Δέκα χρόνια νωρίτερα, το διαδίκτυο δεν ήταν όπως είναι σήμερα. Και πάρα πολλοί από εμάς, αν όχι όλοι, δέκα χρόνια νωρίτερα δεν ήμαστε όπως τώρα. Αφού δεν μπορούμε να δώσουμε μια ακλόνητη απάντηση, στο ερώτημα: «αλλάζει ο άνθρωπος;» μας δίνεται η δυνατότητα να υποστηρίξουμε ότι κρατά τα βασικά χαρακτηριστικά του, αλλά έρχονται οι συνθήκες, είτε για να αναδείξουν, είτε για να τα περιορίσουν, είτε για να τα καταπνίξουν τα υπόλοιπα.  Ο πυρήνας του όμως παραμένει ο ίδιος.

Πράγμα που δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε για το διαδίκτυο και κυρίως για τις εφαρμογές του. Τεχνολογικά παραμένει ουσιωδώς το ίδιο. Είναι πιο πολύπλοκο, πιο χαώδες, πιο γρήγορο, ασφαλώς πιο μαζικό, αλλά οι αρχές του είναι ίδιες. Σε επίπεδο εφαρμογών όμως, έχει μετατραπεί σε μια άνευ προηγουμένου σκηνή επικοινωνίας όπου το ερμαφρόδιτο καλό, συνευρίσκεται με το ερμαφρόδιτο κακό, όπου το αληθές κολυμπάει μέσα στο ψευδές και όπου η άγρα των κλικ και των λάικς σκεπάζει, συνήθως, κάθε άλλη πρόθεση.

Είναι κάποιες ειδήσεις που φανερώνουν τόσο την επιθυμία του κοινού να φιλονικήσει, όσο και το ρηχό του πρώην λειτουργήματος της δημοσιογραφίας. Τούτες οι συμπεριφορές, μπορεί να έχουν ως αντικείμενο θέματα τα οποία θεωρούνται σοβαρά, όπως π.χ. η εκκρεμούσα επί δεκαετίες ονομασία μιας όμορης χώρας, ή θέματα τριτευούσης σημασίας όπως η άποψη Γάλλου τινός συγγραφέως περί των προτιμήσεων του για το γυναικείο φύλο.

Ομολογώ ότι αγνοούσα παντελώς την ύπαρξη του Γαλάτου λογοτέχνου Γιαν Μουά (Yann Moix), όπως και του έργου του, ο οποίος έγινε όλως εσχάτως στόχος πολλαπλών επιθέσεων. Ο εν λόγω λοιπόν δήλωσε ότι: «Ελάτε τώρα, ας μην υπερβάλλουμε. Αυτό δεν είναι πιθανό! Είναι υπερβολικά μεγάλες. Προτιμώ τα σώματα των νεαρών γυναικών, αυτό είναι όλο. Το σώμα μιας 25χρονης είναι εξαιρετικό. Το σώμα μιας 50χρονης δεν είναι καθόλου εξαιρετικό».

Σε εκείνη την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου του ’93, που αφιερώθηκε η προηγούμενη ανάρτηση, περί Θεμελίου λίθου, συνέβησαν διάφορα, εντός και εκτός συνόρων.

Στην Αθήνα, μέσα σε ασθενοφόρο που κατευθυνόταν στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», διαπιστώθηκε ο θάνατος της Κατερίνας Γώγου. Η Κ.Γ. δεν είχε τίποτα από τα χαριτωμένα ή κουτά κορίτσια που έπαιζε στις ταινίες της δεκαετίας του ’60. Έκλεισε τον κύκλο της ζωής στα 53 της, παραδομένη σε ένα άχαρο, άσχημο τέλος από ουσίες.

Η ποιητική της συλλογή «τρία κλικ αριστερά», σημείωσε πωλήσεις στο ύψος των συλλογών του Ρίτσου, του Ελύτη αν, τέλος πάντων, λέει κάτι αυτό. Αυτό πού έχει κάτι να πει είναι πως, από ένα σημείο και μετά, διάλεξε πολύ δύσβατα μονοπάτια, συγκρουσιακά, απ’ όπου κανείς δεν βγήκε αλώβητος.

Μια γενιά νωρίτερα, τότε που έφευγε το 1988, η Ελλάδα ήταν ένας άλλος τόπος. Με Εθνικό νόμισμα, καθώς η συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν τέσσερα χρόνια μακριά, με εθνικά προβλήματα όπως Νταβός και Mea culpa, με εθνικά σκάνδαλα τύπου Τράπεζα Κρήτης, άλλους πολιτικούς ηγέτες, άλλες ελπίδες καθώς και άλλες φοβίες.

Τριάντα χρόνια είναι ταυτόχρονα πολλά και λίγα. Λίγα για να τα ξεχάσουμε, ή να μην μάθουμε τι έχει συμβεί, πολλά για να μην αντιληφθούμε τα διδάγματα. Λίγο φως, πολύ συνοπτικά, σε λίγα από αυτά που συνέβησαν, μέσα στα σύνορά μας.

Τριάντα χρόνια νωρίτερα, όσοι ζούσαμε, βρισκόμαστε σε ένα διαφορετικό κόσμο. Η Σοβιετική Ένωση ήταν ακόμα, έστω και στα τελευταία της, το αντίπαλον δέος της Δυτικής αυτοκρατορίας, οι πολίτες δεν δαπανούσαν τόσο χρόνο πίσω από οθόνες ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Oι διαφημίσεις προϊόντων καπνού και αλκοόλ κάλυπταν εκατοντάδες σελίδων των εντύπων, το AIDS ήταν ακόμα ένα τέρας που δεν αντιμετωπιζόταν,  το crack ξεκινούσε την πορεία του στα φτωχά πληθυσμιακά στρώματα, η βία πρωτοστατούσε, και τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής πύκνωναν.

Το πρώτο άνοιγμα του Life, για το επετειακό τεύχος με τα σημαντικότερα γεγονότα του 1988, φιλοξενούσε μια σπάνιας ομορφιάς εικόνα του Daedalus 88, πάνω από το νότιο Αιγαίο. Στην contre-jour λήψη, φαίνονταν τα πόδια του Έλληνα πρωταθλητή ποδηλασίας, Κανέλλου Κανελλόπουλου, μέσα στο στενό κόκπιτ του πεταλοποδοκίνητου αεροπλάνου, μπροστά από τον πύρινο δίσκο του ήλιου.

Με τα γνωστά και τετριμμένα θα ξεκινήσω. Με την πρόταση που λέει πώς:  «Ο τραπεζίτης, είναι ένας τύπος που σας δανείζει την ομπρέλα του όταν ο ήλιος λάμπει, αλλά τη θέλει πίσω, το λεπτό που αρχίζει να βρέχει». Βρέθηκα με δυο λογαριασμούς της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρικού στο χέρι, λίγο μετά την μία την μεσημβρία, χθες. Επιστρέφοντας από τα Ίσθμια. Δίτροχος, στην παλιά Ε.Ο. με έναν καιρό που από μουντό πρωινό πάλευε να το γυρίσει σε ένα διαυγές Δεκεμβριανό  μεσημέρι.

Πριν λίγα χρόνια, τόσο στα Μέγαρα, όσο και στην Ελευσίνα, υπήρχαν ταμεία και άλλες υπηρεσίες της Δ.Ε.Η.  όπως, υποθέτω, και αλλαχού.  Τώρα όχι. Έτσι, για τις εξοφλήσεις έχουν περισσέψει, πέρα από τις διαδικτυακές πληρωμές, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία , οι τράπεζες, και κάποια εμπορικά καταστήματα. Με τα ΕΛ.ΤΑ.  είχε πρόσφατα προκύψει ένα θέμα μη ενημέρωσης, για να τεθεί, έτσι διακριτικά, όπως επίσης ότι υπήρχε η απειλή να χαθεί η έκπτωση της έγκυρης εξόφλησης.

Η περίφημη δεύτερη τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, προστατεύει, από τον Δεκέμβρη του 1791, το δικαίωμα της οπλοκατοχής των πολιτών, για λόγους αυτοάμυνας. Συνήθως την θυμόμαστε κάθε φορά που ξεσπά κάποιο μακελειό και μερικές δεκάδες θύματα κείτονται αιμόφυρτα από τα πυρά κάποιου ψυχικά διαταραγμένου.

Καθώς συμπληρώθηκαν 227 χρόνια από τότε που εγκρίθηκε, ο κόσμος είναι σαφώς πιο βίαιος από τότε στην μαζικότητα, και στην εξάπλωση των πυροβόλων όπλων σε κάθε γωνιά του πλανήτη και σε όλη σχεδόν την κοινωνική διαστρωμάτωση.

Στην πρώτη παράσταση, της πρώτης μέρας την είδα. Στην αίθουσα μετά βίας βρισκόταν διψήφιος αριθμός θεατών. Άδεια η πλατεία, δυστυχώς για τον αιθουσάρχη, όχι και τόσο άσχημα για την άνεση των παρισταμένων, εκείνο το κρύο βράδυ της πρώτης Πέμπτης του φετινού Δεκέμβρη. Μια ακόμα κινηματογραφική παραγωγή, που αποτυπώνει πραγματικά γεγονότα. The Front Runner ο πρωτότυπος τίτλος, Ο υποψήφιος στα Ελληνικά. Αναφέρεται στην προσπάθεια του γερουσιαστή του Colorado, Gary Hart, τριάντα ένα χρόνια νωρίτερα, για το χρίσμα των Δημοκρατικών.

^{Ο Gary Hart  σαραντάρης}

Ευφυής, εργατικός, με σύγχρονες ιδέες, μακριά από αγκυλώσεις των πολιτικών της σειράς, έβλεπε το μέλλον με οξύνοια και αντίστοιχη αισιοδοξία. Φάνταζε ως ο ιδανικός Δημοκρατικός που θα τέλειωνε την οκταετή περίοδο Reagan και των Ρεπουμπλικάνων. Κι όμως, κόντρα στις προβλέψεις, ενάντια σε ένα πολύ ισχυρό λαϊκό πρόταγμα, όπως τουλάχιστον κατέγραφε το σύνολο των δημοσκοπήσεων, ο υποψήφιος δεν έφτασε ούτε καν στις προεδρικές εκλογές. Δεν κατάφερε να αποσπάσει το χρίσμα των Δημοκρατικών, λόγω ενός «ερωτικού σκανδάλου».

Ο Νοέμβριος είναι ένας μήνας με διττές ερμηνείες. Είναι ταυτόχρονα μουντός και φωτεινός. Ζεστός και κρύος. Αισιόδοξος και απαισιόδοξος. Είναι και θέμα διάθεσης. Όπως και νάχει θεωρείται ο πιο βροχερός των δώδεκα, αν υποτεθεί ότι όσα κατέχαμε για τον καιρό, παραμένουν σταθερά.

Είναι και ο τελευταίος φθινοπωρινός αν πάλι δεχτούμε ότι αυτά που ξέραμε για τις εποχές παραμένουν αναλλοίωτα αλλά και ο ενδέκατος από τους δώδεκα, παρά το γεγονός ότι προέρχεται από το λατινικό novem (εννέα), από τότε που στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο ένατος κατά σειρά μήνας. Οι μέρες του μικραίνουν, οι νύχτες του κρυώνουν και ειδικά μετά την αλλαγή της ώρας το τελευταίο Σαβατοκύριακο του Οκτωβρίου, η πλάση ετοιμάζεται για την πιο σκοτεινή, πιο κρύα εποχή του χρόνου.

Μια σειρά από επτά εικόνες, σαν αποχαιρετισμός, στον απελθόντα φετινό βροχάρη.