Περί λειτουργήματος – (Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2022) PDF Print E-mail

Σε μια ισόρροπη, ευνομούμενη πολιτεία, οι γιατροί, δεν ασκούν επάγγελμα, αλλά λειτούργημα. Το αυτό και για τους δημοσιογράφους καθώς υπηρετούν την αποκαλούμενη και τέταρτη εξουσία. Το αποτύπωμα της ανιδιοτελούς, απερίσπαστης, αντικειμενικής, έγκυρης ενημέρωσης είναι βασικός πυλώνας μιας υγιούς, σεβαστής διακυβέρνησης. Αντίθετα, μια δημοσιογραφία καθοδηγούμενη και ιδιοτελής είναι δομικό στοιχείο καταπιεστικών καθεστώτων.


Τίποτα καινούργιο σε όλα τα παραπάνω. Η αναφορά γίνεται διότι όσο πιο απειλητική είναι η επικαιρότητα, όσο πιο σημαντικά είναι τα γεγονότα, τόσο πιο πολύ ο πολίτης έχει ανάγκη την ειλικρινή και ακριβή ενημέρωση. Η διεκδίκηση της εξουσίας, οι πολεμικές συγκρούσεις, οι μεγάλες αναταραχές αποτελούν κατά μείζονα λόγο πεδίο επικίνδυνης, αν όχι ολικής παραπληροφόρησης. Ένα τρανό παράδειγμα μας δίνεται από τον τρόπο που διαχειρίστηκαν οι πληροφορίες σε ότι συνέβη στην Σμύρνη πριν έναν αιώνα.

Την Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου του 1922 άρχισαν να καταφθάνουν στην πόλη τα πρώτα τμήματα του ηττημένου ελληνικού στρατού. Μαζί τους τα πρώτα πλήθη προσφύγων που είχαν εγκαταλείψει τις εστίες τους. Το μέτωπο είχε καταρρεύσει, η υποχώρηση γινόταν άτακτα και μέχρι το τέλος του μήνα, πάνω στην προκυμαία της Σμύρνης θα εξελισσόταν ένα από τα πιο σπαραχτικά δράματα του 20ού αιώνα.

Σε εκείνη την ταραγμένη περίοδο του κατακερματισμού της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των μεγάλων ανακατατάξεων, ο ναύαρχος Μπρίστολ (Mark Lambert Bristol 1868-1939) ήταν διοικητής του αμερικανικού στόλου που στάλθηκε στην Τουρκία τον Ιανουάριο του 1919. Καθώς διορίστηκε και Ύπατος Αρμοστής των Η.Π.Α, ήταν ο ισχυρός εκπρόσωπος της πατρίδας του στην Τουρκία, τόσο στρατιωτικά όσο και διπλωματικά.

Ο Μπρίστολ θεωρούσε τα επιχειρηματικά συμφέροντα της Αμερικής πιο σημαντικά από τις θηριωδίες που διέπρατταν εκείνη την εποχή οι Τούρκοι. Τα πολεμικά του ημερολόγια είναι γεμάτα με συνομιλίες που είχε με επιχειρηματίες κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων από την Standard Oil Company, ναυτιλιακούς πράκτορες, εμπόρους και άλλους που αναζητούσαν επιχειρηματικές ευκαιρίες στην Τουρκία.

Τρία αμερικανικά πολεμικά πλοία, τα Λίτσφιλντ, Σίμπσον, Λόρενς, βρίσκονταν στο μυχό του κόλπου της Σμύρνης, εκείνον τον Σεπτέμβρη. Οι διαταγές που είχαν οι κυβερνήτες τους ήταν αυστηρή ουδετερότητα και αποστολή τους ήταν αποκλειστικά η προστασία των Αμερικανών πολιτών στην επερχόμενη θύελλα.

Τέσσερις παράγραφοι από το σημαντικό ιστορικό πόνημα «Χαμένος Παράδεισος» του Βρετανού Giles Milton, μας δίνουν ένα παράδειγμα του πως χειραγωγήθηκε η πληροφορία αλλά και το μέγεθος της τεράστιας παραποίησης και αντιστροφής της πραγματικότητας.


Μετά από λίγο καιρό όμως, και ενώ ήταν αδύνατον να κρυφτεί πλέον μια τόσο κραυγαλέα παραπληροφόρηση: