The Rum Diary & Eλληνικός τουρισμός – Δευτέρα 28 Απριλίου 2014 PDF Print E-mail

The Rum Diary (Ελληνικός τίτλος: Μεθυσμένο ημερολόγιο). Γραμμένο ως νουβέλα το 1959 από τον 22χρονο, τότε,  Hunter S. Thompson παρέμενε αναξιοποίητο έως το ’98. Το ανακάλυψε o Johnny Depp τυχαία, σε κάποια από τις πολλές κούτες που υπήρχαν στο υπόγειο του Thompson. Εκδόθηκε λοιπόν το ΄98 και ακολούθως γυρίστηκε ταινία το 2009, τέσσερα χρόνια από τότε που ο δημιουργός του, εγκατέλειψε τον μάταιο κόσμο μας. Tο 2011, βγήκε στις αίθουσες.

Το σχετικά αυτοβιογραφικό σενάριο, ξετυλίγεται στο Πουέρτο Ρίκο των τελών της δεκαετίας του 50. Εστιάζουμε στο όνομα του νησιού: Puerto Rico δηλαδή πλούσιο λιμάνι. Επιμειξίες πολιτισμών, φυλών, γλωσσών, θρησκειών, δοξασιών, επιθυμιών. Στο πλαίσιο των ιδιότυπων σχέσεων του νησιού με τις Η.Π.Α., Αμερικανοί επιχειρηματίες οραματίζονται την «αξιοποίηση» του. Ονειρεύονται ξενοδοχεία τέρατα, λεωφόρους, πάρκιν 2000 θέσεων εκεί που κυριαρχούν ονειρεμένες παραλίες και τροπικά δάση. Αντιμετωπίζουν το νησί περίπου σαν ιδιοκτησία τους, ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό την τοπική εξουσία και επιθυμώντας να σιγουρέψουν το παιχνίδι τους, επιχειρούν συνεργασίες με τον τοπικό Τύπο. Εκεί εμφανίζεται ο ήρωάς μας.

Αποκαμωμένος από τους ρυθμούς της Ν. Υόρκης, έρχεται στο νησί για μια ζωή διαφορετική. Ξεκινά ως συντάκτης εφημερίδας, αρχίζει να μαθαίνει πρόσωπα και πράγματα μέχρι που συναντά τους συμπατριώτες του, οι οποίοι, βουτηγμένοι στον αντικομμουνισμό, τον ρατσισμό, τον συντηρητισμό, ισχυροί και με χρήμα δεν υπολογίζουν και πολλά. Του προτείνουν την συναλλαγή. Το δίλημμα είναι μεγάλο και όπως όλη η ζωή εκεί, κολυμπάει στο αλκοόλ. Σύντομα έρχεται επί σκηνής και η γυναίκα. Στιλιζαρισμένα εντυπωσιακή στην αρχή, απλούστερα γοητευτική στη συνέχεια δρα σαν καταλύτης.

Πλούσια σκηνικά, ατμόσφαιρα Καραϊβικής, όμορφη όπως στο Havana (R. Redford, L. Olin 1990), εξωτική όπως στο Against all odds (J. Bridges R. Ward 1984). Ο  J. Depp πείθει, συμπαθείς ερμηνείες, από τους A. Eckhart, M.Rispoli, για την 28χρονη εντυπωσιακή Τεξανή A. Heard τα είπαμε, εξαίρετος ο G. Ribisi. Ρέουσα ταινία, σου κρατά το ενδιαφέρον, έχει κάτι να διηγηθεί, αποτελεί και ένα είδος αυτοβιογραφικού μνημόσυνου για τον  Hunter S. Thompson, διότι έτσι το ήθελε τόσο ο Depp όσο και ο σκηνοθέτης B. Robinson. Δύσκολο να αντιληφθεί κάποιος γιατί η ταινία, δεν εξασφάλισε καλύτερη κριτική ή καλύτερη εμπορική πορεία.

Με μια σχετικά κοντινή κεντρική ιδέα αλλά πολύ πιο ελαφριά σε απόδοση και άλλους  τρόπους έκφρασης, καθώς ήταν και μιούζικαλ, ο Γιάννης Δαλιανίδης μας βάζει σε έναν παρόμοιο προβληματισμό σχεδόν μισό αιώνα νωρίτερα. Το 1968. Κρατάμε για λίγο την άποψη, που εξέφρασε πέρσι στα 90 της  η Ροζίτας Σώκου, στην άκρη (1) και προχωρούμε στην ταινία «Γοργόνες και μάγκες» που γυρίστηκε στην Ύδρα. Εκεί όπου 13 χρόνια νωρίτερα, θέρος του 55 ήταν,  ο Μιχάλης Κακκογιάννης είχε δημιουργήσει το καταθλιπτικά αριστουργηματικό «Το κορίτσι με τα μαύρα».

Το '68 όμως, η Ελλάδα ζει την περιπέτεια της στρατιωτικής δικτατορίας, κάθε μορφή  Τέχνης που ενοχλεί το καθεστώς έχει αφόρητα συμπιεστεί και γυρίζονται κυρίως  ανάλαφρες χαρούμενες ταινίες. Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιάννης Νταλ μέσα στο '68 γυρίζει επτά ταινίες, μέσα σε αυτές και η εμπορικότατη (2) «Γοργόνες και μάγκες» όπου θίγει το θέμα του Τουρισμού έστω και ανάλαφρα. Η Ελλάδα ξεφεύγει σιγά – σιγά από την μεγάλη φτώχεια της δεκαετίας του '50, μπαίνει στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη και αρχίζει να αποκτά τουριστική προσωπικότητα με ότι αυτό σημαίνει.

Ένα μήνυμα όμως, ταινία, το περνά. Οι πολυπόθητοι Ελβετοί επενδυτές τελικά δεν έρχονται ενώ αυτοί που τελικά έρχονται είναι φτωχοί αλλοδαποί που δεν συνεισφέρουν κάτι στην τοπική οικονομία.
Ο λάθος δρόμος για τον Ελληνικό τουρισμό πάντως, εκείνη την εποχή διανοιγόταν ραγδαία. Με τα ξενοδοχεία τέρατα στα καλύτερα σημεία της Ελλάδας, με θαλασσοδάνεια του καθεστώτος, με μια στραβή Δυτική αντίληψη που δεν ταίριαζε, δεν ταιριάζει στον τόπο μας. Κάτι που εν πολλοίς συνεχίζεται εντονότερα στις μέρες μας.

(1) «Ο Δαλιανίδης κατέστρεψε τον ελληνικό κινηματογράφο. Οι ταινίες είχαν το χάλι τους. Είδατε καμία ταινία να πάει στις Κάννες; Με τον Γιάννη δεν μιλούσαμε ποτέ για κινηματογράφο. Όταν πρωτοήρθα από την Ιταλία, είδα τον "Κατήφορο" και έγραψα "Ασφαλώς όσοι χειροκρότησαν, ήταν συγγενείς. Τι αηδία ήταν αυτή η ταινία".»
(2) έκοψε 414.724 εισιτήρια.