Διατηρούσα μια κάπως θετική εικόνα για τον Νelsinho Piquet, έναν εκ των πρωταγωνιστών του «crashgate» που σημάδεψε το Πρωτάθλημα του 2008 και κατ' επέκταση την ιστορία της Formula 1.

Θεωρούσα πως ήταν ένα, τροπόν τινά, θύμα της Πολιτικής που ορίζει τα πάντα την F1. Διάβασα, προχθές, κάποιες δηλώσεις του. Είπε: «...κάποιος σαν τον Senna δεν θα κέρδιζε τίποτα στη σημερινή F1. Ήταν γρήγορος αλλά δεν είχε ταλέντο στους τεχνικούς και μηχανολογικούς όρους».

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω πως έχει φτάσει σε αυτό το συμπέρασμα, μεταφέρω όμως αυτά που έχω κατά καιρούς διαβάσει επ' αυτού.

Τριάντα χρόνια νωρίτερα, το 1982, ο κόσμος της F1 ήταν ολότελα διαφορετικός. Ο Enzo βασίλευε στο ακόμα Maranellο αλλά ο G. Villeneuve, το τελευταίο του καθαρόαιμο, είχε περάσει στην αιωνιότητα. Το άστρο του Alain Prost δεν είχε ακόμα ανατείλει, o Ayrton δεν υπήρχε ούτε στο χάρτη και πολυνίκης στο principaute ήταν ο Graham Hill με πέντε νίκες. Ο Damon ήταν 22 χρονών, ορφανός από τα 15 του, ξεκινούσε την πορεία του στο δύστροπο δίτροχο κόσμο και σε ότι αφορά την Grace Kelly, κανείς δεν φανταζόταν ότι είχε μόλις τέσσερεις μήνες ζωής.

Tρείς εβδομάδες

μετά το Zolder και την απώλεια του Gilles, o θίασος, βρίσκεται στο Monaco. H Scuderia εμφανίσθηκε με ένα μόνο 126 C2 και αυτό για τον D. Pironi. Συνολικά εικοσιδύο μονοθέσια παρατάχθηκαν στην εκκίνηση ενώ άλλα 11 δεν κατάφεραν να καταταγούν. Την pole είχε ο R. Arnoux (Ranault), δίπλα του ο R. Patrese (Brabham).

Στον αγώνα ο Arnoux έμεινε επικεφαλής μέχρι το 14ο γύρο όταν έκανε τετ α κε, του έσβησε ο κινητήρας και ο αγώνας του, τελείωσε. O Prost πήρε τα ηνία και μεθοδικά έλεγχε τον ανταγωνισμό από τον 15ο έως τον 73ο γύρο. Πίσω του ο Patrese άρχισε να πιέζει καθώς ένας μολυβί ουρανός απειλούσε με βροχή. Τελικά το ψιλόβροχο ήρθε στους τελευταίους γύρους, περιέπλεξε περισσότερο τα πράγματα και τότε συνέβησαν όσα ΔΕΝ γίνονται.

Σε ένα από τα σπάνια λάθη του ο “καθηγητής” χτύπησε άσχημα την RE 30 B στις μπαριέρες του Chicane du Port. Οι μώλωπες που σχηματίστηκαν στα κάτω άκρα του, ήταν το ελάχιστο τίμημα αυτής της βίαιης επαφής.

Επικεφαλής τέθηκε ο Patrese που στον επόμενο όμως γύρο, το έχασε και του έσβησε στη φουρκέτα των Λεόντων. Έτσι στην πρώτη θέση βρέθηκε ο Pironi που έμεινε από καύσιμα μέσα στο τούνελ. Την ώρα που τον πλησίαζε ο Andrea de Cesaris (Alfa Romeo) και θα περνούσε στην πρώτη θέση, εγκατέλειψε και αυτός από καύσιμα.

Ο επόμενος που τέθηκε επικεφαλής, ήταν ο Derek Daly (Williams), o οποίος οδηγούσε χωρίς εμπρόσθιες και οπίσθιες πτέρυγες που τις είχε “αφήσει” κάπου στη διαδρομή συνεπεία “εχθροπραξιών”, αλλά δεν κατάφερε να περάσει την γραμμή του τερματισμού καθώς τον πρόδωσε το κιβώτιο ταχυτήτων του.

Στο μεταξύ ο Patrese εκμεταλλεύτηκε την κατηφόρα πριν το τούνελ, ζωντάνεψε τον κινητήρα (Ford) της Brabham και πήρε την καρώ σημαία.

^{η τελευταία στέψη της Grace. Monaco 23 Μαίου 1982. Ήταν και η πρώτη νίκη του Patrese.}

Στις μέρες μας, με την εικόνα που έχουμε από το απαστράπτοντα κόσμο της F1, με τα ultra tec εργαστήρια εξέλιξης και την ηλεκτρονική τεχνολογία, θα μας φανεί απίστευτο ότι ο Frank Williams έκανε τα πρώτα του βήματα στο ανώτατο σκαλοπάτι του motorsport, κλείνοντας δουλειές από τηλεφωνικό θάλαμο. Τότε που ο Frank δεν ήταν ακόμα sir, αλλά περπατούσε, τότε που γνώρισε τον μηχανολόγο μηχανικό Patrick Head και έστησαν το πρώτο μονοθέσιο της ομάδας τους. Πήραν ένα σασί March 761 έβαλαν ένα Cosworth, στην πλάτη του άσημου Βέλγου Patrick Neve και έκαναν ντεμπούτο στη φοβερή και τρομερή Jarama, βόρια της Μαδρίτης, τον Μάιο του '77.

Στις πίστες μεσουρανούσαν οι μορφές των Lauda, Schecter, Andretti, Reutemann, Hunt, στα paddock οι προσωπικότητες του Mauro Forghieri στη Scuderia, του Teddy Mayer στη McLaren και ασφαλώς του Colin Chapman στη Lotus. Στον κόσμο των rally ο Bjorn Waldegard κέρδιζε το πρώτο του “Ακρόπολις”, και το MKII Escort, έκλεβε καρδιές, σαν ένα προσιτό όχημα μετά τη διαστημική Stratos. Ο κόσμος ήταν απλούστερος, τα pc άγνωστα, οι αγώνες αυτοκινήτων επικίνδυνοι και το σεξ ασφαλές.

Όσο για την Formula 1, ήταν ένα άλλο sport, συγκρινόμενη με το σήμερα. Κατέφθανε ένας εκκεντρικός, προσελάμβανε έναν ανερχόμενο σχεδιαστή, έναν ταλαντούχο οδηγό και η τράπουλα ανακατευόταν. Lord Hesketh, Harvey Postlethwaite, James Hunt, έδωσαν στο χώρο την τελευταία ίσως δόση, του που φθάνει μια ιδιωτική ομάδα. Τον Ιούνιο του '75, νίκησαν την κραταιά Ferrari και τον εξαίρετο Lauda στο Zandvoort. Η λευκή και άνευ χορηγών 308 επικρατούσε. Απίστευτο και ανεπανάληπτο.

Σε αυτό τον κόσμο ήρθε ο Patrick Head με την άσημη τότε Williams. O Frank είχε ήδη κάνει τα πρώτα του βήματα από το '69, χωρίς ιδιαίτερες επιτυχίες και σύστησαν τότε την Williams Grand Prix Engineering Limited, με συμμετοχή 70% του Frank και 30% του Patrick.

Είναι λεπτή, πολύ λεπτή η τοποθέτηση σε ένα γεγονός όπως η αυτοχειρία. Καθίσταται δε λεπτότερη όταν τυχαίνει να γνωρίζεις τον αυτόχειρα.

Ασφαλώς, δεν χωρά λόγος κριτικής, όσα πολλά και να γνωρίζεις, για τις αιτίες, τις συνθήκες που κάποιος αποφάσισε να θέσει τέρμα στη ζωή του.

Κάποιοι μιλάνε για παρουσία αξιοπρέπειας, άλλοι για έλλειψη αντοχής. Μπορεί να είναι εύστοχοι και άστοχοι ταυτόχρονα.

Από τον ελάχιστο σεβασμό απέναντι σε έναν άνθρωπο που διάλεξε να θέσει τέλος στο νήμα της ζωής του η σιωπή είναι μια σωστή στάση. Σιωπή μαζί με θλίψη. Η αυτοχειρία αποτελεί μια πολύ ψυχρή άκρη της ζωής, όπου το υπέρτατο αγαθό της ύπαρξης, αίρεται με τρόπο συνήθως βίαιο, από τον ίδιο τον δικαιούχο.

Ιστορικά, δεν υπάρχουν αγώνες που αφ’ ενός μεν προπολεμικά, να τους έχουν κερδίσει προσωπικότητες όπως ο Tazio Nuvolari, o Achille Varzi, o Rudolf Caraciolla, αφ’ ετέρου δε μεταπολεμικά άλλες, όπως ο Stirling Moss, o Juan Manuel Fangio, o Graham Hill, o Jackie Stewart, o Ayrton Senna και ο Michael Schumacher.

Τέτοιος διαχρονικός γαλαξίας αστέρων στον ίδιο χώρο δεν υφίσταται. Τα 500 μίλια της Ινδιανάπολης είναι ένας παλιότερος (κατά 18 έτη) αγώνας, και εξακολουθεί να τελείται αλλά Grand Prix του Monaco δεν είναι. Αυτό συνάγεται τόσο από το τοπογραφικό ενδιαφέρον των δρόμων του πριγκιπάτου, όσο και από το γεγονός ότι την τελετή απονομής επάθλων τελούσε, τελεί ένας πρίγκηψ.

Η Ευρώπη δε, συνέχισε να «κερδίζει» τις μάχες των εντυπώσεων με άνεση, καθώς από το ’56 ως το ‘82 η σύζυγος του πρίγκιπα ήταν μια Αμερικανίδα που φυσικά προτίμησε το Monaco από την Πενσυλβάνια. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο Rainier έμοιαζε στον Clark Gable, στον James Stewart, ή στον Cary Grant, όλοι συμπρωταγωνιστές της Grace Kelly, αλλά από την άλλη όταν δέχεσαι πρόταση γάμου από ένα πρίγκιπα, δεν θα είναι δύσκολο να λησμονήσεις όλες τις υπόλοιπες.

«Το κουράγιο είναι η σκάλα που μας ανεβάζει σε άλλες αρετές»
Clare Boothe Luce

Προκαταβολικά ζητώ συγνώμη για το πρώτο πρόσωπο που, αναγκαστικά αλλά και αποκλειστικά, θα χρησιμοποιήσω. Ήταν όμως αναπόφευκτο.

Η απώλεια του Γιώργου Μοσχού ενεργοποίησε την Μνήµη. Μια σειρά παραστάσεων ήρθαν απρόσκλητες, ζωντανές, έντονες. Σαν ψηφίδες, πήραν µόνες τη θέση τους πάνω στον λευκό καµβά και όταν η διαδικασία τελείωσε είχαν φιλοτεχνήσει, µέσα µου, το πορτρέτο του τεθνεώτος. Ένα μήνα μετά, τις παραθέτω αυτούσιες, αντί οποιοδήποτε άλλου επικήδειου, επιτάφιου ή µνηµόσυνου

Χτυπημένος από καρκίνο, εξέπνευσε πριν λίγες ώρες (το βράδυ της εβδόμης 4ου) ο Γιώργος Μοσχούς. Εγκατέλειψε τα εγκόσμια στα 67 του χρόνια, αρκετά νωρίς και δυστυχώς μετά από μεγάλη δοκιμασία.

Μπορεί να μην έζησε πολλά χρόνια, αλλά Έζησε. ‘Εζησε χωρίς εκπτώσεις, χωρίς συμβιβασμούς, με θάρρος, με άποψη, με νεύρο.

Μαχητής. Δεν έκαμε πίσω. Εγωιστής, φωνακλάς, γκρινιάρης. Με μπέσα που δεν συναντάς συχνά, από τους λίγους που τίμησαν τα μητρώα των Αρρένων.

Δεν έσκυβε ο Γιώργος. Ούτε στη ζωή, ούτε στους αγώνες, ούτε στις δουλειές.

Το μεγαλύτερο ταλέντο των Ελληνικών αγώνων, είχε την «ατυχία» να προέρχεται από μια χορτάτη, ισχυρή οικογένεια και η αξιοποίηση των χαρισμάτων του δεν έγινε ποτέ αυτοσκοπός. Ο ίδιος δεν έχασε. Έχασαν οι Ελληνικοί αγώνες.

Την πρώτη Απριλίου του ‘56, μισό αιώνα και πέντε χρόνια νωρίτερα, διοργανώθηκε ο πρώτος αγώνας αυτοκινήτου στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Δεκέλειας. Αν το δούμε κάπως γλαφυρά, θα γράψουμε ότι ξεκίνησε σαν ψέμα, συνεχίστηκε σαν μιά αλήθεια και έσβησε όπως όλες οι αλήθειες, που τις ξεπερνά η αδυσώπητη καθημερινότητα, με άλλες, «ισχυρότερες» αλήθειες. Τεσσαράκοντα παρά μια εικόνες λοιπόν και αντίστοιχες ιστορίες για τα 21 χρόνια της ενεργής ιστορίας του Τατοΐου στο καλεντάρι των Ελληνικών πρωταθλημάτων.

(Τω αγνώστω θεατή)

(Το κείμενο, Αφιερώνεται Εξαιρετικά σ' αυτόν που περπατούσε από τον «Ηλεκτρικό», σε εκείνον που έφτανε από το οποιδήποτε σημείο του Λεκανοπεδίου στη νότια πύλη με ποδήλατο, σε αυτόν που ανυστερόβουλα το αγάπησε και στεκόταν όρθιος επί ώρες, κάτω από τη βροχή, στο κρύο, ή τη ζέστη, μέσα στη σκόνη της πεδιάδας της Δεκέλειας.)

Τo στρατιωτικό αεροδρόμιο της Δεκέλειας, ή Τατοΐου υπήρξε η τροφός των Ελληνικών αγώνων ταχύτητας. Εκεί διοργανώθηκε ο πρώτος αγώνας ταχύτητας στην ιστορία του ελληνικού μότορσπορ, εκεί διεσώθησαν όλα τα πρωταθλήματα ταχύτητας που διοργανώθηκαν μετά το ’71, εκεί φιλοξενήθηκαν ακόμα και δοκιμασίες του Δ.Ρ.Α., είτε ως σιρκουί κατάταξης (’75), είτε σαν μια από τις τελευταίες δοκιμασίες που ρύθμιζαν τις περιπτώσεις των ισοβαθμιών (‘56 – 72).

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ισπανού πρώην πρωταθλητή Alonso:

«Δεν τρέχω στη Formula 1 για να κάνω φίλους, αλλά για να κατακτήσω νίκες και Πρωταθλήματα.»

Θύμισαν παλιότερες, παρόμοιες δηλώσεις του επίσης πρώην πρωταθλητή, Niki Lauda.

Ο Fernando στο Spa του 2001.                              O Niki στο Hungaroring του 2001.

Πριν από δύο περίπου χρόνια, τον Φεβρουάριο (22) του 2009, ο Αυστριακός έκλεινε τα 60 του χρόνια. Τα μέσα ενημέρωσης της πατρίδας του, δικαίως ενδιαφέρθηκαν για μια συνέντευξη με την ευκαιρία των γενεθλίων του η οποία τελικά δημοσιεύτηκε στην Austrian Times. Την εφημερίδα εκπροσώπησαν δυο σημαντικοί συντάκτες της. Η ειδικευμένη στα κοινωνικά Angelika Hager και ο οικονομικός συντάκτης Michael Nikbakhsh, ο οποίος πρόσφατα είχε λάβει την διάκριση του δημοσιογράφου της χρονιάς.