονιακό καθεστώς το οποίο μετά από δέκα πέτρινα, για τους περισσότερους, χρόνια όχι μόνο δεν έχει καταφέρει να συμμαζέψει το χρέος, αλλά το ξεχείλωσε έτι περαιτέρω. Επιπροσθέτως κατέφθασε η πανδημία, ισοπεδώνοντας το όποιο μικρό κύμα αισιοδοξίας είχε πιθανόν υπάρξει, ενώ το άνευ προηγουμένου μέγεθος των φετινών πυρκαγιών, κατέστρεψε πολλούς και προβλημάτισε περισσότερους.

Στη συνείδησή μου οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν, τον προηγούμενο αιώνα, μια μεγάλη ειρηνική γιορτή της ανθρωπότητας.

Αντίκριζα με δέος τη μαυρόασπρη εικόνα του ξυπόλητου Αμπέμπε Μπικίλα στους δρόμους της Ρώμης, τη μορφή του Μπομπ Μπήμον να πετά στο Μεξικό, τα επτά χρυσά με τα αντίστοιχα παγκόσμια ρεκόρ του Μαρκ Σπιτζ στο Μόναχο, τα επτά άριστα της 14χρονης Νάντιας Κομανέτσι στο Μόντρεαλ και τις 80 φορές που ακούστηκε ο ύμνος της Ε.Δ.Σ.Δ. το ’80 στη Μόσχα με φόντο το Μίσα. Αυτά περί των αθλητικών.

Μικρές ιστορίες, πλεγμένες ανάμεσα στους ανθρώπους, τις δραστηριότητές τους, το χρόνο και τους τόπους του προηγούμενου αιώνα.

Σε εποχές πιο δύσκολες, αλλά ταυτόχρονα και πιο ελπιδοφόρες από τις τρέχουσες.

Το 1959 είναι μια από τις πολλές ασυνήθιστες και δύσκολες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Το τέλος του  Εμφύλιου είναι μόλις μια δεκαετία πίσω. Οι πληγές του είναι νωπές και χαίνουσες. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κερδίζει τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση ως πολιτικός αρχηγός, μα την μεγάλη έκπληξη κάνει η Ε.Δ.Α., καθώς αγγίζοντας το 25% γίνεται αξιωματική αντιπολίτευση, πρώτη φορά για σχηματισμό με ξεκάθαρα Αριστερή ιδεολογία.

Toν Φεβρουάριο υπογράφονται οι συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου δημιουργώντας, με αντικείμενο το Κυπριακό, άλλο ένα ρήγμα ανάμεσα σε συμπολίτευση και αντιπολίτευση, ενώ εξελίσσεται δικαστικά η υπόθεση Μέρτεν ταράσσοντας την πολιτική ζωή έτι περαιτέρω, σε μια εποχή όπου η κατεστραμμένη Ελλάδα έχει υπό διαπραγμάτευση αρκετά θέματα με την ισχυρή Δυτική Γερμανία. Είναι από τα οξύμωρα της ιστορίας πως μια χώρα που ανήκε στην παράταξη των  νικητών καταβάλλοντας βαρύτατο πολεμικό τίμημα, υποχρεώθηκε σε μια χώρα που προκάλεσε τη σύρραξη και συνθηκολόγησε άνευ όρων.

O κάθε τόπος είναι η φύση του, πρωτίστως όμως είναι οι κάτοικοί του, οι ψυχές που του δίνουν ζωή. Στους τουριστικούς τόπους, που από τις τελευταίες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα άρχισαν να χάνουν την ταυτότητα τους και να αποκτούν το διεθνές τουριστικό τους πάσο, δεν είναι πια οι γηγενείς, αλλά το είδος και το ύφος των τουριστών.  Είναι, επίσης, και το πλήθος των κάθε είδους εποίκων που καταφτάνουν προκειμένου να εξυπηρετήσουν τίς ολοένα και αυξανόμενες ροές του τουρισμού.

Η Ιταλική κυβέρνηση απαγορεύει, από την 1η Αυγούστου, την είσοδο των γιγαντιαίων, πάνω από 25.000 τόνων,  κρουαζιερόπλοιων στο κανάλι Τζιουντέκα της Βενετίας. Για να ληφθεί η απόφαση χρειάστηκε η πίεση και οι απειλές της Ουνέσκο ότι θα τοποθετήσει τη χώρα στη μαύρη λίστα για την απουσία μέτρων που προστατεύουν τα μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Στην εικόνα από το θέρος του 2008 ένα κρουαζιερόπλοιο στα υπήνεμα νερά της καλντέρας της Σαντορίνης. Κάπου εκεί κείται ακόμα το κουφάρι του κρουαζιερόπλοοιυ Sea Diamond, μιας περίπτωσης με πολλές ανορθογραφίες για να τεθεί  έται πολύ κομψά.

Έτσι η μετάβαση από ένα φτωχό ήρεμο τόπο, σε ένα θορυβώδες σκηνικό αναιδούς επίδειξης πλούτου, με λαμπερή βιτρίνα και ένα άνευ προηγουμένου παρασκήνιο, ερμηνεύεται ως το κόστος αυτής της μεταβολής. Κάποιοι χαρακτηρίζουν αυτή την τάση ανάπτυξη, άλλοι αποκαλούν αυτόν τον τουρισμό ως ατμομηχανή της ημεδαπής οικονομίας, ενώ υφίσταται και η άποψη, ότι τούτη η εξέλιξη αφαιρεί πολλά από πολλούς και φέρνει πολλά σε λίγους. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι σβήνεται ένα υποσχόμενο παρελθόν, συστήνοντας ένα βίαιο παρόν και ένα ταλαίπωρο μέλλον.

Όπως όλοι καταλαβαίνουμε, το ποδόσφαιρο έχει πάψει να είναι μόνο σπορ. Είναι, κυρίως, μια βαριά παγκόσμια επιχείρηση τόσο πελώρια, που είναι δύσκολο να αποτιμηθεί, ως οικονομικό μέγεθος.  Είναι ένα οικουμενικό κίνημα με άρτια οργάνωση, με εκατομμύρια παίκτες και δισεκατομμύρια πελάτες.

Ως κορυφαίες του εκδηλώσεις λογίζονται τα τουρνουά που συναντώνται οι εθνικές ομάδες, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο, όπου στις 21 διοργανώσεις του έξι μόνον ομάδες το  κατέκτησαν, το Κόπα Αμέρικα το οποίο φέρει τον τίτλο του αρχαιότερου θεσμού με πρώτη τέλεση το 1916 και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα που διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1960.

Φέτο(ς), μέσα στον Ιούλιο ολοκληρώθηκαν τόσο το κόπα Αμέρικα όσο και το Ευρωπαϊκό, το εξ αναβολής Ευρωπαϊκό που θα έπρεπε να είχε τελεστεί πέρσι, αλλά λόγω πανδημίας μεταφέρθηκε το ’21 χωρίς όμως να αλλάξουν τα λογότυπα.

Κι αν το κόπα Αμέρικα απευθύνεται, στον τόπο μας, σε λιγότερους, καθότι σε άλλο ποδοσφαιρικό πλανήτη, με ομάδες που έχουν λιγότερο γνωστούς, στους Ευρωπαίους, παίκτες, και παράξενες εμφανίσεις με κόκκινες διαγώνιες ρίγες σε λευκό φόντο, αλλά και σε γήπεδα με άδειες κερκίδες, καθόλου δεν μειώνει την, επί τέλους,  επικράτηση της Αργεντινής. Της Αργεντινής του βραχύσωμου Λιονέλ Μέσι που περίμενε υπομονετικά για τον πρώτο του σημαντικό τίτλο, σε επίπεδο εθνικών ομάδων.

Είχα σκαλώσει σε εκείνες τις εικόνες με τον  κάπτεν Bobby Moore να κρατά το χρυσό έπαθλο που έφερε το όνομα του Jules Rimet. Ασκούσαν παλαιόθεν μια γοητεία πάνω μου κι’ έτσι κάπως επαγωγικά, έβλεπα αρκετά θετικά την πιθανότητα να κατακτήσει η Αγγλία το φετινό Euro.

Στερημένοι από τότε οι λέοντες, άλλοτε από κακοτυχία, ή από αδυναμία προσαρμογής, ίσως και από έλλειψη καθαρού ταλέντου, είχαν μείνει άτιτλοι. Κι εκείνη η εικόνα από τον Ιούλιο του ’66, των παικτών με τις κόκκινες φανέλες, ήταν σαν μια κορύφωση της μεταπολεμικής ανόδου του Ηνωμένου Βασίλειου.

Στην τότε μουσική σκηνή Beatles, Stones, Animals, Troggs, Who, Cream, Fleetwood Mac, Yardbirds, Pink Floyd, και τόσοι άλλοι, έχουν έρθει σε ένα πρωτόγνωρα σπουδαίο προσκήνιο ή εκκολάπτονταν για αντίστοιχα σημαντικές στιγμές.

Στην F1, έξι από τους 10 τίτλους της δεκαετίας του '60 πάνε σε Βρετανούς και άλλοι τρείς σε οδηγούς της κοινοπολιτείας. Στους οκτώ από τους δέκα αυτούς τίτλους, πίσω από τις πλάτες των πρωταθλητών στροφάριζαν κινητήρες με βρετανικές υπογραφές.

Στους αγώνες ράλυ οι παρεμβάσεις του John Cooper δίνουν στο δημιούργημα του Αλεκ Ισιγώνη, το mini, μια σύγχρονη έκδοση του Δαβίδ που κόντρα στις προβλέψεις κατανικά τους απανταχού Γολιάθ. Λίγο αργότερα κατέφθασαν τα Escort, να υπογράψουν τις δικές τους νίκες.

Τέλος στη βρετανική πρωτεύουσα, αναδυόταν μέσα από τις ομίχλες, τις υγρασίες και τον συντηρητισμό, ότι πιο φιλελεύθερο είχε υπάρξει στον 20ο αιώνα. Ολίγον από σεξουαλική απελευθέρωση, πολύ από ποπ κουλτούρα, η Mary Quant χρησιμοποίησε πολύ λιγότερο ύφασμα για τις φούστες, η Twiggy τις έδειξε στον κόσμο, η Carnaby st. έγινε το κέντρο της νέας μόδας. Ήταν μια διονυσιακού περιεχομένου βρετανική δυναμική. Ήταν τα swinging sixties.