Rosemary Sullivan: Η κόρη του Στάλιν - (Σαββάτο 31 Μαρτίου 2018) Print

Με υπότιτλο «η απίστευτη ιστορία της Σβετλάνα Αλελούγιεβα», η Καναδέζα καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Τορόντο, R.S., μας μεταφέρει τη ζωή της θυγατέρας του και «Πατερούλη» αποκαλούμενου.

Από τις πρώτες σελίδες γίνεται σαφές ότι η συγγραφέας έχει κοπιάσει. Έχει ερευνήσει, έχει μιλήσει με πολλούς. Στο σύνολό της η δουλειά είναι επιστημονικού επιπέδου. Καλογραμμένο και καλομεταφρασμένο (Πέτρος Γεωργίου), φέρνει στο προσκήνιο τον ιδιωτικό βίο της Σ.Α. αλλά ταυτόχρονα φωτίζει γεγονότα μιας ολόκληρης εποχής.

Η ιστορία ξεκινά από το απόγευμα της 6ης Μαρτίου του 1967, όταν η Σβετλάνα έκανε την αδιανόητη κίνηση να περάσει το κατώφλι της Αμερικάνικης πρεσβείας στο Νέο Δελχί, αυτομολώντας στη Δύση. Ήταν 41 χρονών, άφηνε πίσω μια ολόκληρη ζωή, μαζί με τα δυο παιδιά της.

Δεν ήταν ένας οποιοσδήποτε Σοβιετικός πολίτης ή έστω κάποιος σημαντικός όπως ο σκακιστής Viktor Korchnoi ή ο χορευτής Mikhail Baryshnikov. Ήταν η κόρη του Στάλιν.

Η ζωή της είχε ξεκινήσει με δράμα. Η μητέρα της Ναντέζντα είχε αυτοκτονήσει στα 31 της μετά από δημόσια αντιπαράθεση με τον πατέρα για τα αποτελέσματα της κολεκτιβοποίησης. Το καθεστώς είχε κατασκευάσει την πληροφορία ότι πέθανε από επιπλοκές εγχείρησης σκωληκοειδίτιδας. Η Σβετλάνα ήταν τότε οκτώ ετών θα μάθαινε πολλά χρόνια αργότερα την αλήθεια.

Ο ετεροθαλής αδελφός της, από τον πρώτο γάμο του Στάλιν, αιχμαλωτίστηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου και πέθανε κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του σε Γερμανικό στρατόπεδο, ακολουθώντας την μοίρα μυριάδων συμπατριωτών του.

Όταν μάλιστα, οι Σοβιετικοί εγκλώβισαν τη 6η Στρατιά της Βέρμαχτ στο Στάλιγκραντ, αιχμαλωτίζοντας και τον στρατάρχη von Paulus, πρότειναν  στον Σοβιετικό ηγέτη την ανταλλαγή του Paulus με το γιό του. Ο Στάλιν απάντησε: «Δεν θα ανταλλάξω έναν στρατάρχη με έναν υπολοχαγό». Αυτά ήταν τα πρώτης της χρόνια καθώς  στα 17 συνάπτει τον πρώτο γάμο, στα 19 γεννά το πρώτο της παιδί, και στα 21 παίρνει το πρώτο διαζύγιο.

Συγγενείς της φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν επί μακρόν, χωρίς συγκεκριμένες κατηγορίες. Ο μέσος Σοβιετικός πολίτης διαβιούσε σε ένα παράλογο καθεστώς τρομοκρατίας. Όχι όμως η Σβετλάνα. Εκείνη έζησε σε ένα αυστηρά φυλασσόμενο περιβάλλον, όπου συνοδευόταν από σωματοφύλακες σε κάθε της δημόσια εμφάνιση. Μοιραία έζησε στο επίπεδο της κορυφαίας κομματικής ελίτ.

Η ίδια, αν και καλλιεργημένη, ζει μια άστατη προσωπική ζωή, απότοκο, προφανώς, της παρουσίας της σε ένα μικρό κύκλο μιας πολύ ταραγμένης πραγματικότητας.   Είναι λέκτορας στο Πανεπιστήμιο, κάνει μεταφράσεις και παρά το γεγονός, ό,τι στο Κρατικό Πολυκατάστημα πωλείται άρωμα με όνομα «Ανάσα της Σβετλάνα» (σ.171), εκείνη επιδιώκει την ανωνυμία.

Θα ξαναπαντρευτεί θα γεννηθεί η θυγατέρα της Κάτια θα ξαναχωρίσει. Και λίγο αργότερα συνέβη το απροσδόκητο. Ο θάνατος του πατέρα της, την στιγμή που σύμφωνα με πληροφορίες, ασαφείς  και αόριστες πάντως, κύκλοι του Κρεμλίνου ήθελαν ένα τρίτο παγκόσμιο με πυρηνικό πια οπλοστάσιο, όπου θα αποκτούσαν την παγκόσμια κυριαρχία.

Η αποχώρηση από τα εγκόσμια του ηγέτη της Σ.Ε. είναι από μόνη της μια ιστορία πολυποίκιλη με γνωστές και ακόμα με άγνωστες πτυχές, Έκτοτε η ροή της ζωής της αλλάζει. Και αλλάζει πολύ. Μαζί της μεταμορφώνεται και η Σ.Ε.

Προχωρά σε τρίτο γάμο που θα κρατήσει λιγότερο από τρία χρόνια  και ακολούθως ερωτεύεται τον Ινδό κομμουνιστή Brajesh Singh. Το Σοβιετικό κατεστημένο της απαγορεύει να παντρευτεί. Το ’66 ο B.S. υποκύπτει στην πολύ εύθραυστη υγεία του. Στις αρχές του ’67 της επιτρέπεται να ταξιδέψει στην Ινδία για να μεταφέρει τις στάχτες του αγαπημένου της.

Και εκεί, τον Μάρτιο του '67 κάνει το αδιανόητο. Αφήξει μια ζωή 41 ετών, εγκαταλείπει τα δυο παιδιά της, περνά την πύλη της πρεσβείας των Η.Π.Α. πράγμα καθόλου εύκολο ή σίγουρο και αλλάζει περιπετειωδώς σύμπαν.

 

Στο φόντο ο Στάλιν. Η μικρή Σβετλάνα στην αγκαλιά του Λαυρέντι Μπέρια. Πίσω τους ο Αμπχάζιος Νέστωρ Λακόμπα. Tον Δεκέμβριο του '36 τον δηλητηρίασε ο Μπέρια, ενώ η σύζυγός του, Σαρίγια πέθανε από βασανιστήρια  αρνούμενη να αποκηρύξει τον άνδρα της. Το 14χρονο αγόρι τους, εκτελέστηκε με τουφεκισμό με την κατηγορίες της αντιεπαναστατικής δράσης. Ο Μπέρια εκτελέστηκε εννιά μήνες μετά τον θάνατο του Στάλιν. Λέγεται ότι ο Σοβιετικός ηγέτης τον παρουσίαζε ως «ο δικός μου Χίμλερ»


Έτσι, το κορίτσι που βρισκόταν στην αγκαλιά του Λαυρέντι Μπέρια, μετοίκησε στις αγκαλιές του καπιταλισμού. Αφού είχε βιώσει όλη την πίεση του Σοβιετικού συστήματος, ήρθε η στιγμή να βιώσει και την άλλη περίπτωση.

Ο αντίκτυπος ήταν τεράστιος. Έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης,  πέρασαν ιλιγγιώδη ποσά από τα χέρια της, και αμάθητη στην διαχείριση τα έχασε. Ο τέταρτος γάμος της ήταν άλλη μια δαπανηρή αποτυχία, αν και της χάρισε το τρίτο και τελευταίο παιδί της την Ολγα – Κρις.

Το δυτικό της ταξίδι, μπορεί να ξεκίνησε με λαμπρές προϋποθέσεις, μα κατέληξε σε οδυνηρή αποτυχία. Αλλά και η επιστροφή στην μητέρα πατρίδα, μετά από 19 χρόνια δεν έφερε καμιά λύση στα αδιέξοδά της.

Οι μυλόπετρες διαφορετικών πολιτισμών, η ασήκωτη ιστορική της μοίρα δεν της πρόσφεραν γαλήνη. Τρία χρόνια πριν εγκαταλείψει τα εγκόσμια έζησε και τη συντριβή να θάψει τον γιό της Ιωσήφ καρδιολόγο, στα 63 του, και εγγονό του Στάλιν. Χειρότερη τύχη είχε ο αδελφός της, Βασίλι που πέθανε πριν τα 41 του, καταπονημένος από τον αλκοολισμό, αφού είχε ταλαιπωρηθεί με φυλακίσεις και εκτοπίσεις.

Όλα τούτα πραγματεύεται η Καναδή συγγραφέας στο πόνημα της, με λεπτομέρειες, παράθεση επιστολών  και εξονυχιστική έρευνα.