Βιβλίο

Αρκετά γνωστή η διαμάχη για το ποιος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου.

Tούτη η ενότητα, αφιερώνεται σε όσους πιστεύουν ότι οι σελίδες των βιβλίων, μπορούν να διεκδικήσουν αυτή τη διάκριση.




Παύλος Μάτεσις: Η μητέρα του σκύλου (14.12.2012). PDF Print E-mail

Ο συγγραφέας, για να πλέξει το μύθο του, χρησιμοποιεί τον αφελή, πλην ειλικρινή και ακριβή λόγο της πρωταγωνίστριάς του. Εκκινεί από την προπολεμική Ελλάδα και φτάνει τον αναγνώστη περισσότερο από μισό αιώνα αργότερα.

Στις 254 σελίδες του, πέρα από την αδιαμφισβήτητη λογοτεχνική του δεινότητα, παραδίδει και μια σειρά μαθημάτων.

Κατ' αρχήν Ιστορικών. Δίνει πληροφορίες, ψάχνει και αμφισβητεί. Επαναλαμβάνει συχνά την έκφραση: “η λεγόμενη απελευθέρωση” υπονοώντας σχεδόν εμμονικά ότι απελευθέρωση δεν επήλθε, άποψη που την στηρίζει με όλα τα γεγονότα που παραθέτει. Παραμένει, δικαίως, επί μακρόν στην Κατοχή, όπου κυριολεκτικώς “ξεκοκκαλίζει” τους ήρωές του. Με πυλώνα την πείνα, στήνει μαεστρικά το ζοφερό σκηνικό του.

Δεν μπορώ να θυμηθώ άλλο βιβλίο που να περιέγραψε τόσο έντονα και καθόλου μελοδραματικά την απόγνωση του λιμού, αν ίσως εξαιρεθεί “Η πείνα” του Κνουτ Χάμσουν. Βέβαια, ο Δανός νομπελίστας καταπιάστηκε με το αντικείμενο το 1890, ενώ ο λιμός στην Ελλάδα δημιουργείται τεχνητά, μισό αιώνα αργότερα, από τις Κατοχικές δυνάμεις. Είναι η πείνα, λοιπόν, η ανέχεια που επιβάλει το δράμα και δεν είναι ο θάνατος ο τελικός τρόμος, η απώτατη τιμωρία. Είναι η ζωή χωρίς αξιοπρέπεια.

Εκεί πάνω ο Μάτεσις μεγαλουργεί. Αποφεύγει, όπως προείπαμε το μελόδραμα και με τον αφελή μεν, αλλά ανελέητο δε, λόγο – ρόλο της Ραραούς αποκαλύπτει το έρεβος. Καταπιάνεται με όλα τα θέματα ταμπού. Το κάνει με μέτρο , ψύχραιμα, αναλυτικά και τελικά εξαίσια. Παρακολουθεί, όμως χιουμοριστικά, διακριτικά, αλλά και δηκτικά και τα φαινόμενα της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Τα βιβλιάρια των που ψηφίζουν μόνα τους, τις συντάξεις, τα ρουσφέτια, όλο το πλέγμα της συναλλαγής. Έχει το χάρισμα να βάζει χρονικά σκόρπια στοιχεία και γεγονότα, τα οποία όμως αν ο προσεκτικός αναγνώστης τα ευθυγραμμίσει φθάνει σε συμπεράσματα συμπαγή και κυρίως φθάνει ήσυχα χωρίς υστερίες και κορώνες. Για να συμβεί αυτό βεβαίως προϋποθέτεται και μια μίνιμουμ ιστορική βάση.

Αν όμως το ένα μάθημα είναι ιστορικό, τα υπόλοιπα μαθήματα είναι κοινωνιολογικά, καλλιτεχνικά, πολιτιστικά, λαογραφικά. Η γραφίδα του ακουμπά με χιούμορ, με ρεαλισμό, άλλοτε δραματολογικά, άλλοτε με σκληρό ρεαλισμό ενίοτε και σουρεαλιστικά μέσα από τα μονοπάτια των ονείρων, σχεδόν όλες τις πτυχές αυτού του τόπου στο χρονικό διάστημα που πραγματεύεται.

Read more...
 
Νέλλη Ανδρικοπούλου: Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 (29.11.2012) PDF Print E-mail

Το χάος και η βία της Κατοχής είχε περάσει, ο Οκτώβριος του '44 έφερε ελπίδες αλλά δυο μήνες αργότερα η Αθήνα πνιγόταν σε ανελέητο ποτάμι μίσους. Η “Βάρκιζα” τον Φεβρουάριο του '45, δεν απέφερε τίποτα το ουσιαστικό και ο τόπος όδευε σε μεγαλύτερες, σε πιο αιματηρές περιπέτειες.

Σε εκείνες τις τόσο ταραγμένες εποχές, γεννήθηκε η ευαισθησία για τη διάσωση όσων περισσότερων εκπροσώπων της αναδυόμενης γενιάς. Κι΄ όταν μιλάμε για διάσωση εννοούμε κατ' αρχήν σαν φυσικά πρόσωπα. Να μην καταλήξουν είτε από αδέσποτα βλήματα, είτε από τις κακουχίες. Έπειτα να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους, να μορφωθούν και να αποτελέσουν χρήσιμες μονάδες στην μελλοντική προσπάθεια του τόπου για επανόρθωση.

Κύριος εκφραστής αυτής της προσπάθειας, ήταν ο Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, Οκτάβιος Μερλιέ συνεπικουρούμενος από την Ελληνίδα σύζυγό του Μέλπω και τον γενικό γραμματέα του Ινστιτούτου Ροζέ Μιλλιέξ. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα τον Ιούνιο του '45, μετά τον εκτοπισμό μου από τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής, βάζει σε κίνηση ένα πολύπλοκο, παράτολμο και δύσκολο σχέδιο. Να διώξει στο ασφαλές Παρίσι όσους περισσότερους νέους και υποσχόμενους ανθρώπους μπορούσε, να διασώσει όσο περισσότερο ελληνικό ανθό.

Read more...
 
Άλκη Ζέη: Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (01.11.2012) PDF Print E-mail

Δεν μπορώ να θυμηθώ επακριβώς, θαρρώ όμως ότι οι παραστάσεις δίδονταν σε έναν ισόγειο χώρο της ΧΕΝ, επί της οδού Αμερικής και οι αναμνήσεις μου είναι πολύ μακρινές, θολές μα τρυφερές και ευχάριστες. Ο λόγος για τις παραστάσεις του μπάρμπα Μυτούση, του Κλούβιου και της Σουβλίτσας στις αρχές τις δεκαετίας του '60 όταν η μητέρα μου με πήγαινε εκεί, σε ηλικία προσχολική.

Δεν είχα συγκρατήσει άλλα, πολύ περισσότερο δε, το όνομα του δημιουργού εκείνου του κουκλοθέατρου. Μέχρι που το καλοκαίρι που μας πέρασε, μισό αιώνα αργότερα συνέβη, όλως τυχαίως, η συνάντηση και η συνέντευξη με την Ελένη Γλύκατζη Ahrweiler. Τότε κατέφθασε και στο δικό μου φως, "η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα" .

Συνδετικός κρίκος του μπάρμπα Μυτούση και της αρραβωνιαστικιάς είναι η δημιουργός τους, η Άλκη Ζέη. Είναι το μοναδικό πόνημα της συγγραφέως που δεν απευθύνεται σε παιδιά, αφήνει ένα σημαντικό στίγμα στην εμφυλιακή και δικτατορική λογοτεχνική καταγραφή των γεγονότων. Το έγραψε ένα τέταρτο του αιώνα μετά τις παραστάσεις του μπάμπα Μυτούση και χρειάστηκα άλλο τόσο να το ανακαλύψω. Παρα ποτέ, κάπως καλύτερα.

Είναι μια συρραφή εικόνων, από ένα αδιάκοπο πηγαινέλα ανάμεσα στις δύο ιστορικές περιόδους που αφαίρεσαν τη ζωή πολλών και άλλαξαν τη ζωή αν όχι όλων, των περισσότερων Ελλήνων και φυσικά την μορφή του τόπου. Τον εμφύλιο και ότι ακολούθησε και την δικτατορία. Γεγονότα που η συγγραφέας έζησε και τη ζήσανε.

Read more...
 
John Steinbeck: Ταξίδια με τον Τσάρλυ (18.10.2012) PDF Print E-mail

Μετρ της αφήγησης, ιδιαίτερα παρατηρητικός, συχνά προφητικός και τελικά αριστουργηματικός είναι ο John Steinbeck, στο Travels with Charley in search of America.

Ο συγγραφέας πραγματοποίησε την περιπλάνησή του μέσα στο 1960, όταν ήταν 58 ετών, επί προεδρίας D. Eisenhower. Ξεκίνησε μετά την Labor day, που σηματοδοτεί το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου από το σπίτι στο Sag Harbor, στο Long Island της Ν. Υόρκης. Επέστρεψε μετά από 80 περίπου μέρες, αφού διέσχισε δυο φορές τον κορμό των Πολιτειών έως τη δυτική ακτή στη γενέτειρά του Salinas στην Καλιφόρνια και πίσω.

Στο ταξίδι του είχε δύο συνοδοιπόρους. Αν ξεκινήσουμε από τον έμψυχο, ήταν τετράποδος. Αφήνω την παρουσίαση στον ίδιο.

“... το όνομά του είναι Charles le Chien, γεννήθηκε στο Μπερσύ, στα περίχωρα του Παρισιού και εκπαιδεύτηκε στη Γαλλία. Παρότι ξέρει λίγα σκυλίσια αγγλικά προστάγματα ανταποκρίνεται γρήγορα μόνον σε γαλλικά προστάγματα. Είναι ένα πολύ μεγαλόσωμο κανίς, σε χρώμα μελανί που το λένε bleu και που πράγματι φαίνεται μπλε αν είναι καθαρό.”

Ο έτερος συνοδοιπόρος ήταν τετράτροχος και σύνθετος. Ήταν από τα πρώτα αυτοκινούμενα τροχόσπιτα. Ένα ημιφορτηγό διαμορφωμένο να κοιμίσει, να σιτίσει, να κρατήσει ζεστό έναν άνθρωπο και ένα σκύλο. Το ονόμασε Ροσινάντε, όπως είχε ονομάσει ο Θερβάντες το άλογο του Δον Κιχώτη.

Από την μεριά του ο Steinbeck δεν κυνηγούσε ανεμόμυλους, αλλά έψαχνε τη δική του ψυχή μέσα στην ψυχή της μεγάλης, της ευρύτερης πατρίδας του. Εννοείται ότι οι δύο συνοδοιπόροι του μπορεί να μην μιλούν, να μην γράφουν αλλά η επικοινωνία τους με τον ταξιδευτή είναι δεδομένη. Ο Αμερικανός συγγραφέας δίνει ζωή στον Ροσινάντε, μιλιά στο Τσάρλυ και πορεύεται μαζί τους.

Read more...
 
Αντώνης Σουρούνης: Μισόν αιώνα άνθρωπος (21.09.2012) PDF Print E-mail

Η ζωή του συγγραφέα Αντώνη Σουρούνη ήταν περιπετειώδης, ή έστω αντισυμβατική, διαφορετική. Το γράψιμο του αληθινό, ανθρώπινο και από ένα σημείο και μετά γλαφυρά αναμενόμενο.

Λίγα λόγια για το “βιβλίο του “Μισό αιώνα άνθρωπος”.

Ήταν το δεύτερο μετά το “Γκας ο γκάνγκστερ” που διάβασα πράγμα που δεν μου δίνει και πολλά δικαιώματα να χαρακτηριστώ ως ειδικός “Σουρουνολόγος”, μολοντούτο θα προχωρήσω στο μικρό, ακόλουθο σημείωμα. Πρόκειται για μια συλλογή 20 αφηγημάτων αφιερωμένη στους γονείς του συγγραφέα.

Πρωτοεκδόθηκε το 1996, και ήταν σαν ένας μικρός απολογισμός των πενήντα χρόνων της ζωής. Γεννημένος μέσα στην Κατοχή ('42), ο συγγραφέας, αναδεύει κατ' αρχήν τις παιδικές, νεανικές μνήμες, τις εικόνες από την μεταπολεμική, φτωχική Θεσσαλονίκη. Γειτονιά, συνθήκες, άνθρωποι, συγγενείς, έρχονται απρόσκλητοι συνθέτοντας τις πρώτες εμπειρίες της ζωής.

Κι' όταν το παιδί μεγαλώνει και απομακρύνεται έρχονται εξ' ίσου απρόσκλητα τα δύο στοιχεία που κατά πως φαίνεται στοίχειωσαν την ενήλικη ζωή του. Θηλυκά και τα δύο. Η γυναίκα και η ρουλέτα. Φιλτραρισμένα από το στενάχωρο της μετανάστευσης, από το περιπετειώδες των καραβιών, το επικίνδυνο του μπάρκου, αποκτούν άλλες διαστάσεις στην αφηγηματική πλοκή.

Read more...
 
<< Start < Prev 31 32 33 34 35 36 37 38 39 Next > End >>

Page 32 of 39