Τέσσερα χρόνια υπολείπονται προκειμένου να συμπληρωθούν δύο αιώνες από το διαβόητο '21. Κάτι περισσότερο από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, το οποίο φυσικά δεν θα υπήρχε αν δεν είχε προηγηθεί η εξέγερση.
Η 121η πρώτη επέτειος, το 1942, βρίσκει την Ελλάδα ηττημένη και υποδουλωμένη στις δυνάμεις του άξονα. Έχουν συμπληρωθεί οι έντεκα πρώτοι μήνες Κατοχής και ο φοβερός λιμός του χειμώνα. Θα σημειώσει, ανάμεσα σε άλλα, ο Γιώργος Θεοτοκάς στα περίφημα «Τετράδια ημερολογίου» του:
«... οι φοιτητές κινήθηκαν πολύ, έκαναν πολλές διαδηλώσεις και καταθέσεις στεφάνων και τραγούδησαν τον Ύμνο όσο μπορούσαν περισσότερο. Οι Ιταλοί τους διαλύανε συνεχώς με κοντακιές και πυροβολισμούς στον αέρα, μα αυτοί ξανασυναζόσαντε ολοένα και συνεχίζανε. Έγιναν αρκετές συλλήψεις. Στην λεωφόρο Πανεπιστημίου τα κορίτσια των Ανωτέρων Σχολών φωνάζανε στους Γερμανούς: “κάτω οι τύρρανοι”».
«... οι επίσημες εκδηλώσεις της Κυβέρνησης, της Ακαδημίας και του Πανεπιστημίου περιφρονήθηκαν από το πλήθος»
«... το απόγευμα είδα από μακριά μια γριά γυναίκα, μαυροφορεμένη, που είχε πλησιάσει τον τάφο (σ.σ. εννοεί τον μνημείο του Άγνωστου στρατιώτη) και έκανε μετάνοιες μπροστά του και μου φάνηκε πως προσευχότανε μεγαλόφωνα, μόνη μέσα στην ερημιά της πλατείας των Παλαιών Ανακτόρων με πλήθος οπλισμένων φρουρών τριγύρω. Η εικόνα αυτή μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Συλλογίζομαι πως, από τον πόλεμο του '40 – '41, το έθιμο του Άγνωστου Στρατιώτη άρχισε για πρώτη φορά να ζεί αληθινά στην Ελλάδα, να βρίσκει αυθόρμητη ανταπόκριση στη λαϊκή ψυχή, ενώ έως τότε δεν ήτανε παρά ένας τύπος που αφορούσε αποκλειστικά τις επίσημες τελετές».
Αυτά τότε. Σήμερα ;
Σήμερα, Τίποτα σπουδαίο. Δεχόμαστε προσβολές από την κατάντια των απογόνων της Αννα Φράνκ. Σήμερα, εκείνο το «Φωτιά και τσκεκούρι στους προσκυνημένους» που είχε εκστομίσει ο Γέρος του Μωριά ολοένα και απομακρύνεται, ενώ μοιάζει να ισχύει ακόμα πιο πολύ αυτό που ο Θάνος Φιλικός, έγραψε πριν 46 χρόνια τέτοια εποχή: «…άδειασαν την πατρίδα και την ελευθερία της τόσο, που καμιά φορά, Θεός συγχωρέσει μας, μισούσαμε και την πατρίδα και την ελευθερία.»
|