Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι αυτό που ξεκίνησε προπολεμικά με την συνεργασία του ναζιστικού καθεστώτος τόσο σε πολιτικό, όσο και  πολεμικό επίπεδο, μπορούσε να εξελιχθεί, κόντρα στην συντριβή της Γερμανίας, και παρά τον εγκλεισμό του ιδρυτή στις φυλακές τις Dijon, σε ένα τόσο ισχυρό εμπορικό σήμα.

Η ιστορία της Porsche είναι πολύ Γερμανική, είναι ενδιαφέρουσα, ενώ στο τέλος αποδεικνύεται και άκρως επιτυχημένη. Επιτυχημένη κατ’ αρχάς διότι είναι κερδοφόρα ως επιχείρηση, ακολούθως διότι έχει μακρά πορεία.  Επίσης διότι αυτό που παράγει τυγχάνει καθολικής εκτίμησης και τέλος επειδή έχει πείσει το παγκόσμιο κοινό, ότι το πορτκλέ με το θυρεό από το Τσουφενχάουζεν, αποτελεί απόδειξη κοινωνικής επιτυχίας. Μοιραία το προϊόν μετατρέπεται έτσι, σε κάτι περισσότερο από καλό αυτοκίνητο.

Επτά επί επτά εικονογραφημένες, προσωπικού περιεχομένου, ιστορίες, σύνολο 49,  για τα 70χρονα της Porsche. Σε τέσσερις συνέχειες.

(μέρος πρώτο, από τέσσερα - Ιανουάριος 1993 – Σεπτέμβριος 2008)

Ας ξεκινήσουμε με έναν ορισμό. Δεν είμαι φωτογράφος. Το ότι εμφάνιζα και τύπωνα μαυρόασπρα από τα 16 μου δεν με καθιστά φωτογράφο. Ούτε με βαφτίζει φωτογράφο, το γεγονός ότι πολλές φωτογραφίες μου, έχουν δημοσιευτεί σε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, διαδίκτυα.

^{Αύγουστος 1968. Κέρκυρα. Το παλιό (καλό), λιμάνι. (φωτό αρχείο Φ.Φ/Γ.Κ.)}

Ξεκινώ έτσι επειδή σέβομαι, για να μην πω θαυμάζω όλους όσοι στριμώχνονται, σπρώχνονται, για να αποτυπώσουν μια στιγμή, της καθημερινότητας, της πολιτικής, του αθλητισμού. Κι επειδή το έχω παίξει για λίγο αυτό το ρολάκι, ομολογώ ότι είναι σκληρό. Και γίνεται σκληρότερο όταν από αυτό πρέπει να μεγαλώσεις τα παιδιά σου. Γίνεται δε απάνθρωπο, όταν πρέπει να θρέψεις και ένα κάποιο αδικαιολόγητα πεινασμένο εγώ. Όπως, εξάλλου συμβαίνει, σε όλες τις επαγγελματικές δραστηριότητες.

Η απονομή του 21ου παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου, ήρθε να προσθέσει ένα ακόμα στοιχείο σε μια θεωρία που θέλει τα σπορ, αφενός να δέχονται μια υπερέκθεση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, της τηλεόρασης προεξάρχουσας, αφετέρου να γίνονται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης.

Από την εποχή που οι ποδοσφαιριστές στέκονταν στο περιθώρια της κοινωνικής ροής, μέχρι πριν λίγες ώρες που οι επικεφαλής τριών κρατών, στέκονταν όρθιοι για να χαιρετήσουν και να χαριεντιστούν με τους παίκτες έχει περάσει πολύς χρόνος. Και πολλά έχουν ανατραπεί.

Κι αυτή η σκηνή, όπου ο πρόεδρος της χώρας η οποία φιλοξένησε το Μουντιάλ, ο τόσο δύσκολος στο χαμόγελο Ρώσος, μαζί με τον τόσο χαρούμενο Γάλλο πρόεδρο και η διαχυτική, ενδεδυμένη με τα ερυθρόλευκα καρώ χρώματα της χώρας της, Κροάτισσα πρόεδρος εναγκαλίζονταν με τόση άνεση τους φιναλίστ του τουρνουά, κάτω από έναν Μοσχοβίτικο ουρανό που άδειαζε τόνους νερού, λέει κάτι.

Σε ένα κάποιο σημείωμά μου, ανάμεσα σε εκείνους που εκδήλωσαν την άποψή τους ότι τους άρεσε εντόπισα και το όνομα Αχιλλέας Σωτηρέλλος. «Ρε, ο Αχιλλέας»! μουρμούρισα.

Ω της μεγάλης συμπτώσεως δε, λίγες ώρες αργότερα, επεστράφησαν σπίτι λίγα δανεισμένα βιβλία, και μαζί τους κάποια άλλα προς ανάγνωση. Ένα από αυτά είχε τίτλο «Ο τελευταίος Μάης», υπότιτλο Αστυνομικό μυθιστόρημα και συγγραφέας ήταν, ο Αχιλλέας Σωτηρέλλος.

Ούτως ή άλλως θα το διάβαζα, αλλά οι δυο απανωτές αναφορές του ονοματεπώνυμου, μετά από τόσα χρόνια, επέβαλαν σχεδόν την ανάγνωση

Ήξερα και εκτιμούσα τα αρκετά μεγαλύτερα, ηλικιακά, αδέλφια του, με τα οποία χαθήκαμε στην δύνη της καθημερινότητας, αλλά με τον  ίδιο δεν κάναμε ποτέ παρέα. Τον  θυμάμαι νήπιο στις αρχές της δεκαετίας του ’80, και ‘γω στα 25μου.

Να λοιπόν ο τελευταίος Μάης του, που μου κράτησε συντροφιά 2- 3 εικοσιτετράωρα, και για μην μακρηγορούμε για την ετυμηγορία, το φχαριστήθηκα.

Κατ’ αρχάς δεν είμαι τόσο σίγουρος ότι ο χαρακτηρισμός αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ακριβής. Και για τις δυο λέξεις.

Ναι έχει κεντρικό πρόσωπο αστυνόμο, ναι είναι φιξιόν ιστορία, αλλά γρήγορα πάει αλλού.

Είναι ευθύς αμέσως αντιληπτό, ότι χρησιμοποιεί το φιξιόν στοιχείο για να περάσει τα μηνύματα για την εποχή του, να κάνει τις κρίσεις του για όσα ζούμε.

Εννιά χρόνια ακριβώς πέρασαν, από τότε που ο Σουηδός Harry Källström, γνωστός και με το προσωνύμιο Sputnik, εγκατέλειψε τα εγκόσμια, 17 μέρες πριν την συμπλήρωση των 70 του χρόνων.

Έντονα λαπωνικά χαρακτηριστικά, ήσυχος, σχεδόν ντροπαλός, έδρασε πολλά χρόνια πριν τα ράλυ γίνουν πολύχρωμο, πολυσέλιδο τηλεοπτικό tabloid και πελώρια επιχείρηση.

Στην συνείδηση των περισσότερων Ελλήνων που βρέθηκαν στο χώρο την δεκαετία του ’70 έχει ξεχωρίσει για εκείνη την εμφάνιση με το λευκό 160 J με το 14 στις πόρτες, στο βροχερό και λασπωμένο 23ο Δ.Ρ.Α.

Δεξιοτίμονο, αργό σε σύγκριση με τις τρείς Stratos και την γαλάζια Α310 που στάθηκαν απέναντι του εκείνο τον Μάιο, αλλά άθραυστο.

Όσοι τον είδαν στο Φουρνά, στην λασπωμένη Δεσκάτη εκείνη τη χρονιά, βρέθηκαν μπροστά σε ένα έργο τέχνης. Δεν ήταν ότι οδηγούσε γρήγορα. Ήταν ότι ερμήνευε ένα ποίημα στο καλύτερο σκηνικό του κόσμου με τρόπο αριστουργηματικό.

Ακολουθεί ένα μικρό αφιέρωμα  για τα Ελληνικά χιλιόμετρα του Σουηδού, αντιστάρ ράλυμαν.

Είχε καλλιεργηθεί η εντύπωση, δια να μην είπω η βεβαιότης,  πως μέσα στον Ιούνιο, του τρέχοντος έτους, η πρώην εργοδοσία του τέως Πήγασου, θα προχωρούσε εις μιαν ακόμα καταβολήν χρεωστούμενου μισθού προς τους πρώην εργαζομένους του τέως συγκροτήματος.

Είχαν προηγηθεί άλλες δύο μέσα στους τελευταίους 12 μήνες από τότε που ήσυχα κατέρρευσε η εκδοτική επιχείρηση. Θα ήτο ψεύδος ασύστολον αν έστω και εις (1), πρώην χρηματοδότης - δανειστής - εργαζόμενος του συγκροτήματος, κατέθετε πως δεν ανέμενε με θέρμη, τούτη την χειρονομία η οποία εν πολλοίς ομοιάζει με φιλοδώρημα και συγγνενεύει με την επαιτεία.

Γράφω χρηματοδότης- δανειστής, διότι αν υποτεθεί ότι τετρακόσιοι τόσοι νομάτοι επί μήνους επτά δεν επληρώθησαν, εν ποσό το οποίον ορίζεται επιπολαίως περί τα δυο εκατομμύρια γιούρος τουλάχιστον, το ποσόν τούτο, έχει δανειστεί εις την εργοδοσία, από το σύνολον των εργαζομένων. Η μήπως όχι;

Απόμακρη γνωριμία ήταν. Και καθώς είχε γεννηθεί πριν  τον πατέρα μου, υπήρχε και ο δέων σεβασμός. Μιλήσαμε λοιπόν τηλεφωνικώς προ εβδομάδων. Είχε κάποιο υλικό που, καθώς μετακόμιζε, ξαναβρέθηκε μπροστά του. Εκτίμησε ότι θα μου ήταν χρήσιμο, έτσι με κάλεσε να περάσω από το σπίτι του.

Κούτες με πακεταρισμένα πράγματα παντού, χώρος λίγος. Στεκόμαστε όρθιοι κοιτώντας φωτογραφίες, ξεφυλλίζοντας έντυπα, συζητώντας. Όπως πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις η κουβέντα πάει στο παρελθόν. Γεννημένος στη Σαλονίκη στο μεσοπόλεμο, εβραϊκής καταγωγής, η Κατοχή τον βρήκε 16 χρονών παλικαράκι, στην Αθήνα.

Κατάφερε όλη η οικογένεια να αποκρύψει την καταγωγή, με ψεύτικες ταυτότητες που μπόρεσαν να αποκτήσουν με την συνδρομή φίλων και την ανοχή των Ελληνικών αρχών. Εφοδιασμένοι με τις νέες ταυτότητες επιχειρούν να διαφύγουν οικογενειακώς από την Ελλάδα με καϊκι από την Ραφήνα. Γίνονται αντιληπτοί και συλλαμβάνονται μαζί με άλλους, από τις Γερμανικές δυνάμεις Κατοχής.

Απαραίτητο βοήθημα για την κατανόηση των όσων συμβαίνουν, ενδεχομένως και για καλύτερη υποδοχή των όσων θα συμβούν εις το μέλλον, τούτη η έκδoση.

Θα βοηθήσει όσους θελήσουν να ξεδιαλύνουν την υπόθεση.

Ακριβείς, ευθύς εξαρχής για τον σκοπό της δημιουργίας αυτού του, μικρού σε διαστάσεις, βιβλίου οι δημιουργοί του:

«Στόχος μας είναι να μπορεί να διαβαστεί από τον καθένα και την κάθε μία που προβληματίζεται γύρω από περίφημο Μακεδονικό ζήτημα».

Σημειώνουν στην πρώτη τους παράγραφο.

Εξίσου κατατοπιστική είναι και η αφιέρωση που προηγείται:

«…Σε αυτές και αυτούς που όρθωσαν την ιδιότητα του πολίτη».

Να σημειωθεί πως εκδόθηκε λίγες εβδομάδες πριν την συμφωνία των δυο χωρών.

Ας έχουμε πάντα κατά νου, πως πρόκειται για μια ακαδημαϊκή εργασία.

Aν και βέβαιο είναι, πως ούτε αυτό θα γίνει αποδεκτό σε όσους διαφωνούν με το περιεχόμενο της έκδοσης.

Ας δούμε τα ερωτήματα και επιγραμματικά, συνοπτικότατα τμήματα των απαντήσεων.

Κατέφθασε πριν ένα χρόνο, φουντωτός, μεγάλος σε διαστάσεις, μικρός σε ηλικία, ήσυχος. Και απρόσκλητος. Από πιαρατζίδικη χειρονομία, γλυκιά μεν, μαζική δε. Αν η ερώτηση ήταν περί ράτσας, η απάντηση θα πλησίαζε περισσότερο σε αυτή του αγίου Βερνάδρου. Απευθύνθηκα προς μια ευαίσθητη ψυχή μήπως τον ήθελε, πλην όμως τον αρνήθηκε.

Το καλοκαίρι δεν πέρασε άσχημα, αν και αποκλειστικά ανάμεσα σε ενήλικες, η χνουδωτή ζωή του, ήταν κάπως αδιάφορη, εκεί στα θερινά ανάκτορα του οίκου μας. Ακολούθησε όμως ένας ολόκερος χειμώνας δίχως καμιά συντροφιά. Η μοναξιά σημάδεψε με μελαγχολία την απορημένη ματιά του.

Ακινητοποιημένος, χωρίς παρέα, στην υγρασία και το κρύο, χωρίς κανένα χάδι σε εκείνες τις ατέλειωτες νύχτες. Κάτι μισόλογα μόνον, αραιά και που, στις σπάνιες επισκέψεις μου. Δεν ήταν αρκετά ούτε να αποσύρουν τις τύψεις μου για την μοναχική του τύχη, ούτε πολύ περισσότερο να του αφαιρέσουν την πικρή αίσθηση της εγκατάλειψης.

Το δεύτερο μέρος του αφιερώματός, αφορά όσα μεταπολεμικά rallye Monte Carlo, ξεκίνησαν και από την Αθήνα.

Στα πέντε πρώτα μεταπολεμικά, από το ’49 έως το ’53, μοιραία, η Ελληνική πρωτεύουσα, απουσίαζε. Με το ράλυ Ακρόπολις όμως, να προχωρά ακάθεκτα για να καταλάβει στη θέση του στην Ιστορία από την άνοιξη του ’53, η Αθήνα επανήλθε ως σημείο εκκίνησης του παλαιότερου αγώνα ράλυ του κόσμου, την επόμενη χρονιά. Το '54.

Με τον Γιάννη μας χωρίζουν περισσότερα από ότι μας ενώνουν. Για την ακρίβεια έχουμε λίγα κοινά. Μολοντούτο, η παρέα του, μου είναι ευχάριστη και ουσιαστική, είμαι δε βέβαιος ότι έτσι αντιμετωπίζει και εκείνος την δική μου παρέα. Στο φινάλε, πέρα από τις κάθε είδους διαφωνίες μας, υπάρχει μια ατόφια αλληλοεκτίμηση.

Ας προσθέσω ότι έχουμε υπάρξει και συνάδελφοι και μάλιστα στην ίδια αίθουσα.Εκείνος με πιο βαρύ και σοβαρό ρόλο, η ταπεινότητά μου σε πιο λάιτ, σαφώς πιο χαβαλέ. Το είχαμε ευχαριστηθεί. Όταν τo  κατέστημα κατέβασε ρολά, οι επαγγελματικοί μας  δρόμοι χώρισαν. Έκτοτε βρισκόμαστε σε ταβερνεία και κουτούκια μαζί με άλλους. Παρομοίου φυράματος, ασφαλώς.

Όλως προφάτως μου έστειλε μερικές στιγμές της καθημερινότητάς του, τις οποίες ασμένως αναρτώ. Εννοείται ότι υπάρχουν σημεία στα οποία εξακολουθώ να διαφωνώ, ή έστω θα είχα άλλου είδους αντιδράσεις, αλλά ακριβώς αυτό είναι, που συγκροτεί μια καλή σχέση.

...η συνέχεια, με την γραφίδα του

Καλώ ταξί για Αλεξάνδρας. Τιμημένη λεωφόρος. Στηρίζουμε.

Αναμένω, ένεκα Beat, έναν νέο ή μία νέα οδηγό, ευγενή, καθαρό, διακριτικό, ολιγόλογο, ανοιχτόμυαλο. Αλλά πέφτω σε εξαίρεση.

Οκτώ χαϊμαλιά να περαδωθεκαυλαντίζουν αδιάκοπα μέσα στο αμάξι. Και αυτοκόλλητα. Παντού αυτοκόλλητα. Πάνω στο κοντέρ, πάνω στο στροφόμετρο, πάνω στο σκίαστρο, πάνω στο δείκτη της βενζίνης. Με χειροτεχνική τροποποίηση όμως εδώ. Μη μείνουμε κι από μπετζίνα κι αναζητούμε, ματαίως, θαύματα καταμεσίς του δρόμου. Ντροπή. Με τόσους Παϊσίους πανθορώντες…

Ενδιαφέρουσα και τολμηρή η ιδέα, να προστεθεί η Αθήνα, τον Γενάρη του  2019, ως σημείο εκκίνησης του Ιστορικού ράλυ Μόντε Κάρλο, ξύπνησε μνήμες.

Ένα μικρό αφιέρωμα, σε εποχές παλαιότερες όταν η ελληνική πρωτεύουσα, αποτελούσε κομμάτι του ιστορικότερου αγώνα ράλυ του κόσμου. Σήμερα οι προπολεμικές αναφορές. Μεθαύριο οι μεταπολεμικές.