Tου Κουτρούλη ο γάμος (Αλ. Ρίζος Ραγκαβής)(20.02.2012) PDF Print E-mail

Μια εξαιρετικά δύσκολη παράσταση για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχήν η γλώσσα. Ανασυρμένη από τα μέσα του 19ου αιώνα, ασφαλώς και δεν είναι μια γλώσσα νεκρή, αλλά σαφώς δεν είναι και η ευκολότερη, όχι τόσο για τους ακροατές - θεατές, μα κυρίως για τους ηθοποιούς. Έπειτα η δομή του έργου. Με μακρές προτάσεις, λέξεις σιδηρόδρομους, με ταχύ ρυθμό, που σημαίνει ότι σε μονάδα χρόνου χωρά περισσότερος λόγος, η εκφορά του οποίου γίνεται έτι απαιτητικότερη.


Αν προστεθεί ότι δεν υπάρχει διάλειμμα, ότι τα νεκρά διαστήματα είναι ελάχιστα και τα κοστούμια, τα καπέλα, τα τεχνητά μουστάκια ακόμα και οι περούκες, δυσκολεύουν τόσο την κίνηση όσο και την έκφραση, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι 13 ηθοποιοί που στελεχώνουν την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, αντεπεξέρχονται με επιτυχία μια δύσκολη αποστολή. Επιπροσθέτως να αναφερθεί ότι κάποιοι από αυτούς έχουν επιπλέον μουσικά, χορευτικά και «τραγουδιστικά» καθήκοντα.

Η δυσκολία συνεχίζεται και στην σκηνοθετική προσέγγιση που συνδυάζει τη γλώσσα του 19ου αιώνα με μοντέρνο σκηνικό αμπαλάζ. Η σκηνή είναι αφαιρετική. Δεν υπάρχουν σκηνικά, μήτε έπιπλα, ούτε κάτι να γεμίσει το χώρο, αν εξαιρεθούν οι πολύχρωμες, αναρτημένες, εικαστικές πινελιές στην αρχή, που χρησιμοποιούνται και ως βεστιάριο με τρόπο φανερό, αργό, θεατρικό . Έτσι το βάρος, πέφτει μοιραία, στον ανθρώπινο παράγοντα.

Η πλοκή του έργου αποτελεί ένα σφυροκόπημα των κακώς κείμενων στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας, στο χρονικό σημείο όπου λαμβάνουν χώρα οι πρώτες μεταεπαναστατικές εκλογές και έρχεται να εμφανίσει τα προβλήματα, να εντοπίσει τις αιτίες και να υπογραμμίσει τα αποτελέσματα. Ατυχώς, όσα ταλαιπωρούσαν τον πολιτικό, τον κοινωνικό, ακόμα και τον ερωτικό βίο, είναι ακόμα επί της νεοελληνικής σκηνής. Κυριολεκτικώς και μεταφορικώς. Ο ευφυής σολικισμός της μίμησης του σύγχρονου πολιτικού, του και «εθνάρχου» αποκαλούμενου, δίνει μια μεταχρονολογημένη ευχάριστη διάσταση. Ευχάριστη, είναι όλη η πλοκή, αλλά σαν κωμωδία που σέβεται τον εαυτό της αφήνει διάστικτα τα στοιχεία της θλίψης, της απογοήτευσης, απότοκης κυρίως των αδυναμιών, των ανασφαλιών του ανθρώπου, με την πάγια φιλαυτία, την επιθυμία για πλούτη, αναγνώριση και τελικά για εξουσία.

Όλα τα παραπάνω, πέρα από τη σάτυρα, τα αντιμετωπίζει με οξύτητα, με καυστικότητα, με τραχύτητα.

«Το σύστημά μου είν’ απλούν και εύκολον. τυφλή, κτηνώδης, δουλική υπακοή, εις όλας τας διαταγάς σας» Αυτές τις λέξεις, ανάμεσα σε πολλές παρόμοιες, βάζει στο στόμα του Μισθοφά

Οι επιδράσεις του Αριστοφάνη δεν κρύβονται αλλά όπως επισημαίνουν οι Β. Παπαβασιλείου Σ. Χαβιάρας, «ο συγγραφέας τον επιστρατεύει όχι ως αρχαιογνώστης ή αρχαιοκάπηλος, αλλά ως σύγχρονος, ως μοντέρνος, καθώς ο Αριστοφάνης γίνεται επίκαιρος στην Ευρώπη των μέσων του 19ου αιώνα, με αφορμή την τότε γενικότερη κρίση των πολιτικών συστημάτων.»

Ο Αλ. Ρίζος Ραγκαβής υπήρξε πολυσχιδής προσωπικότητα. Γεννημένος στο Φανάρι, αλλά πολίτης του κόσμου, απέκτησε πολλές ιδιότητες. Στρατιωτικός, λόγιος, ποιητής , πεζογράφος, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ενώ ήταν και ο πρώτος πρέσβης της Ελλάδας στις Η.Π.Α.

Στις θεατρικές του δραστηριότητες, πέρα από την συγγραφή τραγικών, κωμικών έργων, είχε ενεργό ρόλο στην οργάνωση της θεατρικής ζωής της χώρας, συμμετέχοντας στις πρώτες προσπάθειες δημιουργίας θεατρικών φορέων και επιχειρήσεων, ενώ συχνά δίδασκε ηθοποιούς, επέβλεπε την προετοιμασία παραστάσεων και διοργάνωνε ερασιτεχνικές παραστάσεις έργων με φοιτητές του Πανεπιστημίου. Το έργο που άφησε, χαρακτηρίζεται πολυποίκιλο, σημαντικό και τουλάχιστον σε ότι αφορά του «Κουτρούλη το γάμο» όπως προείπαμε, ατυχώς, επίκαιρο ακόμα.

Ο ίδιος δεν πρόλαβε να χαρεί την επιτυχία της συγκεκριμένης παράστασης, καθότι όσο καιρό βρισκόταν εν ζωή, ανέβηκε μια μόνο φορά και αυτή κάπως ακρωτηριασμένο από την Αριστοφανική του διάθεση, λόγω του συντηρητισμού της εποχής.

Οι επόμενες γενεές, το βίωσαν στην πράξη, το χάρηκαν στο θεατρικό σανίδι.

Η ταυτότητα της παράστασης

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου
Δραματουργική επεξεργασία: Βασίλης Παπαβασιλείου Σωτήρης Χαβιάρας
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρί-Νοέλ Σεμέ
Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός
Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ

Κίνηση: Sinequanon

Επεξεργασία βίντεο: Βασίλης Κουντούρης (studio 19)
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Νικολέτα Φιλόσογλου

Bοηθός φωτίστριας: Μαντώ Μελαχροινού

Διανομή:
Μανόλη Κουτρούλης, ράπτης εκ Σύρας: Νίκος Καραθάνος
Σπύρος, ξενοδόχος εν Αθήναις: Νίκος Χατζόπουλος

Ανθούσα, θυγάτηρ Σπύρου: Γαλήνη Χατζηπασχάλη

Στροβίλης, μαθητευόμενος του Κουτρούλη: Μανώλης Μαυροματάκης
Λεωνίδας Ξανθούλης αστυνομικός γραφεύς: Θανάσης Δήμου

Μισθοφόρος: Σωτήρης Τσακομίδης

Σφηκίας: Μιχάλης Σαράντης

Φοιβίσκος: Αγγελος Μπούρας
Χορός: Αλεξάνδρα Αϊδίνη Λαέρτης Μαλκότσης, Χριστίνα Μαξούρη, Άγγελος Μπούρας, Μιχάλης Σαράντης Σωτήρης Τσακομίδης, Άγγελος Τριανταφύλλου, Γιωργής Τσουρής,