Έχοντας μείνει μακριά επί μακρόν, έχοντας λίγες πληροφορίες σε αυτό το χρονικό διάστημα και μια επιδερμική επαφή, μοιραία είχα χάσει τον παλμό, έτσι όταν προέκυψε όλως αιφνιδίως, ωσαύτως και απρόσμενα, η πρόσκληση του Δημήτρη Δριβάκου με την νόστιμη ερώτηση: «Μήπως ήρθε η ώρα να φορέσετε τα γάντια σας;», πέρα από το ανεξήγητο του πληθυντικού, αναμφιβόλως το δίλλημα ήταν μεγαλύτερο από το ερωτηματικό.  Σε μια προσπάθεια να αποφύγω με ευγένεια την πρόταση αντεπιτέθηκα με άψογο ενικό: «Δημήτρη αυτό που φαντάζομαι ότι θέλεις, δεν μπορώ να στο προσφέρω. Έχω μοναχά ένα σάιτ, όπου εκφράζω τις ταπεινές ευφυολογίες μου και πέραν συγγενών, φίλων και ολίγων απελεύθερων, δεν ασχολείται κανείς».

Εκεί που πίστευα ότι ξέφυγα όπως ο Χάρης ο Γραμμός στο δεξί φτερό της Λεωφόρου, ή ο Χούλιο Λοσάντα στο παλιό, καλό Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Δ.Δ. βάζει μια δεύτερη βυθίζει την πατούσα στο πάτωμα και: «Δεν με ενδιαφέρει, εγώ εσάς θα ήθελα».  «Ώ-ρε μπλέξαμε», σχηματίστηκε στο συννεφάκι πάνω από το κεφάλι μου όπως στα καρτούν και ταυτόχρονα ο Δ.Δ. σπρώχνει πίσω το ματσούκι της αλλαγής του σειριακού περνάει στην τρίτη και ρωτά ήπια: «Μήπως θα μπορούσατε να βρείτε δυο - τρία καλά παιδιά από το χώρο να μας συντροφεύσουν;»

Τούτη η εικόνα, που αλίευσα από το αρχείο μου, μας γυρίζει δεκαέξι χρόνια πίσω. Ανήμερα Πασχαλάκι ήταν, 19 Απριλίου του 2009. Ο Κάρολος Παπούλιας διανύει το τέταρτο έτος της πρώτης του θητείας στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ο Κωνσταντίνος Τασούλας είναι ήδη 19 μήνες υφυπουργός Εθνικής Αμύνης. Λίγα λεπτά πριν καθίσουν δίπλα - δίπλα, ο υφυπουργός είχε υποδεχτεί τον Πρόεδρο στο στρατόπεδο «Λορέντζος Μαβίλης» στο Καλπάκι, παρουσία των θρησκευτικών, στρατιωτικών και τοπικών αρχών.

Οι δυο πολιτικοί είχαν κοινά στοιχεία. Ήταν και οι δυο Ηπειρώτες. Ο Κ. Παπούλιας γεννήθηκε το 1929 στο Μολυβδοσκέπαστο των Ιωαννίνων, ο Κ. Τασούλας, 30 χρόνια αργότερα στα Γιάννενα. Σπούδασαν Νομικά στο Καποδιστριακό και ασχολήθηκαν από νωρίς με τα κοινά, στα δυο κόμματα που μονοπώλησαν την εξουσία τα σαράντα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Εξελέγησαν κατ' επανάληψη μέλη του Κοινοβουλίου καθώς επίσης διορίστηκαν επικεφαλής υπουργείων. Όλως προσφάτως απέκτησαν ένα ακόμα, πιθανότατα το τελευταίο, κοινό τους στοιχείο. Το ύπατο αξίωμα της Ελληνικής Δημοκρατίας.

…είναι περίπλοκο. Το ακούμε συχνά σε αγγλόφωνες ταινίες, όταν ο αφηγητής δεν θέλει, ή δεν μπορεί, ή δεν υπάρχει χρόνος να εξηγήσει μια περιπεπλεγμένη κατάσταση. Η εποχή μας είναι κατ’ εξοχήν περίπλοκη. Και όσο ολοένα επιταχύνει προς τα εμπρός, δημιουργώντας τεράστιες μάζες από ξεχασμένο παρελθόν γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη. Αυτή η περιπλοκότητα γίνεται άμεσα φανερή στα σπορ που έχουν γίνει θέαμα καθώς προσφέρονται, όχι άνευ κόστους, σε εκατοντάδες εκατομμύρια τηλεθεατές. Ειδικά τα εξ΄ορισμού σύνθετα σπορ όπως, ας πούμε, τα μηχανοκίνητα ειδικότερα το πάνω  - πάνω ράφι, όπως η F1.

Ο τηλεοπτικός φακός εισβάλει σχεδόν παντού και ο οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση στις τόσο προσωπικές στιγμές των πρωταγωνιστών ακούγοντας την κάθε ακριτομυθία, σοφία, αθυροστομία, που ανταλλάσσεται αλλάζοντας το τηλεοπτικό προϊόν. Θα υπάρξει η άποψη ότι έτσι γίνεται πιο ελκυστικό, όπως και εκείνη ότι με αυτόν τον τρόπο μεταβάλλεται σε  τηλεοπτικό παιχνίδι. Αναφέρονται όλα τούτα με αφορμή τον ήρεμο τόνο της φωνής του Lewis όταν ο μηχανικός του τον ενημέρωσε για την διαφορά που τον χώριζε από την Williams του Carlos jr. “Θέλετε να τον αφήσω κι εκείνον να περάσει;” Βρετανικός, πετυχημένος σαρκασμός 100%.

Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να ολοκληρωθεί η ανάγνωση τούτου του πονήματος.  Υπάρχουν κάποιοι λόγοι για αυτό. Κατ’ αρχάς είναι ογκώδες, ακολούθως δεν διαβάζεται απλώς. Μελετάται και αυτό διότι αφενός πρέπει ο αναγνώστης να είναι αφοσιωμένος, αφετέρου οι παραπομπές που δομούν το σύνολο είναι περισσότερες από τις 428 σελίδες του. Τέλος υφίσταται κάτι σημαντικότερο. Σε θλίβει, σε στεναχωρεί, σε εξοργίζει. Όλα τούτα, υπάρχουν στιγμές, που το κάνουν δυσβάστακτο, δεν το αντέχεις και το βάζεις στο πλάι, με τον ίδιο τρόπο που σταματάς μια επίπονη εργασία για να πάρεις ανάσες. Και να συνεχίσεις αργότερα.

Οφείλουμε να αποδώσουμε τα εύσημα στον συγγραφέα διότι είναι σαφές εκ πρώτης στιγμής η, ας μου επιτραπεί η λέξη, λύσσα με την οποία έχει διεξάγει την έρευνα. Με αλλεπάλληλες ριπές παραθέτει ημερομηνίες, ονοματεπώνυμα, βαθμούς ενστόλων, πρακτικά, όλα αλιευμένα από επίσημα κρατικά έντυπα, βιβλιογραφία αλλά και αφηγήσεις ανθρώπων που τα έζησαν. Μετά από τόσο όγκο και κόπο δουλειάς θα ήταν αλλόκοτο αν το αποτέλεσμα δεν ήταν άρτιο, χρήσιμο και τελικά αναγκαίο για να καταλάβουν οι επόμενες γενεές τι και γιατί έχει συμβεί. Να αρθούν, επιτέλους, κάποιες επικίνδυνες παραχαράξεις και να παραδοθούν με θάρρος τα συμβάντα ακέραια, αφτιασίδωτα και κυρίως απαλλαγμένα από σκοπιμότητες και διαστρεβλώσεις.

Η Κατοχή είναι ένα περίπλοκο, απόλυτα καθοριστικό τμήμα της Ιστορίας του εικοστού αιώνα, για τις εξελίξεις που ακολούθησαν. Σημασία έχει επίσης πως φτάσαμε σε αυτή, με τον τόπο κουρασμένο από την απορρόφηση του 1,5 εκατομμυρίων προσφύγων, το αγιάτρευτο τραύμα από το ξερίζωμα της Ιωνίας, ασφαλώς την επάνοδο της βασιλείας και το βαρύ αποτύπωμα της τετάρτης Αυγούστου. Η Κατοχή βύθισε ακόμα πιο βαθειά στην οδύνη τον τόπο και την συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού, ενώ ότι συνέβη σε αυτά τα 1300 μερόνυχτα οδήγησαν την κοινωνία στο ζόφο του Εμφυλίου.

Θες και δεν θες, αλλά πρέπει να το δεις. Δεν θες διότι λίγο ή πολύ γνωρίζεις τι έχει συμβεί και καθώς το τέλος δεν είναι καθόλου αίσιο, για την ακρίβεια πρόκειται περί συντριβής, θες να το αποφύγεις. Από την άλλη όμως θες, διότι στα ενδιάμεσα τμήματα υπάρχουν τέτοιες στιγμές ανάτασης, ελπίδας και ηρωισμού, που αν μη τι άλλο αποτελούν υποθήκη, υπόσχεση για το όποιο μέλλον, όχι ως συνταγή επιτυχίας, αλλά ως ένδειξη ζωντάνιας, αντίστασης, απείθειας σε κάθε είδος καταπίεσης. Τέλος, πρέπει να το δεις διότι αποτελεί μια ιστορία που πρέπει να λέγεται, να ακούγεται και να παραμείνει ζωντανή.

Ο τολμηρός, διεισδυτικός Βέλγος Johan Grimonprez, συνθέτει το ντοκυμαντέρ με πρωτότυπο, καταιγιστικό, μουσικά θορυβώδη και συχνά με ευμενώς αποδεκτό οχληρό τρόπο ώστε να διηγηθεί αυτή το κομμάτι ντροπής του δυτικού πολιτισμού, τούτο το μνημείο βίας του ισχυρού έναντι στον ανίσχυρο, την έσχατη, ξεδιάντροπη περίπτωση ακραίας εκμετάλλευσης.

Το πρώτο αρχαίο κείμενο, από το οποίο νομίζω ότι κατάλαβα αρκετά ήταν ο Επιτάφιος του Περικλή. Έτσι όπως το παρουσίασε ένας από του ελάχιστους λαμπρούς δασκάλους που είχα στα Γυμνασιακά μου χρόνια. Φιλόλογος βέβαια, Παρίσης το επώνυμό του, άνθρωπος, μετρημένος, σοβαρός. Διοπτροφόρος, κοστουμαρισμένος, κύριος και στη δουλειά του, αφάνταστα καλύτερος, πληρέστερος από τους υπόλοιπους που είχα, και είχαν, την ατυχία να γνωριστούμε, στο σχολικό περιβάλλον.

Ήταν πολύ συγκινητικό το τι έβγαινε από εκείνο το κείμενο. Αρκετά αργότερα, όταν πρόσεξα καλύτερα τις αφηγήσεις του Θουκυδίδη, δεν φανταζόμουν ότι σε μελλοντικές εποχές θα ένιωθα την ανάγκη να σημειώσω κάτι για κάποιους που έχασα, ή που πέθαναν.

Στα πρώτα χρόνια της ελληνικής κρατικής τηλεόρασης, της junta μεσούσης, τότε που ήμεθα παιδάκια οδεύοντα προς την εφηβεία, η μεγαλοβδομάδα έπεφτε βαριά. Καθότι εξέλειπαν οι λόουν ρέινντερς, η οικογένεια Καρτράιτ της Μπονάντσα, το λίγο από τις επικίνδυνες αποστολές, το φοβερό Εντερπράιζ και ότι τέλος πάντων συνείσφερε στην γλυκιά αποβλάκωση των παιδικών εγκεφάλων. Οι μαυρόσπρες οθόνες γέμιζαν από πάθη, ακολουθίες, τροπάρια και μη κατανοητή γλώσσα. Ήταν σαν μια μικρή νηστεία, μια εποχή αποχής από το τηλεοπτικό ξεκούτιασμα.

Στις μέρες μας το κρατικό ραδιόφωνο, ειδικά το τρίτο πρόγραμμα, ειδικότερα η εκπομπή «Σήμερα» του παραγωγού Π. Μέξη προσεγγίζει με πολύ ελκυστικό τρόπο την Μεγάλη εβδομάδα, τουλάχιστον για τους ηλικιωμένους, ανανήψαντες ή μη. Δεν είναι εύκολο να οριστεί η επίδραση αυτών των εκπομπών σε άτομα προεφηβικής ηλικίας. Η πρώτη υπόθεση είναι πως την αγνοούν.

Για όσους παραμένουν ανυστερόβουλα πιστοί και συνεχίζουν να περιβάλλονται από την καλοσύνη που πρεσβεύει το ορθόδοξο δόγμα, τούτη η εβδομάδα έχει βαρύ φορτίο. Είναι η εβδομάδα των παθών. Η Ακολουθία του Νυμφίου, το τροπάριο της Κασσιανής, η τελετή του νιπτήρα, η  Ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών, η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών, ο Εσπερινός της Αποκαθήλωσης και στο τέλος της δοκιμασίας η λύτρωση, το θαύμα, η Ανάσταση.

Ο καθένας θα κληθεί να αποφασίσει αν θα καταφύγει στους κόλπους της Ορθοδοξίας προκειμένου να βρει γαλήνη, καταφύγιο ή θάρρος για τη δοκιμασία της ζωής, ή αν θα στραφεί αλλού πεπεισμένος ότι η θρησκεία είναι το όπιο των λαών όπως, μάλλον καθυστερημένα, ετέθη τον δέκατο ένατο αιώνα από τον Γερμανό φιλόσοφο Κ. Μαρξ. Εβδομάδα των παθών, λοιπόν, για την Ορθοδοξία αλλά,

Οι πρόσφατες αποφάσεις του προέδρου των Η.Π.Α., ο αντίκτυπος που έχουν στην  παγκόσμια οικονομία και οι απειλές που εγείρονται για το άμεσο μέλλον, μοιραία κομίζουν δυσοίωνες σκέψεις και δυσάρεστα ερωτήματα.

Πέρα, όμως, από πολιτικές τοποθετήσεις και τους …ισμούς που καλύπτουν όλη την πολιτική παλέτα, ενίοτε με ισχυρά επιχειρήματα ένθεν κι ένθεν, υφίστανται και κάποια θεμελιώδη αξιώματα.

Πριν μια εβδομάδα άνθρωπος δικός μου, ευγενής και ανοικτός, σχεδόν υποχρεώθηκε να δει τα δυο τελευταία επεισόδια του «drive to survive». Επιδερμική επαφή είχε με το σπορ, και αυτό μόνον διότι ο πρώτος του εξάδελφος ήταν σπουδαίο χέρι στον Ελληνικό χώρο, η δε πρώτη του σύζυξ είχε παλέψει και αυτή στα όμορφα της νιάτα τόσο με δυο, όσο και με τέσσερις τροχούς. Κάθισε λοιπόν μπροστά δέκτη και με μια σειρά από ερωτήσεις, άρχισε να μπαίνει στο νόημα. Προχθές λοιπόν Σαββάτο, ερώτησε: «Μήπως έχει G.P. αύριο να χαζέψουμε;».

Τούτη είναι μια πρώτη απόδειξη, του πόσο καλά δουλεύει το σύστημα. Ότι, δηλαδή, το περιτύλιγμα είναι λαμπερό, το περιεχόμενο ζουμερό, η προβολή πέρα από εύστοχη κυριολεκτικά κυριαρχική, ώστε να έχει τη δύναμη να έλξει γρήγορα ακόμα και έναν απόμακρο. Αν αυτό απομακρύνει τον θεσμό από τις ρίζες του, ας το χαρακτηρίσουμε ως το τίμημα της ανάπτυξης. Δεν έχει καμία σχέση η F1 και γενικότερα το υψηλό επίπεδο διεθνών αγώνων αυτοκινήτου, τώρα πλέον κάπως κυνικά αποκαλούμενο και ως προϊόν, με ότι υπήρχε πριν 30 χρόνια. Για πιο παλιά ούτε συζήτηση. Οι εποχές των Mille Miglia, Targa Florio, Copa Acerbo είναι μια μακρινή, θολή ενίοτε και θανάσιμη ανάμνηση.

Η προηγούμενη ανάρτηση μας θύμισε τα πρώτα βήματα της Ε.Λ.Π.Α. αλλά και τον τελευταίο αιρετό της πρόεδρο. Αυτός, θα μας απασχολήσει στο μικρό τούτο σημείωμα. Στη διετή του θητεία κόμισε, αφενός την εμπειρία της απέλπιδος, ως απεδείχθη, προσπάθειας διάσωσης του οργανισμού, από τις αμαρτίες ετών που δεν είχε την επιμέλεια να συμμαζέψει η relâché θητεία του προηγούμενου.  Αφετέρου αποκόμισε το χάρισμα μιας πρακτικής, έστω και εν μέρει, σπουδής της Νομικής επιστήμης.

Στην δεκαετή δικαστική του περιπέτεια, η 92^η ποινική υπόθεση για την οποία κατηγορήθηκε, πάντα ως πρόεδρος της Ε.Λ.Π.Α., εκδικάζεται την Τρίτη 13 Μαΐου. Όχι ότι καλύτερο για τους προληπτικούς. Από τις προηγούμενες 91 ποινικές έχει αθωωθεί τελεσίδικα στις 90, ενώ εκκρεμεί μόνο μια ανάμεσα σε Εφετείο και Άρειο Πάγο. Οι υποθέσεις αφορούσαν μη καταβολές μισθών και ασφαλιστικών εισφορών. Ο κύριος ή καλύτερα ο μοναδικός λόγος των αθωώσεων ήταν η έλλειψη δόλου.

Την άνοιξη του 1925 η Ελληνική Λέσχη Περιηγήσεων Αυτοκινήτου έχει κλείσει ένα χρόνο από την ίδρυσή της. Τα γραφεία της στεγάζονται στο μέγαρο Πεσμαζόγλου στο νούμερο 53 της οδού Πανεπιστημίου. Την ίδια χρονιά ο 35χρονος Γεώργιος Πεσμαζόγλου, ανάμεσα στις πολλές άλλες πολιτικές και επιχειρηματικές του δραστηριότητες, ιδρύει την ημερήσια εφημερίδα «Πρωία». Ο γιός του Ιωάννης είναι έντεκα χρονών και στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια θα γίνει γνωστότερος ως Τζώνυς πρωταγωνιστώντας στους αγώνες αυτοκινήτων.

Τότε λοιπόν, πριν ένα αιώνα, η νεοϊδρυθείσα Ε.Λ.Π.Α. υπό τον προεδρία του πρώτου της προέδρου πανεπιστημιακού καθηγητή, ιατρού Βλαδίμηρου Μπένση κάνει τα πρώτα της διστακτικά βήματα και εκδίδει ένα μικρό έντυπο με τίτλο «Oδηγός εκδρομών».