Με περίμενε με ένα ελκυστικό εξώφυλλο, πάνω στο ράφι που αφήνονται δεκάδες βιβλία, στη δουλειά, προκειμένου να τα διαβάσουν και άλλοι πέραν των πρωτογενών, αν είναι σωστός ο όρος, αναγνωστών.
Θυμόμουν, από παιδάκι, το επιβλητικό του κήτος, δεμένο στο προγυμναστήριο του Πόρου. Αργότερα συνδέθηκε, μέσα στη συνείδησή μου με ένα θριαμβευτικό παρελθόν. Το ξαναθυμήθηκα το θέρος του ΄15, που επισκέφτηκα το Μούδρο, στη Λήμνο. Η ιστορία, του είχε φερθεί με έναν ιδιαίτερο σεβασμό. Κι η τύχη το βοήθησε ώστε να μην πληγεί ποτέ θανάσιμα από εχθρικά πυρά, μα ούτε να τελειώσει τον μεταλλικό του βίο σε κάποιο άσημο διαλυτήριο πλοίων.
Το θωρηκτό Αβέρωφ.
Να λοιπόν, που ο Βρετανός, γεννημένος το ’48, δημοσιογράφος J.C. Carr, ασχολήθηκε μαζί του, έγραψε το ιστορικό του και μας το παρέθεσε τον Οκτώβριο του ’15.
Πέρα από το όμορφο εξώφυλλο, μας προσφέρει μερικές συγκινητικές περιγραφές των ημερών δράσης και δόξας του θωρηκτού τότε που μετέτρεψε το Αιγαίο σε Ελληνική θάλασσα, ελευθερώνοντας νησιά και επικρατώντας σε κάθε πολεμική εμπλοκή.
Η αφήγηση ξεκινά από πολύ νωρίτερα, τις οικογενειακές ρίζες του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, την καταγωγή του, το ρόλο των προγόνων του στην επανάσταση του ’21. Μας θυμίζει την συμβολή του Βασίλη Ζαχαρίου ή Ζαχάρωφ ή Ζεντζεντ, στην σχεδόν μυθιστορηματική προμήθεια πυρομαχικών για το «Αβέρωφ».
|
Read more...
|
«Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, αυτό ακριβώς επιτυγχάνουν τα τετράδια. Δεν βρίσκει κανείς πολλά έργα με παρόμοιες λεπτές κοινωνικές αναλύσεις και ευαισθησία», καταγράφει στο πρόλογο της έκδοσης του 2014, ο Mark Mazower.
O Γιώργος Θεοτοκάς εγκατέλειψε τα εγκόσμια το '66, στα 61 του χρόνια όταν ο Mazower, ήταν επτάμιση χρονών. Οι μελέτες και η ειδικότητα του Βρετανού πανεπιστημιακού στα θέματα της Βαλκανικής, τους έφεραν κοντά, τουλάχιστον σε ακαδημαϊκό επίπεδο.
Ο Γ.Θ. όταν αρχίζει την συγγραφή των ημερολογίων, τον Γενάρη του '39, είναι 34 χρονών ήδη αναγνωρισμένος συγγραφέας, κυρίως με τη «Αργώ», αποδεκτός και καλοδεχούμενος στον μικρό κύκλο της γενιάς του '30. Είναι άνθρωπος καλλιεργημένος, γλωσσομαθής, με κουλτούρα που διέπεται από ευρωπαϊκούς ανέμους και όπως το σύνολο σχεδόν των Ελλήνων θα βρεθεί στη δύνη γεγονότων που ήταν αδύνατον να προβλεφθούν, αλλά και αδύνατον να αποφευχθούν.
Τα όσα τότε σημείωσε, ίσως σε κάποιους ακούγονται κοινότυπα, συνήθη, αλλά θα πρέπει να κριθούν στο πλαίσιο της εποχής τους. Και στην ηθική της. Όχι σε ότι μάθαμε, καταλάβαμε, βιώσαμε αργότερα.
Η παρέα του, ο κύκλος του, αποτελείται από τους Τερζάκη, Σικελιανό, Κατσίμπαλη, Καζαντζάκη, Σεφέρη, Παλαμά, Τσάτσο, Καστανάκη, Εμπειρίκο, Εγγονόπουλο, Μυριβήλη, Βενέζη, Χατζηκυριάκο, Πρεβελάκη. Είναι, όπως είπαμε, η περίφημη γενιά του '30. Όρος κι αυτός δικός του.
Ανήκε σε μια ορφανή πολιτική τάξη. Έπρεπε να κινηθεί ανάμεσα από τις δυνάμεις που τότε διαμορφώνονταν. Ήταν μια βασανιστική θέση καθώς δεν βολευόταν με τις προοπτικές της όποιας αστικής δημοκρατίας, ασφαλώς βρισκόταν μακρυά από οποιαδήποτε Μεταξική επιρροή, αλλά παρέμενε και σφόδρα κατακριτικός απέναντι στο τότε διαμορφούμενο σταλινικό κομμάτι της αριστεράς, που οι εξελίξεις έδειχναν ότι θα είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Η πολιτική του κουλτούρα, και η βαθιά του καλλιέργεια είχε καθαρά ευρωπαϊκές ρίζες, καθώς σπούδασε, ανδρώθηκε πνευματικά και καλλιτεχνικά στο Παρίσι του μεσοπολέμου. Στα «τετράδια» λοιπόν, ξεκινά με σημειώσεις πριν την Ιταλική εισβολή, πριν καν την κήρυξη του πολέμου και πραγματεύεται με διάφορα θέματα. Όπως:
|
Read more...
|
|
Τούτη η έκδοση κινείται σε δύο επίπεδα. Το κυρίαρχο είναι βεβαίως, τα έργα και οι ημέρες του Αlfred Rosenberg, ενός θεωρητικού του Ναζισμού, μιας σκοτεινής προσωπικότητας που αν όχι δημιούργησε, συνέβαλε τα μέγιστα στην διάρθρωση της απάνθρωπης ιδεολογίας που έσυρε την ανθρωπότητα σε έναν παγκόσμιο εφιάλτη με 50τόσα εκατομμύρια νεκρούς.
Το άλλο επίπεδο είναι η τιτάνια προσπάθεια, το αμείωτο πείσμα μιας ομάδας ανθρώπων, οι οποίοι παρά τις απογοητεύσεις, τα εμπόδια, τις αναποδιές, κατάφεραν να εντοπίσουν και τελικά να πάρουν στα χέρια τους το ημερολόγιο του A.R. περισσότερο από 60 χρόνια, μετά την καταδίκη και τον απαγχονισμό του.
Η αφήγηση και των δυο επιπέδων είναι άκρως ενδιαφέρουσα όχι μόνο γιατί μας δίνει ένα σαφές ιστορικό πλαίσιο των πεπραγμένων με όλη τη θηριωδία των χρόνων που βίωσε η Ευρώπη, αλλά διότι παράλληλα πετυχαίνει, μέσα από πλείστα δεδομένα την αποκάλυψη και αποδόμηση κάθε θεωρητικής βάσης του Ναζισμού.
«…ο τυπικός Ναζί, ήταν αδύνατος όσο ο Γκέρινκγ, αθλητικός όσο ο Γκέμπελς, ξανθός όσο ο Χίτλερ, και ναι, Άριος όσο ο Ρόζενμπεργκ», όπως ανέφερε ένα διαδεδομένο γερμανικό ανέκδοτο (σ.90).
Δίπλα στον αρχηγό από τα πολύ πρώτα βήματα, από τότε που η θεωρία ήταν υπό διαμόρφωση, παρών στο πλάι του, στο αποτυχημένο πραξικόπημα της μπυραρίας στο Μόναχο. Κι όταν ο αρχηγός φυλακίστηκε, προς έκπληξη πολλών, του έγραψε: «αγαπητέ Ρόζενμπεργκ, εφεξής εσύ θα ηγείσαι του κινήματος» (σ.121)
|
Read more...
|
Από το ’94 τούτη η καλοδουλεμένη έκδοση από ένα ακαδημαϊκό που φαίνεται ότι έχει μελετήσει, εργαστεί πολύ πάνω στα Βαλκανικά θέματα.
Οι αλλοδαποί ερευνητές, όταν κινούνται πάνω σε επιστημονικές τροχιές, κι όχι σε διατεταγμένες αποστολές, έχουν το πλεονέκτημα ότι καθώς ήταν αμέτοχοι στο καμίνι της ιστορίας, περιβάλλονται από το φωτοστέφανο των ίσων αποστάσεων.
Ανθρώπινο είναι, να εκφράσουν μια υποψία συμπάθειας ή αντιπάθειας προς μια πλευρά, ή προς κάποια πρόσωπα, αλλά έως εκεί. Εξ άλλου η ιστορία δεν καταγράφεται από μηχανήματα.
Ο καθηγητής από τις Η.Π.Α., κατέθεσε τη δική του άποψη η οποία στηρίζεται σε πλούσια βιβλιογραφία και αντίστοιχη έρευνα και δεν μπορεί παρά να μας κεντρίσει το ενδιαφέρον.
Ξεκινά την αφήγησή του από τις πρώτες μέρες της Γερμανικής Κατοχής, κάνοντας και μια αναδρομή, στα προηγούμενη χρόνια.
Ολοκληρώνει το πόνημά του με την αναφορά των Δεκεμβριανών. Οι περιγραφές του βρίθουν στοιχείων, αναφέρεται στα γεγονότα με ημερομηνίες, ονοματεπώνυμα.
Πλέκει άριστα τα δεδομένα και φθάνει σε μερικά σημαντικά και στηριγμένα συμπεράσματα. Όπως:
|
Read more...
|
|