Περί Μοντέρνας Τέχνης - Τρίτη 5 Μαίου 2015 PDF Print E-mail

Δεν είμαι έτοιμος να διαχειριστώ το θέμα του τίτλου, ως εκ τούτου είναι  πιθανόν να πέσω σε σωρεία σφαλμάτων που με τη σειρά τους θα με εκθέσουν, αλλά είναι τόσο μεγάλη η επιθυμία να σημειώσω κάτι για αυτά που είδα, ώστε θα το διακινδυνεύσω.

Η πρόσφατη, σύντομη επίσκεψη στη χώρα του Βάσκων, με έφερε έστω και για 15 συνολικά ώρες στο Μπιλμάο.  Αν υποτεθεί ότι οι δέκα από αυτές διατέθηκαν για επαγγελματικές υποχρεώσεις και ύπνο, περίσσεψε ένα πεντάωρο. Με το Guggenheim σε μικρή απόσταση από το ξενοδοχείο, η επίσκεψη ήταν αναπόφευκτη, ειδικά μετά τις παροτρύνσεις του Βενιαμίν.

Οι στατιστικές  λένε, ότι η δημιουργία του, το '97 μετά από πέντε χρόνια κατασκευής, ήταν η πιο σημαντική συμβολή για την μετάβαση της πόλης από φθίνουσα βιομηχανική σε ανθούσα τουριστική.

Το πλήθος των επισκεπτών που  εύκολα πια, ξεπερνά το εκατομμύριο σε ετήσια βάση, έχει μετατρέψει τη Βασκική πόλη σε καλλιτεχνικό πνεύμονα. Είναι μια πετυχημένη ακροβασία ανάμεσα σε αρχιτεκτονικά δημιουργήματα, όπως ο καθεδρικός ναός, ή το κυβερνητικό κτίριο, που έρχονται από το παρελθόν  και σε άλλα όπως ο ουρανοξύστης της Iberdrola ή το κτίριο του Guggenheim, που ανήκουν στο σήμερα, για να μην πούμε στο αύριο.

Για το τελευταίο, το δημιούργημα του Frank Gehry, κυοφορείται η άποψη ότι μας άλλαξε τον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζουμε τα μουσεία και γεννά νέες απόψεις για τον τρόπο που συνδέει την Τέχνη, την Αρχιτεκτονική και τις συλλογές.

Υπενθυμίζω τη θέση ότι  δεν νιώθω έτοιμος να διαχειριστώ το θέμα, μολοντούτο θα υποπέσω στον πειρασμό, να γράψω δυο λόγια για κάποια εκθέματα.

The Renowned Orders of the Night

Όπως π.χ. τo «The Renowned Orders of the Night» του Γερμανού Anselm Kiefer, το οποίο στα μάτια μου είναι ένα αριστούργημα, όχι μόνο για το που σε οδηγεί αλλά και από άποψη τεχνοτροπίας. Κατανυκτικό επίσης και το δημιούργημα του φωτογράφου Christian Boltanski.

Στον αντίποδα η Wall city του γεννημένου στην Βαλένθια Miquel Navarro, που παρά το γεγονός ότι περιγράφεται ως μια από τις μοναδικές φωνές στη σύγχρονη Ισπανική γλυπτική, τουλάχιστον από το συγκεκριμένο έργο, η ταπεινότητά μου δεν άκουσε ούτε ψίθυρο. Το αυτό και για το δημιούργημα Home της Παλαιστίνιας Mona Hatoum.

...Wall City &                                                                                       ...night experiment

Εντυπωσιακή αναμφίβολα η αράχνη Maman της Louise Bourgeois, μιας καλλιτέχνιδας που έζησε σχεδόν 100 χρόνια, όπως και το Puppy του Jeff Koons, αμφότερα  τόσο μεγάλα που εκτίθενται στους εξωτερικούς χώρους.

Δεν μπόρεσα επίσης να καταλάβω γιατί το the matter of time του Richard Serra ή το night experiment της  Niki de Saint Phalle θεωρείται τέχνη. Για την τελευταία, μάλιστα, η άποψη μου ακούγεται και αγενής, αν διαβάσει κανείς τι δημόσιες αναθέσεις είχε τύχει στα 71 χρόνια της ζωής της, αλλά τόσο το συγκεκριμένο έργο όσο και οι συνθέσεις της με χρωματοπυροβολισμούς δεν με οδήγησαν κάπου.

Για να δώσω τη διάσταση που αντιλαμβάνομαι, θα γράψω πως όταν επισκέπτομαι μουσεία όπως της Νεμέας, ή της Άμφισσας και επί τούτου δεν αναφέρομαι σε «γερά χαρτιά»  όπως των Δελφών, της Βεργίνας, της Ακρόπολης, τα έργα τους με κάνουν να κλαίω, για να παραφράσω τον τίτλο του συγχωρεμένου Μένη. Αυτή η απίθανη λεπτουργηματική Τέχνη που αν συνυπολογίσεις τα εργαλεία, τα υλικά όπως και τις παραστάσεις που είχαν στη διάθεση τους, πριν από 25 αιώνες εκείνοι οι άγνωστοι καλλιτέχνες, ε! τότε, μάλλον, περιμένεις κάτι περισσότερο σήμερα.

Δυο λόγια και για το μουσείο. Εντυπωσιακό εξωτερικά, με εκείνα τα φύλλα τιτανίου που δίνουν  όψη λεπιών στον πελώριο όγκο, σκοτεινό στο εσωτερικό του, αν εξαιρεθούν οι χώροι υποδοχής και κάποια κατακόρυφα κρύσταλλα που κοιτούν στο ποτάμι, χωρίς ανοίγματα στους εκθεσιακούς χώρους, αποκλειστικά με τεχνητές  πηγές φωτός, είναι μια τεράστια και πρωτόγνωρη κατασκευή. Ταυτίζεται απολύτως με το περιεχόμενο και αντίστροφα.

Μπήκα στο μουσείο με συννεφιά και όταν ο ελεύθερος χρόνος μου τελείωσε, μετά από κάτι περισσότερο από δίωρο, είχαν ανοίξει οι ουρανοί.

Το νερό ξέπλενε τις μεγάλες απαστράπτουσες τουλίπες του Jeff Coons και πάνω τους αντανακλούσε ο βαρύς ουρανός. Τα λέπια του γιγάντιου οικοδομήματος έπαιρναν μια πιο γκρίζα απόχρωση και από τα στενά κρυστάλλινα ανοίγματα, το νερό που κυλούσε, φλουτάριζε τα είδωλα.

Προσπάθησα να φυλαχτώ από τη βροχή. Μάταιος κόπος. Καλύτερα να πρόσεχα τη χάρτινη σακούλα με μια έκδοση για το Guggenheim του Μπιλμπάο, προμήθεια για μια προσπάθεια εξερεύνησης αυτής, της Μοντέρνας Τέχνης.