Γυρίζονται και προβάλλονται κινηματογραφικές παραγωγές που πέρα από την όποια κριτική που δέχονται, πέρα από τα συναισθήματα που προκαλούν, προσφέρουν κάτι ακόμα περισσότερο, κάτι πιο βαθύ. Υποχρεώνουν τον πρόθυμο, ως προς τούτο, θεατή σε μια αναψηλάφηση του παρελθόντος, του και παρόντος του. Επαγωγικά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια καλύτερη αντίληψη στο τι και γιατί του έχει συμβεί ή συμβαίνει, ακολούθως δε σε μια πιθανή αναθεώρηση. Σε μια άμβλυνση ή όξυνση, ανάλογα με την περίπτωση, στάση της ζωής του.

Όλα τα παραπάνω είναι πιο ενδιαφέροντα και πιο ουσιαστικά από το βασικό στόχο της βιομηχανίας του κινηματογράφου που είναι η, ασφαλώς καλοδεχούμενη, ψυχαγωγία. Δυο πρόσφατα τέτοια δείγματα κινηματογραφικής γραφής, παραγωγής του 2023 είναι το: «Τα παιδιά του Χειμώνα» (The Holdovers του Alexander Payen) και το «Υπέροχες Μέρες« (Perfect days του Wim Wenders).

Λίγα λόγια για μια ταινία που αναμενόταν με ανυπομονησία από τους λάτρεις της εμβληματικής Ιταλικής φίρμας, αλλά και γενικότερα της αυτοκίνησης, που αφορά τη ζωή, τις δραστηριότητες, τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο ιδρυτής της, Enzo Ferrari, για μια μικρή χρονική περίοδο, το 1957.

Ο Commendatore ήταν τότε σχεδόν 60 ετών. Στην ταινία τον υποδύεται ο Adam Driver, κατά 20 έτη νεότερος με τελείως διαφορετική σωματοδομή. Μπορεί να είναι εξαίρετος ηθοποιός, αλλά αταίριαστος για το συγκεκριμένο ρόλο. Το γκριζάρισμα της κόμης ένα παρεμφερές κούρεμα, χτένισμα μαζί με τα γυαλιά ηλίου δεν δημιουργούν την εικόνα ταύτισης.

Οι τολμηροί καλλιτέχνες, αποζητούν τολμηρούς ακολούθους. Όσο πιο αιχμηρό είναι το καλλιτεχνικό δημιούργημα τόσο πιο πολύ περιορίζεται το κοινό. Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις όπου κάτι που προορίστηκε για λίγους, συγκέντρωσε τεράστια προσοχή αλλά για διαφορετικούς λόγους από αυτούς που κινητοποίησαν τον δημιουργό.

Με μεγάλο κομμάτι της Τέχνης να έχει βιομηχανοποιηθεί και ένα εξίσου μεγάλο τμήμα να λειτουργεί με χρηματιστηριακούς όρους τα πράγματα περιπλέκονται, σχετικά με το τι μηνύματα επιδιώκει να περάσει ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα και ποιος το χρηματοδοτεί.

Κάποιοι θα τον χαρακτηρίσουν ρομαντικό και αιθεροβάμονα. Άλλοι ουσιαστικό και ελπιδοφόρο. Μερικοί άστοχο. Το μήνυμα που πέρασε με την τελευταία (;) του ταινία μπορεί να είναι όλα αυτά μαζί. Ο λόγος για τον Ken Louch και την «γέρικη βαλανιδιά» ή «η τελευταία πάμπ», όπως μεταποιήθηκε ο τίτλος της για την είσοδο της στην Ελλάδα.

Καταπιάνεται με το φλέγον θέμα της μαζικής μετανάστευσης, όπου Σύριοι πρόσφυγες καταφθάνουν σε χωριό της βορειοανατολικής Αγγλίας. Μουσουλμάνοι μελαχρινοί κατεβαίνουν από τα πούλμαν απέναντι σε ξανθούς Προτεστάντες. Το πράγμα δείχνει αταίριαστο ευθύς εξ αρχής. Ούτε το μόνο πράγμα που μπορεί να τους φέρει κοντά δεν φαίνεται ικανό. Ο κατατρεγμός. Οι μεν πρόσφυγες έχασαν τα πάντα, σπιτικό, συγγενείς, ρίζες, οι δε ντόπιοι το μέλλον τους, από τότε που έκλεισαν τα ανθρακωρυχεία.

Μέχρι το φετινό Μάρτιο υπήρχαν έντεκα ταινίες που είχαν αποσπάσει επτά χρυσά αγαλματίδια στις 94 απονομές της Ακαδημίας.

Στην 95^η απονομή οι ταινίες με 7 Όσκαρ έγιναν μια ντουζίνα καθώς προστέθηκε η Everything Everywhere All at Once. Αλλόκοτο δημιούργημα, που ασφαλώς φέρει την υπογραφή της εποχής του. Τόσο για το περιεχόμενο, όσο και για την υπέρμετρη  χρήση της τρέχουσας τεχνολογίας, αλλά και για τους λόγους της βράβευσης.

Ήταν, επίσης, μια παραγωγή οικονομική. Κόστισε περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία συγκρινόμενα με τα 400 του Avatar ή ακόμα και με τα 170 του Top Gun Maverick είναι ψίχουλα.

Μισό αιώνα νωρίτερα, το 1973, το «Κεντρί» (the Sting), είχε κοστίσει 5 εκ. δολ., κάποια τριάντα κάτι σε σημερινές τιμές αποφέροντας στους χρηματοδότες του 150, ή κάτι παραπάνω, ένα δις σε τρέχουσες τιμές. Το κεντρί είχε επίσης κερδίσει επτά Όσκαρ.

Όπως και «Η λίστα του Σίντλερ» (Schindler's List), 30 χρόνια νωρίτερα, το 1993, άλλη μια παραγωγή με 7 χρυσά αγαλματίδια κερδισμένα, είχε κοστίσει 22 εκ., σημερινά περίπου τα διπλάσια, φέρνοντας 322 ή με σημερινές ισοτιμίες 644. Μαυρόασπρη βέβαια, που σημαίνει χαμηλότερο κοστολόγιο αλλά με διάρκεια περίπου 50% μεγαλύτερη από το σύνηθες των δυο ωρών.

Τεράστιο οικονομικό μέγεθος ο κινηματογράφος πλέον, βαρύτατη βιομηχανία με αποκλειστικό σκοπό και στόχο να γεννήσει συναίσθημα στον θεατή - πελάτη. Το καταφέρνει αυτό η Everything Everywhere All at Once; είναι το ερώτημα.

Βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Erich Maria Remarque, ο συμπατριώτης του Edward Berger έρχεται 104 χρονιά μετά το πέρας του Μεγάλου Πολέμου και 93 ύστερα από την κυκλοφορία της νουβέλας, να προσθέσει ένα αντιμιλιταριστικό κινηματογραφικό έπος.

Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι υπάρχουν στιγμές και πλάνα που μιμείται τη λατρεία του Terrene Malick για τη μεγαλειώδη απεικόνιση της φύσης (Bablands & A Hidden Life). Μπορεί επίσης να τεθεί ότι έλκεται από την ωμότητα και την αμεσότητα της καταγραφής της βίας στο πεδίο της μάχης που έχει προηγηθεί από τον Steven Spielberg (Saving private Ryan), ή ακόμα το συνδυασμό αυτών των τόσο διαφορετικών συνθηκών, της γαλήνης της φύσης από την μια και της αδυσώπητης βίας της μάχης από την άλλη, που επιχειρεί και επιτυγχάνει επίσης o T. Malick (Red Thin Line & Α New World).

Αριστούργημα. Αυτή είναι η απάντηση αν το ερώτημα ήταν μια λέξη μοναχά, που να χαρακτηρίζει την «ταινία» μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων «Aπό το μπαλκόνι». Είναι ευχής έργον που η τρέχουσα τεχνολογία προσφέρει όλα αυτά τα εφόδια προκειμένου προικισμένοι δημιουργοί και ταλαντούχοι ερμηνευτές να βρίσκουν ευκολότερα τρόπο να εκφραστούν.

Τρείς συνεχείς φορές με καθήλωσαν τα έντεκα καθαρά λεπτά, αυτού του ιδιοφυούς δημιουργήματος. Οι συντελεστές ακροβάτησαν με επιτυχία πάνω σε ένα συνδυασμό ευγένειας – αγένειας, γλυκού – πικρού, φτηνού – ακριβού. Κι όλα αυτά σε ένα οξύ λαϊκό πλαίσιο, εντεταγμένο στην σφόδρα δοκιμαζόμενη, και οικονομικά, μικροκοινωνία της γειτονιάς.

Πολύ κοντά (μου) έπεσαν. Το χέρι του θεού του Paolo Sorrentino, Η εξουσία του σκύλου της Jane Campion, ο θάνατος του Peter  Bogdanovich και η απώλεια του Sidney Poitier.

Μέσα σε τέσσερις μέρες όλα, με την προαναφερθείσα σειρά.

Ο Terence Malick ως δημιουργός, δεν είναι ούτε ευχάριστος, ούτε εύκολος. Ποτέ δεν ήταν. Από τo 1973 που δημιούργησε το Badlands  μέχρι τα 76 του το 2019 όταν γύρισε το «A Hidden Life - Μια κρυφή Ζωή». Ήταν και παραμένει ένας καθηγητής φιλοσοφίας, σεναριογράφος, αρθρογράφος και σκηνοθέτης που γυρίζει ξεχωριστές κινηματογραφικές παραγωγές.

Δεν θα περάσεις καλά τις τρεις ώρες που θα αφουγκραστείς τη δουλειά του. Θα σκεφτείς ότι περνάς ακόμα μια επίπονη διαδικασία ώστε να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Αν τα καταφέρεις. Έτσι λειτουργεί και το «Μια κρυφή ζωή». Σε αντίθεση με τον τίτλο, τίποτα δεν είναι κρυμμένο από τα περιεχόμενα της ταινίας. Ο Malick με το ύφος που τον έκανε γνωστό στο κινηματογραφικό πάνθεο ξεσκεπάζει, μαεστρικά όλη το γινόμενο που σπρώχνει την ανθρωπότητα στον παραλογισμό της βίας. Γινόμενο, διότι τέτοιες συνθήκες γεννιούνται μόνο από πολλαπλασιασμούς.