Αυτό το τόσο συναισθηματικό, βαθύ, ανθρώπινο μεδούλι του Χριστιανισμού που κορυφώνεται με τα Άγια Πάθη, το θυμούνται κάθε άνοιξη οι απανταχού πιστοί του Χριστιανικού δόγματος με την ευκαιρία της Μεγάλης εβδομάδας.

Το θυμούνται, ενίοτε, λησμονώντας ή καταπατώντας τις βασικές αρχές της πίστης. Η οποία πίστη, ειλικρινά τώρα, καθώς δεν κατάφερε στο σύνολό της να μετεξελιχθεί μαζί με την κοινωνία, έχει αγκυλωθεί ανάμεσα στην αυστηρότητα και τα θαύματα, με δόσεις άρρωστου φανατισμού, όρα αφορισμούς, Ιερά Εξέταση, και τόσους άγνωστους που βάδιζαν στο ίδιο πύρινο μονοπάτι του Τζιορντάνο Μπρούνο.

Όταν ξεκινούσε, τον Δεκέμβριο του 2008, ζούσαμε σε ένα διαφορετικό κόσμο με πλήρη αδυναμία να μαντέψουμε τις επερχόμενες εξελίξεις, τις επικείμενες αλλαγές. Περισσότερα από 15 χρόνια από τότε, με όσα έχουν μεσολαβήσει, πάρα πολλά από αυτά αδιανόητα και πρωτόγνωρα, παραμένουμε στο ίδιο, περίπου, σημείο. Στην πλήρη αδυναμία να μαντέψουμε τα μελλούμενα, τα οποία μόνο στην συνείδηση των αιθεροβαμόνων ενέχουν στοιχεία αισιοδοξίας.

Σε τούτο το χρονικό διάστημα, εδώ σε αυτόν τον ιστότοπο, αναρτήθηκαν 2002 κομμάτια, όλα πρωτότυπα πλαισιωμένα από πολλαπλάσιες εικόνες. Πλην ενός μονοψήφιου αριθμού, άπαντα είναι συντεταγμένα από ένα άτομο. Το αναφέρω όχι ως κατόρθωμα, αλλά ως μια απόπειρα εκτίμησης του χρόνου που δαπανήθηκε και ως εκ τούτου περιγράφουν τη σχέση του μοναδικού γραφιά - διαχειριστή με το δημιούργημά του.

Εις εκ των μυρίων αναγνωστών (απόπειρα αυτοσαρκασμού) έστειλε εις την διεύθυνση συντάξεως τούτου του ιστότοπου (επανάληψη απόπειρας αυτοσαρκασμού), μικρόν, περιεκτικόν, σπαρακτικόν σημείωμα καταδεικνύον την ένδεια της πολιτικής μας σκηνής.

Μα και τις ανεξέλεγκτα -πλέον- λανθασμένες ατραπούς που βαδίζει ο τόπος μας. Για όσους, τέλος πάντων αυτό το «μας» έχει ακόμα κάποια ισχύ. Ιδού λοιπόν:

Με υπότιτλο «ένας επιστήμονας μιλάει για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον» ο πολυμαθέστατος, πολυγραφότατος, διακεκριμένος ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μανιτόμπα μας προσφέρει έναν ορμητικό ποταμό από πληροφορίες και αναρίθμητα συμπεράσματα βασισμένα σε ισχυρά δομημένες σκέψεις.

Τελειώνοντας την ανάγνωση τρία πράγματα είναι βέβαια. 1. Έχεις λησμονήσει το άπειρο πλήθος αριθμών και υπολογισμών που έχει παραθέσει. 2. Δεν έχεις κατορθώσει ακόμα να αποφανθείς αν το τελικό μήνυμα είναι αισιόδοξο ή απαισιόδοξο. 3. Μολαταύτα είσαι βαθιά γοητευμένος από το περιεχόμενο.

Ο Vaclav Smil Γεννήθηκε στην Τσεχία την εποχή που βρισκόταν υπό Γερμανική κατοχή. Σπούδασε προ και μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην πατρίδα του, εγκατέλειψε τη χώρα του λίγο πριν κλείσουν τα σύνορα λέγοντας: «δεν ήταν και μικρή θυσία», πέρασε στην Αμερική και πήρε στο διδακτορικό του στη Γεωγραφία από το Πανεπιστήμιο της Πεσνυλβάνια.

Αποδέχτηκε άμεσα την πρόταση από το Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα στον Καναδά όπου παρέμεινε επί δεκαετίες. Το «πώς λειτουργεί πραγματικά ο κόσμος» είναι το τεσσαρακοστό και όχι τελευταίο του βιβλίο. Και σε τι ακριβώς αναφέρεται τούτο τα βιβλίο; Αν ο γενικότερος στόχος της ανθρωπότητας είναι να ζήσει σε συνθήκες ευημερίας, τότε υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν. Προκειμένου να τα αλλάξουμε όμως, οφείλουμε εν αρχή να αντιληφθούμε σε απόλυτο βαθμό πως λειτουργούν. Αυτό επιδιώκει η έκδοση. Την παράθεση στοιχείων, την λεπτομερή εξήγηση των δραστηριοτήτων στην απόπειρα ακριβέστερης αντίληψης, σε ένα περιβάλλον πολύ σύνθετο.

Αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας, ο υπερδιετής πόλεμος στην Ουκρανία, η συμφορά στη λωρίδα της Γάζας, η εμπλοκή του Ιράν, για να αναφερθούν μόνο τα πρόσφατα και πλησιέστερα, δεν γεννήθηκαν αφ’ εαυτής. Με λίγα λόγια η συστηματική επιδίωξη μαζικού αφανισμού αμάχων και καταστροφής των υποδομών του αντιπάλου, το απεχθέστερο δηλαδή πρόσωπο των πολέμων έχει βαθιές ρίζες στο παρελθόν.

Θα πρέπει να γυρίσουμε στον Νοέμβριο του 1911, όταν Γερμανικό μονοπλάνο Rumple Taube με πιλότο τον Ιταλό υποσμηναγό Giulio Gavotti πραγματοποίησε τον πρώτο εναέριο βομβαρδισμό σε όαση στο έδαφος της Λιβύης κατά τη διάρκεια της σύρραξης μεταξύ της Ιταλίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, το θέρος του 1914 όμοιο μονοπλάνο με Γερμανό πιλότο βομβάρδισε για πρώτη φορά το Παρίσι στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η τεχνολογία, έστω και με τα πρωτόλεια εκείνα μέσα έδινε αυτές τις δυνατότητες.

Η τελευταία φορά που η Βελγική πρωτεύουσα συνδυάστηκε ηχηρά με τα ελληνικά ποδοσφαιρικά δρώμενα ήταν πριν τεσσαράκοντα παρά ένα χρόνια. Τότε οι οπαδοί του τριφυλλιού δονούσαν την ατμόσφαιρα με το σύνθημα: «Βρυξέλλες, Βρυξέλλες έρχονται οι βαζέλες». Ήταν η επιθυμία τους και η ονείρωξή τους να φθάσουν στον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης όπως το είχαν κάνει το ΄71. Στο τελικό δεν έφθασαν, κάτι το γκολ του Χουάν Ραμόν Πουμπλή  που δεν μέτρησε στον ημιτελικό, κάτι το κοράκι, κάτι η ισχύς τα Anfield, το όνειρο παρέμεινε όνειρο. Στην περίπτωση που το τριφύλλι δεν είχε φορτωθεί εκεί μέσα με τέσσερα τεμάχια και είχε περάσει στον τελικό, θα ζούσαν ακόμα εκείνες οι 40 ψυχές που χάθηκαν στο Χέϋζελ στις 29 Μαΐου του 1985.

Αιφνιδίως χθες, οι Βρυξέλες ξανάσμιξαν δια ζώσης με το ελληνικό οπαδικό στοιχείο όταν δυο τρεις εκατοντάδες μαυροφορεμένοι οπαδοί του δικέφαλου του βορά συγκεντρώθηκαν έξω από το ευρωκοινοβούλιο όπου βροντοφώναξαν ελληνικότατα το: «καμιά ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη» και άπλωσαν πανό ευμέγεθες που ανέγραφε: «57 murdered souls ask for justice». Ως υπότιτλο το πανό έφερε δυο ελληνικές λέξεις με ένα υποκοριστικό ονόματος και ένα γενετήσιο ρήμα. Άδηλον το κατά πόσο έγινε κατανοητό από την διεθνή κοινότητα της Βελγικής πόλεως. Οι οπαδοί βρίσκονταν εκεί για το παιχνίδι της ομάδας τους με την Μπρουζ. Αξιοσημείωτον το γεγονός ότι σε διαφορά αθλητικά φόρα αρκετοί Ολυμπιακοί επαίνεσαν την κίνηση. Πρωτοφανές.

Λίγες μέρες νωρίτερα οι οπαδοί του Παναιτωλικού άπλωσαν ένα άλλο πανό: «Μαρία όρμα τους, καμία ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη». Αναφορά στην Μάνα που έχασε το κορίτσι της και σκαρφαλώνει το Γολγοθά της παλεύοντας με τέρατα. Μια πρώτη, απλοϊκή σκέψη που αυθόρμητα έρχεται είναι ότι, η κυβέρνηση που κατάφερε να πολιτικοποιήσει οπαδούς και μάλιστα με τόση ένταση, δεν μπορεί να έχει καλό τέλος. Συνήθως οι κυβερνήσεις επιδιώκουν το έτι περαιτέρω ύπνωση των οπαδών. Επί τούτου και το σύνθημα: «Τόση μπάλα ούτε στη χούντα».

Χαρισματική, άρτια, νόστιμη, χορταστική, απαισιόδοξα αισιόδοξη, διδακτική, με διαλόγους κεντήματα, τε και οικονομική. Πόσες κινηματογραφικές παραγωγές μπορούν να συγκεντρώσουν όλα τούτα τα χαρακτηριστικά; Επιπλέον δε, άνευ βίας, ερωτικών σκηνών, χωρίς εντυπωσιακή δράση και λοιπά φτηνά σινε-ευρήματα.

Η «American fiction» πληροί όλα τα παραπάνω και έχει το σπάνιο χάρισμα, να σε κρατήσει κοντά της, από το πρώτο έως το τελευταίο της πλάνο με μια απαλή αφηγηματική επιβολή. Πρόκειται για 117 λεπτά γνήσιας, λεπτής, κινηματογραφικής τέχνης.

Γυρίζονται και προβάλλονται κινηματογραφικές παραγωγές που πέρα από την όποια κριτική που δέχονται, πέρα από τα συναισθήματα που προκαλούν, προσφέρουν κάτι ακόμα περισσότερο, κάτι πιο βαθύ. Υποχρεώνουν τον πρόθυμο, ως προς τούτο, θεατή σε μια αναψηλάφηση του παρελθόντος, του και παρόντος του. Επαγωγικά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια καλύτερη αντίληψη στο τι και γιατί του έχει συμβεί ή συμβαίνει, ακολούθως δε σε μια πιθανή αναθεώρηση. Σε μια άμβλυνση ή όξυνση, ανάλογα με την περίπτωση, στάση της ζωής του.

Όλα τα παραπάνω είναι πιο ενδιαφέροντα και πιο ουσιαστικά από το βασικό στόχο της βιομηχανίας του κινηματογράφου που είναι η, ασφαλώς καλοδεχούμενη, ψυχαγωγία. Δυο πρόσφατα τέτοια δείγματα κινηματογραφικής γραφής, παραγωγής του 2023 είναι το: «Τα παιδιά του Χειμώνα» (The Holdovers του Alexander Payen) και το «Υπέροχες Μέρες« (Perfect days του Wim Wenders).

Αυτή η πρόσφατη κυβερνητική κρίση που προέκυψε και εκδηλώθηκε με παραιτήσεις δυο υπουργών, εκ των πλέον εμπίστων του πρωθυπουργεύοντος, εκ των οποίων ο εις είχε αντικαταστήσει έναν άλλον παραιτηθέντα, επίσης εκ των πολύ εμπίστων του κυβερνήτου τε και συγγενή του, μας έδωσε την ευκαιρία να ακούσουμε έναν ακόμα ορισμό του τι «έχει η πολιτική».

Έτσι λοιπόν μετά τη συζήτηση στη Βουλή για την πρόταση μομφής που δεν υπήρχε περίπτωση να έχει διαφορετικό αποτέλεσμα, ο Έλλην pm απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων που καλύπτουν το κοινοβουλευτικό ρεπορτάζ, απάντησε σιβυλλικά: «Αυτά έχει η πολιτική».

Το αγνοούσα, βεβαίως, και ήρθε στη γνώση μου από την χθεσινή ακρόαση της εκπομπής «Σήμερα» του Πάρι Μέξη στο Τρίτο. Άνετος στο μικρόφωνο, εύστροφος και πειραχτήρι όσο χρειάζεται, ο ραδιοφωνικός παραγωγός αναφέρθηκε σε ένα ιδιαίτερο γεγονός.

Το 1972 στη σκάλα του Μιλάνου ο Maurizio Pollini πιανίστας κορυφαίου επιπέδου και μαέστρος, πριν ξεκινήσει την συναυλία του, έβγαλε ένα σημείωμα και ξεκίνησε να διαβάζει μια δήλωση διαμαρτυρίας για τους βομβαρδισμούς των Αμερικανών στο Βόρειο Βιετνάμ.

Λίγα λόγια για την Εθνική εορτή, ένεκα η ανοιξιάτικη τούτη ημέρα

μα και για την τρέχουσα αθλητική, και μη, επικαιρότητα.

Αρκετά χρόνια νωρίτερα το κέντρο τη Αθήνας, ήταν πολύ οικείο. Ταυτόχρονα, συχνά ήταν ενδιαφέρον και γοητευτικό, σπανιότερα αγχωτικό ένεκα κυκλοφοριακού, ή αποπνιχτικό λόγω θερμοκρασιών. Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα βρισκόμουν εκεί σχεδόν καθημερινώς. Κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι το ήξερα σχετικά καλά. Στην μνήμη μου είχε πακτωθεί τεράστιος όγκος εμπειριών, εικόνων και συνηθειών για ένα χρονικό διάστημα σαράντα ετών.

Όμως, σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητά μου προοδευτικά με απομάκρυναν από αυτό που θεωρούσα ότι γνώριζα καλά. Εξίσου προοδευτικά, μεν, γοργά δε, αυτό που όριζα ως κέντρο, άλλαζε. Πρωί Κυριακής, μεσαία σχόλη τριημέρου με μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της πόλης να έχει αναχωρήσει για να θορυβήσει και την ευρύτερη επαρχία, δεν θα ήταν άσχημη ιδέα για να ξαναγνωριστούμε. Όπερ και εγένετο. Ακολουθούν ολίγαι εντυπώσεις.