Αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας, ο υπερδιετής πόλεμος στην Ουκρανία, η συμφορά στη λωρίδα της Γάζας, η εμπλοκή του Ιράν, για να αναφερθούν μόνο τα πρόσφατα και πλησιέστερα, δεν γεννήθηκαν αφ’ εαυτής. Με λίγα λόγια η συστηματική επιδίωξη μαζικού αφανισμού αμάχων και καταστροφής των υποδομών του αντιπάλου, το απεχθέστερο δηλαδή πρόσωπο των πολέμων έχει βαθιές ρίζες στο παρελθόν.

Θα πρέπει να γυρίσουμε στον Νοέμβριο του 1911, όταν Γερμανικό μονοπλάνο Rumple Taube με πιλότο τον Ιταλό υποσμηναγό Giulio Gavotti πραγματοποίησε τον πρώτο εναέριο βομβαρδισμό σε όαση στο έδαφος της Λιβύης κατά τη διάρκεια της σύρραξης μεταξύ της Ιταλίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, το θέρος του 1914 όμοιο μονοπλάνο με Γερμανό πιλότο βομβάρδισε για πρώτη φορά το Παρίσι στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η τεχνολογία, έστω και με τα πρωτόλεια εκείνα μέσα έδινε αυτές τις δυνατότητες.

Η τελευταία φορά που η Βελγική πρωτεύουσα συνδυάστηκε ηχηρά με τα ελληνικά ποδοσφαιρικά δρώμενα ήταν πριν τεσσαράκοντα παρά ένα χρόνια. Τότε οι οπαδοί του τριφυλλιού δονούσαν την ατμόσφαιρα με το σύνθημα: «Βρυξέλλες, Βρυξέλλες έρχονται οι βαζέλες». Ήταν η επιθυμία τους και η ονείρωξή τους να φθάσουν στον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης όπως το είχαν κάνει το ΄71. Στο τελικό δεν έφθασαν, κάτι το γκολ του Χουάν Ραμόν Πουμπλή  που δεν μέτρησε στον ημιτελικό, κάτι το κοράκι, κάτι η ισχύς τα Anfield, το όνειρο παρέμεινε όνειρο. Στην περίπτωση που το τριφύλλι δεν είχε φορτωθεί εκεί μέσα με τέσσερα τεμάχια και είχε περάσει στον τελικό, θα ζούσαν ακόμα εκείνες οι 40 ψυχές που χάθηκαν στο Χέϋζελ στις 29 Μαΐου του 1985.

Αιφνιδίως χθες, οι Βρυξέλες ξανάσμιξαν δια ζώσης με το ελληνικό οπαδικό στοιχείο όταν δυο τρεις εκατοντάδες μαυροφορεμένοι οπαδοί του δικέφαλου του βορά συγκεντρώθηκαν έξω από το ευρωκοινοβούλιο όπου βροντοφώναξαν ελληνικότατα το: «καμιά ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη» και άπλωσαν πανό ευμέγεθες που ανέγραφε: «57 murdered souls ask for justice». Ως υπότιτλο το πανό έφερε δυο ελληνικές λέξεις με ένα υποκοριστικό ονόματος και ένα γενετήσιο ρήμα. Άδηλον το κατά πόσο έγινε κατανοητό από την διεθνή κοινότητα της Βελγικής πόλεως. Οι οπαδοί βρίσκονταν εκεί για το παιχνίδι της ομάδας τους με την Μπρουζ. Αξιοσημείωτον το γεγονός ότι σε διαφορά αθλητικά φόρα αρκετοί Ολυμπιακοί επαίνεσαν την κίνηση. Πρωτοφανές.

Λίγες μέρες νωρίτερα οι οπαδοί του Παναιτωλικού άπλωσαν ένα άλλο πανό: «Μαρία όρμα τους, καμία ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη». Αναφορά στην Μάνα που έχασε το κορίτσι της και σκαρφαλώνει το Γολγοθά της παλεύοντας με τέρατα. Μια πρώτη, απλοϊκή σκέψη που αυθόρμητα έρχεται είναι ότι, η κυβέρνηση που κατάφερε να πολιτικοποιήσει οπαδούς και μάλιστα με τόση ένταση, δεν μπορεί να έχει καλό τέλος. Συνήθως οι κυβερνήσεις επιδιώκουν το έτι περαιτέρω ύπνωση των οπαδών. Επί τούτου και το σύνθημα: «Τόση μπάλα ούτε στη χούντα».

Χαρισματική, άρτια, νόστιμη, χορταστική, απαισιόδοξα αισιόδοξη, διδακτική, με διαλόγους κεντήματα, τε και οικονομική. Πόσες κινηματογραφικές παραγωγές μπορούν να συγκεντρώσουν όλα τούτα τα χαρακτηριστικά; Επιπλέον δε, άνευ βίας, ερωτικών σκηνών, χωρίς εντυπωσιακή δράση και λοιπά φτηνά σινε-ευρήματα.

Η «American fiction» πληροί όλα τα παραπάνω και έχει το σπάνιο χάρισμα, να σε κρατήσει κοντά της, από το πρώτο έως το τελευταίο της πλάνο με μια απαλή αφηγηματική επιβολή. Πρόκειται για 117 λεπτά γνήσιας, λεπτής, κινηματογραφικής τέχνης.

Γυρίζονται και προβάλλονται κινηματογραφικές παραγωγές που πέρα από την όποια κριτική που δέχονται, πέρα από τα συναισθήματα που προκαλούν, προσφέρουν κάτι ακόμα περισσότερο, κάτι πιο βαθύ. Υποχρεώνουν τον πρόθυμο, ως προς τούτο, θεατή σε μια αναψηλάφηση του παρελθόντος, του και παρόντος του. Επαγωγικά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια καλύτερη αντίληψη στο τι και γιατί του έχει συμβεί ή συμβαίνει, ακολούθως δε σε μια πιθανή αναθεώρηση. Σε μια άμβλυνση ή όξυνση, ανάλογα με την περίπτωση, στάση της ζωής του.

Όλα τα παραπάνω είναι πιο ενδιαφέροντα και πιο ουσιαστικά από το βασικό στόχο της βιομηχανίας του κινηματογράφου που είναι η, ασφαλώς καλοδεχούμενη, ψυχαγωγία. Δυο πρόσφατα τέτοια δείγματα κινηματογραφικής γραφής, παραγωγής του 2023 είναι το: «Τα παιδιά του Χειμώνα» (The Holdovers του Alexander Payen) και το «Υπέροχες Μέρες« (Perfect days του Wim Wenders).

Αυτή η πρόσφατη κυβερνητική κρίση που προέκυψε και εκδηλώθηκε με παραιτήσεις δυο υπουργών, εκ των πλέον εμπίστων του πρωθυπουργεύοντος, εκ των οποίων ο εις είχε αντικαταστήσει έναν άλλον παραιτηθέντα, επίσης εκ των πολύ εμπίστων του κυβερνήτου τε και συγγενή του, μας έδωσε την ευκαιρία να ακούσουμε έναν ακόμα ορισμό του τι «έχει η πολιτική».

Έτσι λοιπόν μετά τη συζήτηση στη Βουλή για την πρόταση μομφής που δεν υπήρχε περίπτωση να έχει διαφορετικό αποτέλεσμα, ο Έλλην pm απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοσιογράφων που καλύπτουν το κοινοβουλευτικό ρεπορτάζ, απάντησε σιβυλλικά: «Αυτά έχει η πολιτική».

Το αγνοούσα, βεβαίως, και ήρθε στη γνώση μου από την χθεσινή ακρόαση της εκπομπής «Σήμερα» του Πάρι Μέξη στο Τρίτο. Άνετος στο μικρόφωνο, εύστροφος και πειραχτήρι όσο χρειάζεται, ο ραδιοφωνικός παραγωγός αναφέρθηκε σε ένα ιδιαίτερο γεγονός.

Το 1972 στη σκάλα του Μιλάνου ο Maurizio Pollini πιανίστας κορυφαίου επιπέδου και μαέστρος, πριν ξεκινήσει την συναυλία του, έβγαλε ένα σημείωμα και ξεκίνησε να διαβάζει μια δήλωση διαμαρτυρίας για τους βομβαρδισμούς των Αμερικανών στο Βόρειο Βιετνάμ.

Λίγα λόγια για την Εθνική εορτή, ένεκα η ανοιξιάτικη τούτη ημέρα

μα και για την τρέχουσα αθλητική, και μη, επικαιρότητα.

Αρκετά χρόνια νωρίτερα το κέντρο τη Αθήνας, ήταν πολύ οικείο. Ταυτόχρονα, συχνά ήταν ενδιαφέρον και γοητευτικό, σπανιότερα αγχωτικό ένεκα κυκλοφοριακού, ή αποπνιχτικό λόγω θερμοκρασιών. Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα βρισκόμουν εκεί σχεδόν καθημερινώς. Κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι το ήξερα σχετικά καλά. Στην μνήμη μου είχε πακτωθεί τεράστιος όγκος εμπειριών, εικόνων και συνηθειών για ένα χρονικό διάστημα σαράντα ετών.

Όμως, σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητά μου προοδευτικά με απομάκρυναν από αυτό που θεωρούσα ότι γνώριζα καλά. Εξίσου προοδευτικά, μεν, γοργά δε, αυτό που όριζα ως κέντρο, άλλαζε. Πρωί Κυριακής, μεσαία σχόλη τριημέρου με μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της πόλης να έχει αναχωρήσει για να θορυβήσει και την ευρύτερη επαρχία, δεν θα ήταν άσχημη ιδέα για να ξαναγνωριστούμε. Όπερ και εγένετο. Ακολουθούν ολίγαι εντυπώσεις.

Κάτι λιγότερο από οκτώ ώρες απαιτούνται για τα δέκα επεισόδια της έκτης περιόδου, που φέρνουν στο κοινό τη σεζόν του 2023 της F1, μέσα από την πλατφόρμα του Netflix. Μέσα από πολλαπλάσιο οπτικό υλικό, έχει συλλεχθεί και μονταριστεί ότι μπορεί να έλξει περισσότερο τον τηλεθεατή, ώστε να έρθει πιο κοντά στο τόσο δημοφιλές τούτο κομμάτι του διεθνούς μότορσπορ. Πρόκειται για μια ακόμα προωθητική ενέργεια.

Αντιγράφω από τον σπεσιαλίστα Π. Διαμάντη: «Η διεύρυνση του τηλεοπτικού κοινού (κυρίως) στις ΗΠΑ, ο ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών που θέλουν να φιλοξενήσουν ένα GP και αυξάνει τα παράβολα που καταβάλλουν, καθώς και οι χορηγικές και άλλες εμπορικές συμφωνίες της Liberty Media αύξησαν το 2023 τα έσοδα του σπορ στο αστρονομικό ποσό των 3,22 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό είναι ένα νέο ρεκόρ για μία μεμονωμένη χρονιά του σπορ».

Η αγορά και η ανάγνωση της εφημερίδας ήταν κάποτε ο μοναδικός τρόπος της πιο ανεξάρτητης ενημέρωσης. Ως εκ τούτου ο ρόλος της ήταν πολύ σοβαρός. Από την εποχή του μεσοπολέμου όπου το ραδιόφωνο ήταν αποκλειστικά κρατικό, στην εποχή της τελευταίας στρατιωτικής δικτατορίας που έπληξε τον τόπο, οπότε αναδύθηκε η τηλεόραση, ο μόνος τρόπος να μάθαινε ο πολίτης, τουλάχιστον εκείνος που γνώριζε ανάγνωση, το τι συνέβαινε εκτός της κρατικής ενημέρωσης ήταν οι εφημερίδες.

Οι εφημερίδες που ασφαλώς αγκάλιαζαν κάποια πολιτική ιδεολογία ή ήταν προσκείμενες σε κάποια παράταξη, που προφανώς έκαναν συμβιβασμούς, που ναι ήταν δύσκολο να είναι αντικειμενικές, αλλά γράφονταν από δημοσιογράφους όχι από δημοσιοσχεσήτες, διευθύνονταν από διευθυντές σύνταξης όχι από γιέσμεν, ανήκαν σε εκδότες και όχι σε επιχειρηματίες.

Όλα τα είχε το περασμένο τετραήμερο ο μπαχτσές του επαγγελματικού αθλητισμού. Εναρκτήριο αγώνα f1, Παγκόσμιο κλειστού στίβου, τελευταία αγωνιστική Super League, Basket League κλπ.

Ρίχνουμε μια ματιά.

Πίσω στα τέλη του Φλεβάρη του 2022, το παιδί ενός φίλου, ποδηλάτης επιπέδου προεθνικής ομάδας, φοιτητής στην Πολυτεχνική του Α.Π.Θ. είχε ένα σοβαρότατο τροχαίο, με το ποδήλατο, και οι ιατροί δεν άφηναν πολλές πιθανότητες επιβίωσης, καθώς υπέφερε από σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, χώρια τα κατάγματα στα άκρα και στα πλευρά. Ο σχεδόν συνομήλικος φίλος μου έφυγε σαν τρελός, μαζί με τη σύζυγό του και μητέρα του παιδιού τους, οδικώς για τη Θεσσαλονίκη. Εννοείται ότι στο δρόμο τον σταμάτησαν για υπερβολική ταχύτητα, του την χάρισαν διότι κάπου υπάρχει και ανθρωπιά, έφτασε στο νοσοκομείο και το ζευγάρι άρχισε να βιώνει το Γολγοθά του.

Όλα τα άλλα προβλήματά τους, που δεν ήταν και ήσσονος σημασίας, ξεχάστηκαν, όλες οι προτεραιότητες παραμερίστηκαν και  στην καθημερινότητα αυτού του ζευγαριού πλέον, υπήρχε ένα, μόνο ένα θέμα. Το παιδί. Από κοντά και η μικρότερη αδελφή του πολυτραυματία, τελειόφοιτη στο Φαρμακευτικό της Αθήνας που βίωνε το συμβάν. Κι έτσι μια μέρα σαν σήμερα, πριν δυο  χρόνια, μαζί με έναν άλλο φίλο, αφού μας έδωσε η θυγατέρα κάτι ρούχα, κάτι χρειώδη, βγήκαμε στην εθνική αρτηρία προς βορά για να τα ανεβάσουμε στο ζευγάρι στη Θεσσαλονίκη.