Αταβισμός; - Τρίτη 16 Ιουνίου 2015 Print

Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στα πρώτα Jeep που εμφανίστηκαν πριν η Αμερική εμπλακεί στον δεύτερο Μεγάλο Πόλεμο του του εικοστού αιώνα με αυτά που διατίθενται σήμερα;

Έχουν περάσει κάτι περισσότερο από εβδομήντα χρόνια, ένας χρονικός προσδιορισμός που στο ανθρώπινο μέτρο μας παραπέμπει σε ένα σκαλοπάτι τριών γενεών. Έτσι ψάχνουμε να εντοπίσουμε, την επανεμφάνιση  προγονικών κληρονομικών χαρακτηριστικών μετά από απουσία κάποιων γενεών. Το φαινόμενο του αταβισμού όπως αποκαλείται στη Γενετική.
Υπάρχει λοιπόν κάτι κοινό ανάμεσα στον πρόγονο και τον απόγονο; Τους συνδέει κάποιο κοινό αυτοκινητικό υλικό, πέραν του των προφανών, δηλαδή του ονόματος, του πλήθους των τροχών και της τετρακίνησης;



Μια πρώτη απάντηση είναι:
Οχι. Δεν χρειάζεται πολύ εστίαση για να καταλήξεις σε ένα πρώτο συμπέρασμα. Δεν είναι μόνον ο διαφορετικός σκοπός που κατασκευάστηκαν τα δυο οχήματα, ο πρόγονος να πολεμήσει σε κάθε γωνιά της γης, ο δε απόγονος για να εξυπηρετήσει ειρηνικές ταξιδιωτικές εμπειρίες, αλλά τα τρία τέταρτα του αιώνα που έχουν επιφέρει δραματικές αλλαγές στην παραγωγή, στην σχεδίαση και κυρίως στην τεχνολογία που διέπει την αυτοκίνηση.
Κάτω από αυτές τις απόψεις θα ήταν πρωτοφανές αν υπήρχαν κοινά γενετικά στοιχεία στα δύο αυτά αυτοκίνητα. Από τα σασί τύπου σκάλας, περάσαμε στα αυτοφερόμενα αμαξώματα, από τις πλατίνες στις ηλεκτρονικές αναφλέξεις, από τα καρμπυρατέρ στα συστήματα έκχυσης, ενώ οι ολοένα και περισσότερες εφαρμογές της ψηφιακής τεχνολογίας έχουν ανατρέψει το κατασκευαστικό σύμπαν, τόσο στις γραμμές παραγωγής όσο και στο τελικό προϊόν.

O Στρατιώτης τότε.
Γεννημένος για να καλύψει τις γενικές ανάγκες σε έναν Πόλεμο που άλλαξε τις ισορροπίες του πλανήτη, το Jeep, έπρεπε να είναι αξιόπιστο, τετρακίνητο, να έχει την δύναμη να ανταποκριθεί τόσο στην άμμο του Μαρόκο όσο και στα χιόνια των Αρδενών ή στις υγρασίες της Μπούρμα. Δεν είχε συγκεκριμένο ρόλο. Έκανε περίπου τα πάντα. Μετέφερε τα «πολλά χρυσά» αστέρια, έκανε αναγνωρίσεις, κουβαλούσε τραυματίες από την πρώτη γραμμή, το φόρτωναν με το 50άρι, του κοτσάρανε κάθε είδους τρέυλερ. Ήταν εργαλείο. Περισσότερα, αναλυτικότερα για τα μοντέλα, τις συνθήκες που το εξάπλωσαν στον πλανήτη στις σελίδες των telling stories 138 -141 του παρόντος τεύχους.
Μετά από μια παραγωγή που ακούμπησε τα 700.000 τεμάχια την συμμετοχή του σε τόσους στρατούς, χωρών μελών του Ν.Α.ΤΟ. αλλά και σε υπηρεσιακή ετοιμότητα μέχρι και τον πόλεμο της Ινδοκίνας, έκλεινε τον στρατιωτικό του κύκλο.
Αφού άντεχε τόσα στα μέτωπα, ανάμεσα σε εκείνες αντίξοες συνθήκες και τα καταιγιστικά πυρά, ήταν περίπου αναμενόμενο να αντέξει για πολλά ακόμα χρόνια, εφόσον είχε τις αντίστοιχες φροντίδες.

Υπάρχουν ως προς τούτο άνθρωποι αφοσιωμένοι σε σκοπούς και ιδεολογίες, συχνά  δυσερμήνευτες στους υπόλοιπους. Τι θα μπορούσε π.χ. να σπρώξει ένα παιδί λίγο μετά τα 20 να πουλήσει το μόνο μεταφορικό του μέσο το «παπάκι» του, ώστε να αγοράσει ένα κακοποιημένο Jeep που τότε ήταν τουλάχιστον 40 ετών, έτσι τουλάχιστον έγραφε η άδειά του.
Είναι μια εσωτερική οδηγία που ακολουθείς, μια ισχυρή έλξη για κάτι που θες να γίνει. Κάπως έτσι έγινε και με τον Παναγιώτη Παππά, ιδιοκτήτη του υπ' αριθμ. IBE 4870 Jeep. Το πήρε παραμορφωμένο, με κινητήρα και κιβώτιο από Ascona, χωρίς να γνωρίζει τι έπρεπε να συμβεί. Του πήρε σχεδόν 20 χρόνια για να το φθάσει σε μια κατάσταση εξαίρετης γνησιότητας. Εννοείται ότι από τότε που ο παγκόσμιος ιστός εισέβαλε, απρόσκλητος στην καθημερινότητά μας, το έργο της αποκατάστασης έγινε πιο εύκολο όπως και πιο οικονομικό. Για χρήματα δεν μιλήσαμε. Υπάρχουν πράγματα που κοστίζουν. Υπάρχουν και άλλα που αξίζουν. Καθείς εφ' ω ετάχθη.

Αυτό που μου άρεσε στην περίπτωσή του είναι ότι διατηρεί τις πινακίδες κυκλοφορίας. Δεν έστερξε για πινακίδες ιστορικού και εξ' όσων κατάλαβα ο άνθρωπος δεν είναι «Μήδας». Επίσης δεν έφτιαξε περισσότερα, δεν το είδε ούτε ως επένδυση, ούτε ως κεφάλαιο. Τούτη η εικόνα, στη συνείδησή μου εκφράζει την υγιή προσέγγιση στο ιστορικό αυτοκίνητο. Καθαρή κι ισόρροπη. 
Στις μέρες μας, άντε και στην ηλικία μας, η χρησιμοποίηση αυτού του Jeep, για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών είναι λίγο προβληματική. Μου θυμίζει κάτι ταμπέλες που υπήρχαν στα τρόλεϋ και στα λεωφορεία στις αρχές της δεκαετίας του '60: «Η ορθοστασία δια τους νέους είναι άσκηση δια τους ηλικιωμένους είναι δοκιμασία». Έτσι ακριβώς.

Αφού οι υπηρεσιακές ανάγκες  του '41, το ήθελαν «πιστό σα σκύλο, δυνατό σαν άλογο κι ευκίνητο σαν αγριοκάτσικο», το 2015, προφανώς δεν ενδείκνυται και δεν συμβαδίζει με όλη την τρυφηλότητα των σύγχρονων οχημάτων.
Θυμάμαι πάνω στο τάγμα, πριν 30τόσα χρόνια, κάτι περιπολίες με Jeep μέσα στο βαρύ χειμώνα σε χιονισμένο τοπίο, νυχτιάτικα σε προκεχωρημένα φυλάκια, μέσα στα ασύννεφα νιάτα, ως συνοδηγός όμως. Έπρεπε να περιμένω άλλα 20 χρόνια, έως το καλοκαίρι του 2002, για να το οδηγήσω στην ορεινή Σκιάθο το πολύ καλοδιατηρημένο ενός φίλου. Θυμόμουν έτσι την μίζα στο πόδι κάπου δεξιά από το πεντάλ του γκαζιού, θυμόμουν το ασαφές του τιμονιού, αλλά δεν θυμόμουν πόσο σκληρό και πόσο άβολη θέση οδήγησης είχε. Εικάζω ότι τα επιπλέον 13 χρόνια, μέχρι τις μέρες μας, έπαιξαν το ρόλο τους.

Δύσκολο να συζήσεις μαζί του επί μακρώ. Είναι αργό, είναι σκληρό, είναι στενάχωρο. Από την άλλη είναι διαβατήριο ελευθερίας. Πας όπου θέλεις, αν μάλιστα είναι ανοικτό και έχεις κατεβάσει τον παρμπρίζ, είναι σαν τετράτροχη μοτοσυκλέτα. Νιώθεις τη θερμοκρασία, την υγρασία, τα έντομα, όλα. Επίσης όλα είναι μηχανικά. Μοχλοί και ντίζες. Πράγματα που φαίνονται, που προσεγγίζονται. Προφανώς δεν είναι συμβατό με την σύγχρονη πραγματικότητα. 
Για κάποιον που θέλει συμβατότητα υπάρχει ο απόγονος.

Ο Πολίτης σήμερα
Ο συνεκτικός κρίκος ανάμεσα στα δυο αυτοκίνητα βρίσκεται στο ταμπλό του Jeep Renegade Trailhawk όπου είναι γραμμένη μια λέξη και ένα νούμερο: «SINCE 1941». Στο πλαστικό. Ένα υλικό, που δεν έχει ο πρόγονος και κάπου εδώ τελειώνουν οι ομοιότητες.
Κατ' αρχήν είναι το μικρότερο SUV Jeep της ιστορίας. Είναι η πρώτη φορά που κατασκευάζεται  αποκλειστικά εκτός Αμερικής, στο Μέλφι της Ιταλίας και είναι η πρώτη φορά που Jeep χτίζεται πάνω σε πάτωμα καθώς και κινητήρες  Fiat (500Χ).
Ταυτόχρονα είναι ένα κινούμενο εργαστήρι εφαρμοσμένης σύγχρονης τεχνολογίας.

Διαθέτει το σύστημα τετρακίνησης Jeep Active Drive Low, που κατανέμει αυτόματα τη ροπή μεταξύ του εμπρός και του πίσω άξονα, έχοντας τη δυνατότητα υποπολλαπλασιασμού της τελικής σχέσης μετάδοσης σε αναλογία 20:1. Παράλληλα έχει τον τίτλο του πρώτου SUV με δυνατότητα απεμπλοκής του πίσω διαφορικού (power take-off unit - PTU).
Ας προσθέσουμε σε όλα τα παραπάνω και την Jeep Selec Terrain, με την οποία μέσω ενός περιστροφικού διακόπτη, μπορεί να επιλεγούν πέντε διαφορετικές ρυθμίσεις της τετρακίνησης: Auto, Snow (Χιόνι), Sand (Άμμος), Mud (Λάσπη) και Rock (Βραχώδεις επιφάνειες).

Για να ολοκληρώσουμε με παρέλαση των συστημάτων να αναφέρουμε  Ττο ηλεκτρονικό σύστημα αποτροπής ανατροπής (electronic anti-rollover system - ERM), καθώς και με το Σύστημα Υποβοήθησης Κατάβασης (Hill-descent Control) που ενεργοποιείται στην κοντή σχέση μετάδοσης, 4WD Low, κρατά την ταχύτητα μέχρι τα 8 χλμ./ώρα σε απότομη κατάβαση χωρίς ο οδηγός να χρειάζεται να επεμβαίνει ελέγχοντας το φρένο.
Στην άσφαλτο, καθώς είναι πολύ πιο πολιτισμένο σε σχέση με το παλιότερο Wrangler, δεν τίθεται καν θέμα σύγκρισης με το Jeep Μ.Α.Willys  Το Renegade του 2015 δεν είναι ένα Jeep με τη συμπεριφορά αγριοκάτσικου.

Είναι ένα πολιτισμένο SUV πλήρες συστημάτων, με 170 πετρελαιοκίνητους ίππους, από έναν κινητήρα που δεν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της τεχνολογίας, πλην όμως είναι μια ολοκληρωμένη πρόταση. Αξιοσημείωτη η καλλιτεχνική πινελιά του σχήματος των κάνιστρων του κλασσικού Jeep, στα οπίσθια φωτιστικά σώματα του καινούργιου.  
Με το έμβλημα «Trail Rated» στα φτερά του Trailhawk, η Jeep έρχεται να συνεχίσει μια παράδοση δεκαετιών.



Τελικά;
Υπάρχει συνέχεια, το όνομα συνεχίζει να ζει, να κινείται μέσα στο αυτοκινητικό σύμπαν, κι' αν πιστέψουμε τον Ch. Darwin και την περί εξελίξεως των ειδών θεωρία του, πως δηλαδή «ο άνθρωπος κατάγεται από ένα τριχωτό, με ουρά τετράποδο, πιθανώς δενδρόβιο», έτσι και το σημερινό πολιτισμένο Jeep προέρχεται από ένα νικηφόρο τετράτροχο που ξεκίνησε τη ζωή του σε ερήμους, σε ζούγκλες, σε χιονισμένα περάσματα, σε ισοπεδωμένες πόλεις, υπό καταιγιστικά πυρά.
Κι' ο απόγονος κυκλοφορεί με άνεση, στους αυτοκινητόδρομους και τα μονοπάτια του κόσμου.