Μικρή ανάπαυλα – Παρασκευή 24 Απριλίου 2015 Print

Σε αυτό το αφόρητο, καθημερινό, καταιγιστικό ειδησεογραφικό βασανιστήριο, μια ακολουθία από ανοιξιάτικες Ελληνικές εικόνες, μπορεί να μας προσφέρει ένα είδος μικρής, ανάπαυλας. Δεν παραπέμπουν όλες τους σε κάποια ευχάριστη παρένθεση, αλλά έστω κι έτσι, είναι σαφώς πιο ευπρόσδεκτες ακόμα και από το αισιόδοξο κομμάτι της τρέχουσας επικαιρότητας.

Στο Φανάρι του νομού Καρδίτσας, εκεί που σβήνει ο κάμπος, πριν αρχίσουν τα Άγραφα η άνοιξη κάλπαζε αμέσως μετά την Μεγάλη εβδομάδα που μας προέκυψε με βροχές και κρύα.

Κάτω από το δρόμο που ενώνει την πρωτεύουσα του νομού με το Μουζάκι βρίσκεται ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός. Κτισμένος πιθανότατα στα τέλη του 19ου αιώνα, τότε που το τραίνο αποτελούσε την μοναδική ζεύξη ανάμεσα σε πόλεις, χωριά και ύπαιθρο. Εγκαταλελειμμένος, αρκετά χρόνια, υπομένει απροστάτευτος τις φθορές του χρόνου.

Λίγες εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα, δημιουργήθηκε ο νέος σταθμός, ή καλύτερα «στάση». Γέννημα του 21ου αιώνα, της εποχής της επικοινωνίας και του διαδικτύου.
Αισθητικά δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση ανάμεσα σε ένα κτίριο με άποψη και σε μια κατασκευή που φτιάχτηκε για να εκτελέσει μια αποστολή.

 


Κατοικίες που δεν κατοικούνται πια. Σαχνισιές και τσατμάδες σε μια παρατημένη, εδώ και χρόνια οικία στο βόρειο τμήμα της λίμνης Καστοριάς, ζωντανή μαρτυρία μιας άλλης εποχής.
Τεχνικές κτισίματος που έχουν ξεπεραστεί, χωρίς όμως η τεχνολογία να καταφέρει να προσπεράσει την τέχνη μιας γενιάς μαστόρων που χάνεται, αν δεν έχει ήδη χαθεί ολότελα. Δεκάδες είναι τα σπίτια που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση στην ιστορική πόλη, με το μέλλον τους να είναι σκοτεινό.


Μέσα σε λιπώδη ανοιξιάτικη μπουνάτσα, ξεχωρίζει το σπίτι που πέρασε κάποια από τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Άγγελος Σικελιανός. Στέκεται ανακαινισμένο, από το 2006, ανάμεσα στην παραλία και την Μονή Φανερωμένης, στη βορειοδυτική Σαλαμίνα.
Κτισμένο για να χρησιμεύει ως διοικητήριο, τότε που ο Ναύσταθμος βρισκόταν στον όρμο Φανερωμένης, φιλοξένησε από το '39 και μετά, τον Σικελιανό και την δεύτερη σύζυγό του Άννα Καμπανάρη.

Για να μην ξεχνιόμαστε με κάποια γεγονότα. Στον Τύμβο των Σαλαμινομάχων πάνω στη χερσόνησο της Κυνοσούρας, όπου επικρατεί νομική σύγχυση σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και την νομιμότητα της τοποθέτησης του βάρους δέκα τόνων γλυπτού του Αχιλλέα Βασιλείου, υπήρχε, σύμφωνα με μαρτυρίες, μέχρι τον 19ο αιώνα το τρόπαιο της νίκης.
Στο τέλος του Σεπτέμβρη του 480 π.χ. μετά τη Σπαρτιάτικη θυσία στις Θερμοπύλες, ο Αθηναίος Στρατηγός Θεμιστοκλής με ένα πανούργο σχέδιο έσωσε την Αθηναϊκή Δημοκρατία και, κατά πως ισχυρίζονται πολλοί ιστορικοί, διέσωσε και την εξέλιξη του Δυτικού πολιτισμού.


Αρκετούς αιώνες αργότερα, ο ίδιος ο τόπος δέχτηκε τις θωπείες του Γ' Ράιχ, σε εκείνους τους μοιραίους τελευταίους μήνες της Γερμανικής Κατοχής, που συνοδεύτηκαν από ένα όργιο βίας και αίματος. Άλλη μια ένδειξή τους, αντικρίζουμε ακριβώς κάτω από το εγκαταλελειμμένο «Ξενία» της Καστοριάς. Άλλο ένα ίχνος της απάνθρωπης, απολύτως αδικαιολόγητης και συνάμα ατιμώρητης, ακόμα, Γερμανικής βαναυσότητας.

 


Νωρίς το πρωί και αργά το απόγευμα, η Καστοριά, η παραλίμνια πολιτεία με τις 72 εκκλησίες που διασώζει έντονα τη βυζαντινή κληρονομιά της, δίνει απλόχερα, όμορφα θέματα στον φωτογραφικό  φακό.

Το ίδιο και το παραδοσιακό σκαρί, η πλάβα που έστω και κατά περίπωση με εξωλέμβια πια, αποτελεί το εργαλείο των ντόπιων ψαράδων.

 

Πηγάζοντας από τον Γράμμο, διαβρέχοντας πέντε νομούς, εκβάλει στον Θερμαϊκό. Είναι ο μακρύτερος ποταμός που έχει τις πηγές του στην Ελλάδα, με συνολικό μήκος 322 χλμ. Ο Αλιάκμονας, στην εικόνα λίγο μετά την τεχνητή λίμνη του Πολύφυτου, ένας ζωντανός υδάτινος πνεύμονας φιλοξενεί 33 είδη ψαριών και 215 είδη πουλιών. Πολλά σημεία της κοίτης του προσφέρουν εικόνες μεγάλου φυσικού κάλους.



Πλημμυρισμένος από Γερμανούς τουρίστες ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας, λίγες μέρες μετά το ορθόδοξο Πάσχα, μέσα σε ανοιξιάτικο περιβάλλον, αποκαλύπτει το ιστορικό βάθος του Τόπου. Προσπαθώ να φανταστώ πως θα ένιωσε ο καθηγητής Μανώλης Ανδρόνικος και οι συνεργάτες του όταν τον Νοέμβριο του '77 στα 58 του χρόνια βρέθηκαν μπροστά σε αυτό που θεωρείται ο τάφος του Φίλιππου Β'.

Αυτός ο αρχαιολόγος, που ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του καριέρα, την πρώτη χρονιά της Γερμανικής Κατοχής, ως ένας ταπεινός φιλόλογος σε Γυμνάσιο του Διδυμότειχου και 36 χρόνια αργότερα, έφερε στο φως ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία του 20ου αιώνα, τον ασύλητο μακεδονικό τάφο ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας.
Ατυχώς δεν πρόλαβε τα εγκαίνια του μουσείου το '93, καθώς εγκατέλειψε τα εγκόσμια λίγους μήνες νωρίτερα. Στο υπόφως του μουσείου εκθέτονται όλα αυτά τα μοναδικά ευρήματα, που αντανακλούν με μια μοναδική τέχνη το παρελθόν, προκαλώντας απίστευτη συγκίνηση στον επισκέπτη.

Παραδομένα στο χρόνο, σχεδόν υποτεταγμένα σε μια προκαθορισμένη μοίρα και σφαλισμένα, μια σειρά από θαυμαστά σπίτια στην πόλη της Καστοριάς, κάποια από τα οποία αγγίζουν ή ξεπερνούν σε ηλικία τον αιώνα, αναδεικνύουν τη γοητεία της παρακμής και της εγκατάλειψης.