Βιβλίο

Αρκετά γνωστή η διαμάχη για το ποιος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου.

Tούτη η ενότητα, αφιερώνεται σε όσους πιστεύουν ότι οι σελίδες των βιβλίων, μπορούν να διεκδικήσουν αυτή τη διάκριση.




X.A. Xωμενίδης: Νίκη - Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015 PDF Print E-mail

Εισήλθε σπίτι ως δανεική, αλλά με διθυραμβικές κριτικές: «Να το διαβάσεις οπωσδήποτε» είπε η μήτηρ, αφήνοντας την ευγενικά πάνω στο τραπέζι, με εκείνον τον τρόπο που ξέρεις ότι δεν μπορείς να αποφύγεις την προσταγή της.  Δεν ξέρω αν μετά από 57+ χρόνια παράλληλης συμβίωσης έμαθε να περνά με το σωστό τρόπο την επιθυμία της, αλλά το θέλημα της πραγματοποιήθηκε.  

Αυτό που επίσης δεν ξέρω, είναι, αν ωφελεί, τον αναγνώστη, να κατέχει πληροφορίες για τον συγγραφέα, ειδικά αν  είναι σύγχρονος του και εν ζωή. Κατά πόσο δηλαδή, η όποια ενημερότητα για το χαρακτήρα του δημιουργού, επηρεάζει την κρίση για την δημιουργία του.

Το πράγμα μπλέκει ακόμα περισσότερο όταν δεν είσαι σε θέση να ελέγξεις την ακρίβεια των πληροφοριών, ώστε να φτάσεις στα σωστά συμπεράσματα.

Έκανα την κίνηση πάντως, να συγκεντρώσω κάποια στοιχεία για τον Χωμενίδη, που ούτως ή άλλως βρίθουν στο χαώδη ιστό. Σε βιογραφικό του, έχουν καταχωρηθεί η  πορεία του (από την Γ' Δημοτικού), στο Κολλέγιο Αθηνών και το παρανόμι «λευκό αραπάκι» λόγω των βοστρύχων της κεφαλής του, τα περί σπουδών στη Νομική, η γνώση ξένων γλωσσών όπως Αγγλικά και Ρωσικά. Ίσως πιο χαρακτηριστικές να είναι οι βαριές, οικογενειακές κληρονομιές που κουβαλά,  τα ταξίδια του, η ευρύτερη του παιδεία και πως να μην αναφερθεί το πλήγμα που δέχτηκε, να χάσει ένα παιδί, έστω τριών μηνών.

Αλλά  και τα κουράγια του να μπλέξει, αμισθί, στη ΝΕΡΙΤ, όπως και για το χρόνο και το θάρρος του να αναμειγνύεται σε δημόσιες αντιπαραβολές από τους αγανακτισμένους ως τη συγκίνηση του πρωθυπουργού (για αυτό το τελευταίο, περισσότερα εδώ).

Τέλος, έκπληξη αποτελεί η συμμετοχή του σε καυγά, απότοκο μάλιστα διαφωνίας σε κουβέντα, σε ταβέρνα στην Κέρκυρα το Πάσχα του '14!. Από το οποίον καυγά απεχώρησε και τραυματίας!

Όλα τα παραπάνω είναι από μόνα τους, ένα μυθιστόρημα. Πάμε στην «Νίκη» του τώρα, το τελευταίο, μέχρι στιγμής, δημιούργημά του.

Αποτελεί την μυθιστορηματική αφήγηση τη ζωής της μητέρας του Νίκης, θυγατέρας του Βασίλη  Νεφελούδη ιστορικού, σημαντικού στελέχους της αριστεράς. Είναι μια αποτύπωση γεγονότων που ξεκινά από το μεσοπόλεμο και φθάνει στο τέλος της δεκαετίας του '50. Ένα χρονικό διάστημα πολύ κρίσιμο, απολύτως τραυματικό για τον τόπο και τους κατοίκους του.

Το πρώτο ερώτημα παγίδα, στο οποίο υπέπεσε και η ταπεινότητά μου με τά μούτρα μάλιστα, είναι, στο κατά πόσο, η αφήγηση συνδέεται με την πραγματικότητα. Η πρώτη απάντηση είναι: Πολύ. Η δεύτερη σκέψη πρέπει να είναι: Δεν πρέπει να μας νοιάζει. Το συνειδητοποίησα και το ξεπέρασα, διαβάζοντας  το επίσης ενδιαφέρον κείμενο του Θ.Θ. Νιάρχου στα «Νέα», (22 -23 Νοεμβρίου 2014) που στέκεται με τρόπο ήσυχο και σωστό στο θέμα αυτό, ψηλαφώντας τις πιθανές, μικρές και αδιάφορες, τελικά, ιστορικές ανακρίβειες στην αφήγηση.

Read more...
 
Ιωάννης Ο. Ιατρίδης: Εξέγερση στην Αθήνα – Τετάρτη 4 Φεβ.’15 PDF Print E-mail

Δεν γνωρίζω αν πράγματι,  «η Iστορία είναι το μυστικό εργαστήρι του Θεού» όπως εκτιμούσε ο Γκέτε, ή αν ισχύει η Αφρικανική παροιμία που μας λέει ότι: «Μέχρι να αποκτήσουν τα λιοντάρια τους δικούς τους ιστορικούς, οι ιστορίες του κυνηγιού θα γράφονται προς δόξαν των κυνηγών.»
Έχω την εντύπωση όμως, ότι προκειμένου να διδάξεις Ιστορία στο Harvard και στο Yale, η επιστημονική σου κατάρτιση και εν γένει η προσωπικότητά σου πρέπει να πείσει στη διαδικασία επιλογής.

Ο καθηγητής Ιωάννης Ο. Ιατρίδης έχοντας περάσει, ως διδάσκων, από τις έδρες των παραπάνω αναφερθέντων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, έγραψε το '73, την άποψή του για ένα από τα πιο καθοριστικά σημεία της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας.
Για τον Δεκέμβρη του '44. Το πόνημα του εκδόθηκε στην Αγγλική, καθώς εκείνη την εποχή το καθεστώς των Αθηνών δεν είχε τη δυνατότητα να αντιληφθεί τη διαφορά ανάμεσα σε ένα επιστημονικό σύγγραμα και σε μια προπαγανδιστική φυλλάδα, ειδικά αν δεν βολευόταν με τα όποια συμπεράσματα της έκδοσης.
Σαράντα χρόνια αργότερα εκδόθηκε και στην μητρική του συγγραφέα, γλώσσα.

Ακαδημαϊκός είναι ο Ιατρίδης και κάνει μια απολύτως επιστημονική προσέγγιση. Είχε τη δυνατότητα πρόσβασης σε σημαντικά αρχεία, γεγονός εξαιρετικά βοηθητικό για έναν ερευνητή. Δυνατότητα που αξιοποίησε και πάνω της στηρίζει την ερμηνεία των γεγονότων.

Ξεκινώ με δυό φράσεις κλειδιά, για την εποχή εκείνη, από το εισαγωγικό σημείωμα του Ουίλιαμ Χάρντυ Μακ Νηλ, καθηγητή της Ιστορίας στο Πανεπιστημίου του Σικάγου, γραμμένες μάλιστα από τον Σεπτέμβρη του '70:

«Η πίστη και ο φανατισμός έπαιρναν την θέση της αλήθειας» (σ. 10)
και
«…καμμιά από τις δυο παρατάξεις δεν περίμενε, ούτε ήταν προετοιμασμένη για την σύρραξη που επηκολούθησε» . (σ. 11)
Αυτές οι δυο προτάσεις μας φέρνουν μπροστά στις αντίστοιχες μεγάλες αλήθειες που με συγκροτημένη επιστημονική επιμέλεια πραγματεύεται ο συγγραφέας.

Σταχυολογώ:

Read more...
 
Φάνη Πάλλη – Πετραλιά: Σαράντα χρόνια τώρα – Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015. PDF Print E-mail

Σε μια προσπάθεια να κρατήσω κάποιες εσωτερικές ισορροπίες, αμέσως μετά την ανάγνωση των βιβλίων του Μ. Θεοδωράκη,  βρέθηκα εμπρός στην πολιτική μαρτυρία της Φ.Π.Π. με τίτλο: «Σαράντα χρόνια τώρα», το χρονικό πλαίσιο δηλαδή που ασχολήθηκε ενεργά με τα κοινά.

Θα ξεκινήσω από τη σελίδα 266 όπου μεταφέρει τηλεφωνική συνομιλία με τον Κων/νο Καραμανλή ο οποίος την κάλεσε ανήμερα Θεοφανείων για να της ευχηθεί:
«Τι κάνεις, Φάνη;»
«Τρέχουμε, κύριε πρόεδρε, τρέχουμε για το κόμμα!»
«Καλά κάνετε, Φάνη, αλλά σημασία έχει όχι να τρέχετε αλλά να ξέρετε που πάτε!»


Η συνομιλία είναι καθοριστική και ενδιαφέρουσα. Αναδεικνύει το άγχος για την τύχη του κόμματος, τη πρωτοκαθεδρία αυτής της αγωνίας απέναντι σε οποιαδήποτε άλλη και τελικά την ένταση της πολιτικής μάχης, όπως και το αντίκτυπο της στη ζωή των πολιτικών.

Αυτή η κατάσταση βεβαίως επιδέχεται δυο ερμηνείες. Η μια έχει να κάνει με το θετικό  της αφοσίωσης των πολιτικών στο ρόλο τους. Η άλλη, με το αρνητικό της απόλυτης εξουσίας που ασκεί το Κόμμα, όχι σαν κάτι αόριστο, αλλά σαν το όχημα που θα κρατήσει τους πολιτευόμνεους στις θέσεις τους.

Με υπότιτλο «Γεγονότα, παρασκήνια, και πρωταγωνιστές της μεταπολίτευσης», το βιβλίο μας προσφέρει μια πλούσια παράθεση όλων όσων υπόσχεται με ταυτόχρονη ερμηνεία από την συγγραφέα.
Υπάρχει ασφαλώς ένα πρελούδιο για τα παιδικά, τα εφηβικά, τα νεανικά χρόνια, για όλο  το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε ώστε να φθάσουμε στην εισαγωγή της στο κόμμα και στα κοινά.

Η Φ.Π.Π. δεν είχε τυχαία καταγωγή με τη λογική ότι όλοι οι προσκεκλημένοι στις τελετές των ανακτόρων, οι δεσποινίδες που χόρευαν στις χοροεσπερίδες με τον τέως,  ήταν τρόπον τινά διακεκριμένες, υπολογίσιμες μονάδες. Ανήκε λοιπόν σε μια Αθηναϊκή ελίτ. Είχε γνωριμίες, είχε δυνατότητες πρόσβασης.

Παράλληλα έκαμε έναν πολύ καλό γάμο. Καλό με την έννοια του ότι ευτύχησε να γίνει μάνα τεσσάρων παιδιών και να δεί 11 εγγόνια. Καλό  και με την έννοια της οικονομικής ευρωστίας του συζύγου της ο οποίος την στήριξε παντοιοτρόπως. Όπως ανακαινίσεις στα  υπουργικά γραφεία που θήτευσε το κόστος των οποίων κατέβαλε η ίδια και γενικά μια άνεση που ασφαλώς διευκόλυνε τα θέματα.

Αυτό δεν αποτελεί πρόθεση κριτικής, ότι δηλαδή η όποια πολιτική της πορεία ήταν απόρροια της καταγωγής της, αλλά περιγραφή γεγονότων. Ασφαλώς όμως, υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που τα εφόδια της καταγωγής τους και η εξέλιξη της ζωής τους, σε καθαρά οικονομικό επίπεδο, υπήρξαν σημαντικά βοηθητικά στην ζωή τους.

Read more...
 
Μίκης Θεοδωράκης: Από τους "δρόμους" στο "Χρέος" - Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2015 PDF Print E-mail

Ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης έχει δεχτεί σφοδρότατες κριτικές για τις πολιτικές του επιλογές. Από όλο το φάσμα των ιδεολογιών. Από τους συντηρητικούς για τις συμμετοχή στο ένοπλο κίνημα, νωρίς  - νωρίς μάλιστα, στα 19 του με τη συμμετοχή στα Δεκεμβριανά. Από τους συνοδοιπόρους του για την συμμετοχή σε κυβέρνηση της Ν.Δ. και ακόμα πιο νωρίς για το δίλημμα “Καραμανλής ή τάνκς”.

Σε οικουμενικότερο πολιτικό πλαίσιο από τους  Άραβες λόγω του Μαουτχάουζεν, αλλά και από τους Σιωνιστές αφού συνέθεσε τον ύμνο των Παλαιστινίων. Οι Σοβιετικοί, όπως διατείνεται ο ίδιος τον αντιμετώπισαν ως προδότη, οι Αμερικανοί του κήρυξαν τον πόλεμο από το '64, ενώ την ίδια περίοδο η Ένωση Κέντρου τον θεωρούσε όργανο των κομμουνιστών, οι οποίοι κομμουνιστές θεωρούσαν το κίνημα της έντεχνης μουσικής και τους “Λαμπράκηδες” κινήσεις επικίνδυνα αιρετικές.
Η χούντα τον φυλάκισε, τον εκτόπισε ως κομμουνιστή, ενώ αμέσως μετά η Κ.Ν.Ε. τον αντιμετώπισε ως όργανο του αντικομμουνισμού.
Δύσκολα κάποιος δημιουργεί τόσους πολλούς, τόσο ορκισμένους εχθρούς.



Για ένα πράγμα δεν μπορεί κανείς από όπου και αν προέρχεται να κατηγορήσει τον Μίκη. Για αδράνεια. Πολύ λίγοι άνθρωποι στον κόσμο διεκδικούν το δικαίωμα να έχουν υπάρξει τόσο δραστήριοι σε τόσους τομείς.
Αυτή η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην πελώρια καλλιτεχνική του δημιουργία και την τόσο έντονη παρεμβατική, πολιτική του πορεία.
Στα 90 του πια μπορεί να ισχυριστεί ότι επέζησε όλων των κολοσσιαίων αλλαγών που βίωσε, ενώ ταυτόχρονα αφήνει ένα λαμπρό όσο και ογκώδες καλλιτεχνικό κληροδότημα.

Το 2009 οι Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, εξέδωσαν την αυτοβιογραφία του με τίτλο “Οι δρόμοι του Αρχάγγελου” και το 2011 το “Χρέος”. Μέσα από τέσσερις και τρείς αντίστοιχα τόμους ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει τη ζωή, τη δημιουργία του Μίκη, αλλά και τις εποχές, τις συνθήκες που έδρασαν ως καταλύτης.
Διαβάζοντας τον πρώτο τόμο του “Χρέους” και τον τρίτο των “Δρόμων”, μπορώ να ισχυριστώ ότι είχα μια ισχυρή δόση από Μίκη.

Είναι τα ίδια τα γεγονότα που δρούν ανεξίτηλα πάνω στον αφηγούμενο:
«Θυμάμαι πως την ημέρα που εκτελέσανε τον Νίκο Μπελογιάννη στο Γουδή – ήταν Κυριακή πρωί-, εγώ σαν έκτακτος μουσικός, έπαιζα τις καμπάνες στην Φανταστική συμφωνία του Μπερλιόζ. Μια μουσική αφιερωμένη σε έναν φανταστικό ήρωα. Μόνο που εκείνη την ημέρα δεν ήταν καθόλου φανταστικός. (σ.1010 οι δρόμοι...)

στην επόμενη σελίδα μας μεταφέρει την άποψη του ασφαλίτη Αγγελάκου για τον Νίκο Πλουμπίδη κατά τη διάρκεια ανάκρισης:
«...Γιατί ο Πλουμπίδης, χωρίς θεατρινισμούς και δήθεν γενναιότητες – κούφιες τις περισσότερες φορές – με έπεισε ότι αυτό που κάνει, το κάνει από βαθιά πίστη και δίχως την παραμικρή φιλοδοξία ή ιδιοτέλεια. Ένας σύγχρονος Χριστός με όλη τη σημασία της λέξεως» (σ.1011)
Ο ίδιος ο  αξιωματικός απεδείχθη σε μέγα γνώστη της μουσικής αλλά και μουσικό οπαδό του Μίκη.

Read more...
 
Ιζαμπέλα Παλάσκα: Άγγελος ή Δαίμονας - Σαββάτο 3 Ιανουαρίου 2015 PDF Print E-mail

Ή το πως ένα βιβλίο σε πάει ολότελα αλλού από εκεί που, πιθανόν, ήθελε ο δημιουργός του.

Από τις πρώτες σελίδες, άρχισα να το σκέφτομαι και όταν γύρισα την 383η και τελευταία, δεν είχα πια αμφιβολίες. Η διάζευξη ήταν περιττή. Αυτό το ή ανάμεσα στο Άγγελος και στο Δαίμονας δεν είχε λόγους ύπαρξης.
Το βιβλίο αποτελεί τμήμα βιογραφίας του Γιάννη Βουλπιώτη. Καλύπτει μια χρονική περίοδο 15 περίπου ετών, από τα 97, συνολικά της ζωής του. Προφανώς είναι τα πλέον ταραχώδη, περιπετειώδη, απρόβλεπτα, σημαντικά. Η συγγράψασα έχει το πλεονέκτημα αλλά ταυτόχρονα και το μειονέκτημα να είναι η θυγατέρα του ήρωα.

Η έκδοση δεν διεκδικεί λογοτεχνικές διακρίσεις, είναι γραμμένη σε ένα ύφος κοσμοπολίτικου μυθιστορήματος, έχει συνεχείς διαλόγους που δεν ξέρουμε κατά πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ απουσιάζει σε αρκετά σημεία το απαραίτητο στοιχείο του χρονικού προσδιορισμού. Πλην όμως παραθέτει πλούτο στοιχείων, για πολλά γεγονότα σχετικά άγνωστα που οδήγησαν σε γνωστότερα.

Λόγω της αμφιλεγόμενης προσωπικότητας του Βουλπιώτη, το αντικείμενο της διάζευξης, έτσι σαν μια τελική αποτύπωση, είναι τι τελικά υπήρξε. Θέτοντας το, κάπως ρητορικά, η θυγατέρα του, διερωτάται: Άγγελος ή Δαίμονας;
Κατ’ αρχήν με την αποτύπωση 15 μόνον χρόνων, όπως προαναφέρθηκε, από τα 97 της ζωής του, το θέμα δεν είναι πλήρες. Συνεπώς όσο και αν η συγκεκριμένη χρονική περίοδος είναι καταλυτική δεν παύει να είναι μόνον ένα τμήμα, όχι αρκετά ικανό να κριθεί ένας άνθρωπος.

Ατυχώς για τον πρωταγωνιστή, δεν ανευρέθησαν, έστω δεν τα βρήκα εγώ, στην διάρκεια της ανάγνωσης, τα στοιχεία αγγελικού περιεχομένου. Τουναντίον βρίθει δαιμονικών. Για αυτό και ισχυρίζομαι ότι η διάζευξη δεν υφίσταται. Μολοντούτο είναι σωστή στη διάρθρωσή της, διότι ο περιγραφόμενος μπορεί να είναι
Δαίμονας αλλά όχι Διάβολος, η σωστή αντίθεση στο πρώτο συνθετικό.

Από τις πρώτες περιγραφές γίνεται σαφές ότι ο ήρωάς μας είναι αδιαμφισβήτητα ένας λαμπρός νους. Ευφυέστατος, πολυμαθής, πολύπλοκος, με διδακτορικό σε ψυχολογία και ηλεκτρονική μηχανολογία τον μεσοπόλεμο! Γερμανοτραφής. Επιδεικνύει, ασυνήθιστη εργατικότητα, παρατηρητικότητα, αποτελεσματικότητα. Δεν αργεί να κερδίσει το ενδιαφέρον του Siemens. Σύντομα γίνεται και γαμπρός του. Είναι πια μέλος σε μια από τις πιο ισχυρές Γερμανικές οικογένειες. Διαχειρίζεται εν λευκώ υψηλούς προϋπολογισμούς. Είναι κατ’ ουσίαν ανεξέλεγκτος. Αποκομίζει μυθικά ποσά.

Read more...
 
<< Start < Prev 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Next > End >>

Page 24 of 40