Η Κακιά σκάλα & αρκετά άλλα – (Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2018) PDF Print E-mail

Αυτός ο Σκίρων ήταν πολύ παλιόπαιδο. Βίαιος, εκδικητικός και παράλογος. Για αυτό και επήγε το ξαδερφάκι του ο Θησέας και τον ξεπάστρεψε. Το ‘χε παρακάνει ο Σκίρων. Ανεξέλεγκτος. Βασάνιζε τον κόσμο, όσους δηλαδή έφταναν σε αυτόν, αν κατάφερναν να περάσουν από τον άλλο τον ανισόρροπο στο Χαϊδάρι, τον Προκρούστη.


Έτσι μας τα μάθανε στο σχολειό  για την Κακιά Σκάλα και τις Σκιρωνίδες πέτρες. Ωραίοι οι αρχαίοι υμών. Τα είχαν ταιριάξει όμορφα. Μετά ο κοσμάκις πίστεψε άλλα και μοιραία μπερδεύτηκε τα μάλα. Κατέφθασαν απανταχού, σχεδόν, στη γη οι μονοθεϊσμοί. Τέλος πάντων το θέμα μας δεν είναι αυτό, είναι η Κακιά Σκάλα, το πεδίο δράσης του Σκίρωνα.

Στις μέρες μας το τοπίο έχει αλλάξει καθώς στις απόκρημνες, βραχώδεις  πλαγιές των Γερανιών που φτάνουν μέχρι την θάλασσα, έχουν χαραχθεί δυο εθνικές οδικές αρτηρίες και άλλες δυο σιδηροδρομικές γραμμές.

Ο εικοστός αιώνας κόμισε περισσότερες αλλαγές από όσες όλοι οι προηγούμενοι, όπως συνέβη εξάλλου σχεδόν παντού σε αυτό που αποκαλούμε πολιτισμένο κόσμο.  Μολοντούτο, το συγκεκριμένο κομμάτι της Αττικής γης, έχει υποστεί τις μικρότερες. Εξάλλου οι μεγάλες παρεμβάσεις έγιναν τον 21ο αιώνα, με την διαπλάτυνση της εθνικής οδού, την διάνοιξη πέντε σηράγγων και την κατασκευή της γραμμής του προαστιακού.

 

Από τα πρώτα κινηματογραφικά πλάνα, της δεκαετίας του ’50, που γυρίστηκαν εκεί, είναι εκείνα της ταινίας «Tο σωφεράκι», του Γιώργου Τζαβέλα. Όπου ο Μίμης Φωτόπουλος, μαζί με την Σμαρούλα Γιούλη και την Ελσα Ρίζου, τότε Λαμπροπούλου, επιβαίνουν σε ένα προπολεμικό FIAT, το οποίο μετά χιλιών βασάνων και κόπων διατηρείται σε λειτουργία. Στην εικόνα στο πιο χαμηλό σημείο του δρόμου, σε σχέση με την θάλασσα, το ταλαίπωρο ιταλικό όχημα προσπερνά ένα νεότερο αμερικάνικο κονβέρτιμπλ.

 

Πέντε χρόνια αργότερα, το θέρος του ’57, στην ταινία του Ντίνου Δημόπουλου «ο άνθρωπος του τραίνου», αντικρίζουμε μερικά θαυμάσια πλάνα, σε αρκετά εκτεταμένες λήψεις που γίνονται στο ίδιο σημείο. Μονταρισμένα με λάθος σειρά, κάτι που δεν έχει σημασία, μας δείχνει την πορεία των δυο κονβέρτιμπλ Chevy, σε αυτό το τμήμα του ταξιδιού τους προς την Πελοπόννησο.

Ακόμα δεν είχε διανοιχθεί η νέα εθνική οδός και οι παρεμβάσεις ήταν ελάχιστες. Ο σιδηρόδρομος του Τρικούπη και η στενή «παλιά» Ε.Ο. Αριστερά διακρίνεται η διαφημιστική ταμπέλα με το τοπωνύμιο και ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

 

Μάιος 1960. Από τα 65 πληρώματα που εκκίνησαν το Η’ Δ.Ρ.Α., τα 35 κατάφεραν να αντικρίσουν την καρώ σημαία, μετά από 2.933 χλμ. ενός ταλαιπωρημένου, φτωχού αλλά γνήσιου ακόμα τόπου. Στην 22η θέση, ολοκλήρωσε το πλήρωμα του εικονιζόμενου Skoda. Στο ίδιο σημείο με την προηγούμενη εικόνα δίπλα στην ίδια διαφημιστική ταμπέλα, όπου διακρίνονται ευκρινώς, τρία πράγματα που δεν υπάρχουν πιά.

Η Βελγική πετρελαϊκή Fina, που συγχωνεύθηκε το ’99 με την Total, το προϊόν της με το πρωτότυπο όνομα motor tonic και η Ε.Λ.Π.Α., που εκείνες τις μέρες έκανε πολλά και  σπουδαία για τον αυτοκινητιστή και τους ντόπιους αγώνες, αλλά σήμερα είναι ένα φάντασμα.

Οι Λεωνίδας Αναγνώστου και Μηνάς Βουρδουμπάκης, κανένας εν ζωή πια, οδεύουν σε έναν αξιοπρεπέστατο τερματισμό μετά την μεγάλη περιπέτεια. Στο πάνω μέρος της εικόνας διακρίνονται τα έργα στήριξης της σιδηροδρομικής γραμμής.

 

Απρίλιος ’77. Δευτέρα του Πάσχα. Σε ένα ταξίδι από την Κυπαρισσία έως την Αθήνα με το δρομολόγιο του Ο.Σ.Ε. που για διάφορους λόγους και αντιξοότητες διήρκεσε 11 ώρες, ο συρμός περνά δίπλα από τα πολυβολεία   που είχαν κτίσει οι Γερμανικές Κατοχικές δυνάμεις για να  φωλιάζουν τα θανατηφόρα MG 34. Τα κτίσματα, διατηρούνται, εξωτερικά τουλάχιστον, σε άριστη κατάσταση έως σήμερα.

Στρέφοντας τον φακό της δανεικής Zenith, προς τη δύση, είναι εμφανή, μέσα σε εκείνο το βροχερό, μουντό απόγευμα τα ίχνη των τριών δικτύων. Στο κατώτερο σημείο ο παλιός δρόμος, στην μέση οι σιδηροδρομικές τροχιές και πάνω τους η νέα εθνική.

 

Μάιος 2005. Η παλιά σιδηροδρομική γραμμή μετρά τέσσερις μόλις τέσσερις μήνες ζωής, μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου οπότε από την Κακιά Σκάλα θα περνά πάνω στις νέες γραμμές ο προαστιακός. Στο πρώτο καλοκαίρι μετά το πάρτυ των 28ων θερινών Ολυμπιακών αγώνων, που ανέλαβε και εκτέλεσε η Ελλάδα, το δρομολόγιο πραγματοποιείται πάνω από μια αρυτίδωτη θάλασσα. Οι φουρτούνες θα έρθουν αργότερα.

 

Το επόμενο έτος, στις αρχές του Ιουνίου του 2006, παραδόθηκαν στην κυκλοφορία οι δύο τελευταίες σήραγγες. Ονομάστηκαν Σκύρων και Θησέας. Έτσι τα δυο μυθολογικά ξαδέρφια ξαναβρέθηκαν ειρηνικά, μετά από αναρίθμητους αιώνες δίπλα – δίπλα. Ο «Σκίρων» με μήκος 370 μέτρα, και ο «Θησέας», μήκους 350 μέτρων, με τη μεγαλύτερη, μάλιστα, διατομή στην Ευρώπη, πλάτους 15 μέτρων, όπως διαλαλούσε το ΥΠΕΧΩΔΕ. Το ότι η κατασκευή του όλου έργου, ολοκληρώθηκε με ποσό διπλάσιο του προϋπολογισμού, ήταν μια λεπτομέρεια, όπως και ότι χρειάστηκε συν 50% του χρόνου που είχε υπολογιστεί.

 

Τι σημασία είχαν όλα αυτά όμως; Ο τόπος ζούσε στην ακμή του μύθου του. Αλλά ο λογαριασμός είχε ξεκινήσει το δικό του δρομολόγιο. Θα έφτανε άκομψα και θλιβερά τον Απρίλη του ’10. Στο Καστελόριζο. Η περιπέτεια ξεκινούσε από μια μωβ γραβάτα με άσχημα ελληνικά, κακή άρθρωση, κάποια σαρδάμ, γέρνοντας δεξιά και σκύβοντας για να διαβάζει. Miserabile visu τω όντι. Οκτώ και, χρόνια αργότερα, από το βάθος αυτής της δήθεν αριστερόστροφης σήραγγας, αφού μεσολάβησαν συγκυβερνήσεις, τεχνοκράτες και λοιπές πίκρες, φως δεν φαίνεται.

 

Στο φετινό καλοκαίρι, η ευρύτερη περιοχή επλήγη από καταστροφικές πυρκαγιές. Στο ίδιο σημείο, πίσω από τους σμιλεμένους από την οδοποιία βράχους, είναι εμφανείς οι πληγήσες κορφές των Γερανίων. Αν και έχουμε απαλλαγεί από τον Σκύρωνα, δυσκολευόμαστε να υπερασπίσουμε τη γη μας.